Εκλογές 2023: Τι προσδοκούν από τις εκλογές σε Αθήνα και Άγκυρα οι Βρυξέλλες

Συνηθίζουμε να λέμε ότι μόνο όταν τριτώσει το κακό, μπορούμε να απαλλαγούμε από την κακοδαιμονία.

Αν θεωρήσουμε ως αρχή του τελευταίου παράλληλου κακού ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία τους καταστροφικούς σεισμούς του 1999 που έπληξαν με διαφορά 21 ημερών την Αθήνα και το Ιζμίτ και δεύτερο σταθμό την τραγωδία των Τεμπών για την χώρα μας και το νέο σαρωτικό χτύπημα του Εγκέλαδου για την γείτονα, που σημειώθηκαν και τα δύο τον ζοφερό Φεβρουάριο, τότε τι μπορούμε να περιμένουμε από τις παράλληλες εκλογές στις δύο χώρες τον Μάιο που μας ξημερώνει;

Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για περίεργες εκλογές, τόσο για την Άγκυρα όσο και για την Αθήνα. Στην Τουρκία ο αδιαφιλονίκητος άρχοντας της τα τελευταία 20 χρόνια ίσως χάσει την εξουσία από τον αρχηγό της 6κομματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αφήνοντας τη χώρα να αλλάξει πλεύση. Στην Αθήνα οι δημοσκοπήσεις είναι εξίσου αντιφατικές, αφού ούτε ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται να κερδίζει αέρα, ούτε ο Αλέξης Τσίπρας να βγαίνει μπροστά με άνεση.

Κάλπες… συγχρονικότητας

Επειδή όμως τα πάντα έχουν και δεύτερη και τρίτη, πολλές φορές, ανάγνωση, μπορεί αυτό το σχεδόν ταυτόχρονο άνοιγμα των καλπών σε Ελλάδα και Τουρκία να μην κρύβει το κακό που θα τριτώσει, αλλά μια ευκαιρία για διαφορετική πορεία των δύο χωρών στο μέλλον. Οι Βρυξέλλες, που δεν πιστεύουν στις συμπτώσεις αλλά στη συγχρονικότητα, που μεταφράζεται στην απλή θέση ότι όλα για κάποιο λόγο γίνονται, παρακολουθούν στενά αυτές τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις με την προσδοκία ότι θα βγάλουν κάτι καλό για όλους.

Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Αλεξάντερ Κλάρκσον, καθηγητής γερμανικών και ευρωπαϊκών σπουδών στο King’s College του Λονδίνου, οι δύο αιώνες επαναλαμβανόμενων συγκρούσεων, αρχής γενομένης της αναγνώρισης της Ελλάδας ως ανεξάρτητο κράτος το 1832 με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης μακριά από την οθωμανική αυτοκρατορία, καλλιέργησαν ένα κλίμα αμοιβαίας εχθρότητας, που όσα τρομερά και φοβερά ακολούθησαν μεταξύ των δύο λαών θέριεψαν αντί να κατευνάσουν.

Αν ισχύει αυτό που λένε οι έρευνες, ότι το να απευθυνόμαστε στον εαυτό μας σε τρίτο πρόσωπο ή να δεχόμαστε, να επεξεργαζόμαστε και να φιλτράρουμε αυτά που λένε οι άλλοι για μας είναι δείγμα εξυπνάδας, τότε αποκτά μεγαλύτερη αξία η θέση του προαναφερόμενου, ότι παρά τους κύκλους της εθνικιστικής έντασης και των εδαφικών διεκδικήσεων ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα, υπήρξε ανά διαστήματα εποικοδομητική συνεργασία και πολιτιστική ανταλλαγή.

Ευτυχής συγκυρία

Και όπως τονίζει σε άρθρο του στην ιστοσελίδα worldpoliticsreview «με την Ελλάδα και την Τουρκία αντιμέτωπες με προκλήσεις που θα επηρεάσουν όλη την Ευρώπη, οι Βρυξέλλες πρέπει να ενθαρρύνουν τη συμφιλίωση και τη σύμπραξη ανάμεσα τους». Υπό αυτό το πρίσμα δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαία η δήλωση του Συμβούλου Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας της Γερμανίας, Γενς Πλότνερ, στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ότι είναι «ευτυχής συγκυρία οι ταυτόχρονες εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία», καθώς μπορούν να δώσουν νέα ώθηση για περισσότερη σταθερότητα στην περιοχή, «γιατί τελικά όλοι θέλουμε περισσότερη σταθερότητα».

Με την παραδοχή ότι η διαδικασία της συμφιλίωσης δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση, ο Αλεξάντερ Κλάρκσον επιχειρηματολογεί ότι το μέλλον της Κύπρου δεν πρόκειται να έχει λύση μέσα σε μια νύχτα, η εδραίωση όμως ενός τακτικού διαλόγου ανάμεσα στις δύο χώρες μπορεί να εξασφαλίσει ότι οι διαφωνίες τους θα προσεγγίζονται με διάθεση διαπραγμάτευσης κι όχι το θυμικό της σύγκρουσης.

«Ακριβώς όπως η συνεργασία Γαλλίας- Γερμανίας στον απόηχο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου δημιούργησε τα θεμέλια για την ειρήνη και την ευδαιμονία στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, η αλλαγή από τη σύγκρουση στη συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία μπορεί να προκαλέσει ανάλογη οικονομική ανάπτυξη και να οδηγήσει σε μια πολιτική συμφωνία για τη Μεσόγειο. Όσο δύσκολη πρόκληση κι αν είναι για τους ηγέτες της Ελλάδας και της Τουρκίας, δεν αμφισβητείται το γεγονός ότι ο δρόμος της Άγκυρας προς την Ευρώπη περνάει μέσα από την Αθήνα», καταλήγει ο ίδιος.