Η «Τελευταία Γενιά» πριν από την καταστροφή του πλανήτη;

Το πρωί της Δευτέρας το Βερολίνο κινήθηκε – ή, ακριβέστερα, μποτιλιαρίστηκε – στον ρυθμό της αποκαλούμενης «Τελευταίας Γενιάς». Μιας οργάνωσης νέων ακτιβιστών για την κλιματική αλλαγή, που συνηθίζει να οργανώνει δυναμικές δράσεις, ανάμεσα στις οποίες απεργίες πείνας, καταλήψεις και αποκλεισμούς κεντρικών οδικών αρτηριών – όπως συνέβη χθες στην πρωτεύουσα της Γερμανίας, σε ώρα αιχμής, προκαλώντας κυκλοφοριακό «έμφραγμα», αλλά και την αντίδραση των αρχών, που προχώρησαν σε δεκάδες προσαγωγές και συλλήψεις.

Τα μέλη της οργάνωσης ισχυρίζονται πως το όνομα που επέλεξαν δεν είναι τυχαίο. Κι αυτό διότι δείχνουν να πιστεύουν ειλικρινά πως ανήκουν στην τελευταία γενιά η οποία είναι σε θέση να κάνει κάτι που θα αποτρέψει, έστω και στο παρά ένα, τη μετατροπή του πλανήτη σε… θερμοκήπιο. Έχουν θέσει δε ως όριο το 2030 – κάτι με το οποίο συμφωνούν, όπως είναι γνωστό, πολλοί διακεκριμένοι επιστήμονες – επιμένοντας ότι εάν η ανθρωπότητα και ο πλανήτης διαβούν αυτό το κατώφλι, τότε θα έχει περάσει το «σημείο μη επιστροφής».

Από την πλευρά της, η Διεθνής Υπηρεσία Μετεωρολογίας (WMO), ένας φορέας του ΟΗΕ, μπορεί να αποφεύγει τέτοιου είδους δραματοποιήσεις, όμως χτυπά το δικό της «καμπανάκι». Στην έκθεσή της για την Κατάσταση του Κλίματος το 2022, που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, εν όψει της φετινής «Ημέρας της Γης», η υπηρεσία εκτιμά χωρίς περιστροφές ότι «κινούμαστε προς τη λάθος κατεύθυνση». Σύμφωνα με τα ευρήματά της, στη διάρκεια της περυσινής χρονιάς καταρρίφθηκαν τα αρνητικά ρεκόρ σε όλα σχεδόν τα επίπεδα: Των υψηλών θερμοκρασιών, της ανόδου της επιφάνειας της θάλασσας, του λιωσίματος των παγετώνων…

«Εχουμε αποθηκεύσει στους ωκεανούς πάνω από το 90% της υπέρμετρης θερμότητας που έχουμε προκαλέσει στον πλανήτη και έτσι έχουμε σπάσει πάλι το σχετικό ρεκόρ που αφορά το θερμικό περιεχόμενό τους. Κι αυτό είναι κάτι που, για παράδειγμα, ισοδυναμεί με περισσότερη ενέργεια για την πρόκληση τροπικών καταιγίδων, κυκλώνων, τυφώνων» δήλωσε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας του WMO, Πέτερι Τάλας. «Καταρρίψαμε τα ρεκόρ συγκέντρωσης τριών αερίων του θερμοκηπίου – διοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου και μονοξειδίου του αζώτου» πρόσθεσε ο ίδιος.

Δραματική επιδείνωση στην Ευρώπη

Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, τα τελευταία οκτώ έτη είναι από τα πιο θερμά που έχουν καταγραφεί μετά το 1850, με τη μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της Γης να είναι κατά 1,15 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 1850-1900. Ειδικά δε όσον αφορά την Ευρώπη, σε πολλές χώρες ξεπεράστηκαν πέρυσι τα ρεκόρ των θερμοκρασιών που είχαν καταγραφεί μέχρι τότε – Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Γερμανία και άλλες. Το εύρημα επιβεβαιώνει το ευρωπαϊκό σύστημα «Κοπέρνικος», που συμπέρανε πως το 2022 ήταν το δεύτερο πιο θερμό έτος στην ιστορία της Ευρώπης, καθώς και ιδιαιτέρως ξηρό.

Οσα συμβαίνουν αυτή την περίοδο στην Ισπανία μοιάζουν να επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι από την Τετάρτη ως την Παρασκευή η θερμοκρασία σε ορισμένες περιοχές της χώρας (όπως η Σεβίλλη) θα σκαρφαλώσει μέχρι και τους 40 βαθμούς Κελσίου, συντρίβοντας το ρεκόρ των 37,4 βαθμών για τον μήνα Απρίλιο. Η εξέλιξη αυτή ακολουθεί, μάλιστα, τον πιο ξηρό Μάρτιο εδώ και 20 χρόνια, που έχει ως συνέπεια η πληρότητα στις «αποθήκες» νερού να είναι κατά 15% χαμηλότερη σε σύγκριση με τα μέσα επίπεδα – η εικόνα δε αναμένεται να επιδεινωθεί το καλοκαίρι, εάν συνεχιστεί η τάση των προηγούμενων δύο ετών, όταν καταγράφηκαν θερμοκρασίες της τάξης των 45 ή και 47 βαθμών Κελσίου.

«Η κυβέρνηση της Ισπανίας και εγώ προσωπικά έχουμε πλήρη συνείδηση για το γεγονός ότι η συζήτηση που αφορά την ξηρασία θα είναι ένα από τα κεντρικά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα για τη χώρα μας τα επόμενα χρόνια» παραδέχθηκε από την πλευρά του ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ αναγνωρίζοντας την έκταση και τη σοβαρότητα του προβλήματος.

Εκτός όλων των άλλων, πάντως, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε ένα ακόμη μέτωπο, το οποίο επισήμανε και ο γενικός γραμματέας του WMO: Αυτό της μετανάστευσης εξαιτίας της δραματικής επιδείνωσης των κλιματολογικών συνθηκών σε αρκετές περιοχές του πλανήτη, που έρχεται να προσθέσει νέα ρεύματα πλάι σε αυτά που προκαλούνται από τη φτώχεια και τους πολέμους.