Για το «είναι» και το «θεαθήναι»

Αντιγράφω από το σημερινό ρεπορτάζ της συναδέλφου Ελένης Ευαγγελοδήμου:

Η πρώτη φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην παρουσίαση του ψηφοδελτίου Επικρατείας, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από λίγο στα κεντρικά της ΝΔ, ήταν ότι δεν πρόκειται για λίστα «σελέμπριτις». Τα 15 πρόσωπα που συγκροτούν τη γαλάζια «βιτρίνα» φέρνουν στην πρώτη γραμμή την κοινωνική ατζέντα, την καθημερινότητα και τις γυναίκες. Αυτές υπερέχουν άλλωστε και αριθμητικά, με 8 υποψήφιες έναντι 7 ανδρών.

Κατά τα πρωθυπουργικά λεγόμενα, στόχος είναι η επιβράβευση ανθρώπων που έχουν διακριθεί από το προσωπικό και επαγγελματικό αποτύπωμά τους. «Επέλεξα το είναι από το θεαθήναι» ήταν η αποστροφή του Μητσοτάκη.

Μάλιστα…

Στο επίκεντρο, λοιπόν, όχι το θεαθήναι, οι διασημότητες –και είμαστε απολύτως σύμφωνοι σε αυτό–, αλλά άνθρωποι που έχουν διακριθεί σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, που ξεχωρίζουν για το είναι τους.

Με αυτό προφανώς το σκεπτικό, ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ έθεσε επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του κόμματος την κυρία Ειρήνη Αγαπηδάκη, ψυχολόγο και επαγγελματία Υγείας, νυν Γενική Γραμματέα Δημόσιας Υγείας και πρώην Ειδική Γραμματέα Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων.

Για την κυρία Αγαπηδάκη έγραφα πριν από δύο και πλέον χρόνια τα εξής (άρθρο μου δημοσιευμένο στις 25 Φεβρουαρίου 2021 υπό τον τίτλο «Σφάλμα»):

«Κατ’ αρχάς, μπορεί το ύφος όντως και εμένα να με ξενίζει, να το θεωρώ λίγο ακραίο, γράφτηκαν όμως αυτά, κύριε Τσίπρα, όταν η κ. Αγαπηδάκη ήταν πολίτης. Δεν είχε δημόσιο αξίωμα. Τα έχετε μπλέξει λίγο εδώ τα πράγματα. Ήταν πολίτης, δεν είχε δημόσιο αξίωμα. Η κ. Αγαπηδάκη σήμερα έχει δημόσιο αξίωμα, όπως και ο κ. Πολάκης έχει δημόσιο αξίωμα, είναι εκλεγμένος βουλευτής, όπως και η κ. Ελευθεριάδου έχει δημόσιο αξίωμα. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δύο: είναι άλλο ο πολίτης και άλλο ο πολιτικός, διορισμένος ή εκλεγμένος. Φαντάζομαι ότι αυτήν τη βασική διαφορά μπορείτε να την κατανοήσετε».

Αυτό είναι ένα απόσπασμα της τριτολογίας του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, κατά τη διάρκεια της συζήτησης που έλαβε χώρα προ ολίγων ωρών στο κοινοβούλιο αναφορικά με την ποιότητα της δημοκρατίας και του δημόσιου διαλόγου στη χώρα μας.

Πιο συγκεκριμένα, τα ανωτέρω ειπώθηκαν από τον νυν πρωθυπουργό ως απάντηση στα επικριτικά σχόλια που είχε κάνει λίγο νωρίτερα ο τέως πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, σχετικά με παλαιότερες προσβλητικές αναρτήσεις της Ειρήνης Αγαπηδάκη, νυν Ειδικής Γραμματέως Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων.

Για τους μη γνωρίζοντες, η κ. Αγαπηδάκη, Εθνική Συντονίστρια για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα από το Νοέμβριο του 2019, είχε προβεί μέσω των social media, σε διάφορες χρονικές στιγμές προ του διορισμού της, σε ακραίους χαρακτηρισμούς και ανάρμοστα σχόλια εις βάρος του Αλέξη Τσίπρα και του κόμματός του.

Φρονώ ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπέπεσε σε σφάλμα με την εν λόγω αναφορά του, και τούτο για τέσσερις λόγους:

Πρώτον, επειδή τα όσα είχε αναφέρει η κ. Αγαπηδάκη στις αναρτήσεις της δεν ήταν απλώς ζήτημα ενός «λίγο ακραίου ύφους», αλλά άκρως προσβλητικοί, ανοίκειοι χαρακτηρισμοί, και δη για τον τότε πρωθυπουργό της χώρας.

Δεύτερον, επειδή τις απόψεις αυτές η κ. Αγαπηδάκη τις είχε εκφράσει δημοσίως και όχι σε ένα στενό κύκλο συγγενών ή φίλων της.

Τρίτον, επειδή –και αυτό αποτελεί εδραία πεποίθησή μου– σε θέσεις ευθύνης πρέπει να τοποθετούνται άτομα που από απόψεως πνευματικής συγκρότησης και προπάντων ήθους βρίσκονται σαφώς πάνω από το μέσο όρο ή, ακόμη καλύτερα, έχουν την ικανότητα να λειτουργούν ως πρότυπα και σημεία αναφοράς για τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας.

Και τέταρτον, επειδή ο νυν πρωθυπουργός, με τις αναμφισβήτητες πνευματικές και ψυχικές αρετές που τον διακρίνουν, οφείλει να γνωρίζει ότι απείρως μεγαλύτερη σημασία από τους επιτηδευμένους τρόπους, την επιτηδευμένη συμπεριφορά και ευγένεια, το «φαίνεσθαι» ενός εκάστου εξ ημών σύμφωνα με τις επιταγές της πολιτικής και κοινωνικής ορθότητας, έχει το «είναι» μας, ο βαθμός της σοβαρότητας, της ταπεινότητας και της ηθικής ακεραιότητας που μας χαρακτηρίζει ανεξαρτήτως τίτλων και αξιωμάτων.

Λίγες μόλις ημέρες αργότερα, στο πλαίσιο συνέντευξης που είχε παραχωρήσει στο «Βήμα», η κυρία Αγαπηδάκη, απαντώντας σε ερώτηση της συναδέλφου Τάνιας Μποζανίνου, είχε δηλώσει τα εξής:

Μετανιώνετε για τις αναρτήσεις σας κατά του ΣΥΡΙΖΑ;

«Το 2015 έμεινα άνεργη εξαιτίας της προκήρυξης του δημοψηφίσματος, γιατί αυτό είχε συνέπειες ακόμα και στη χρηματοδότηση ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων. Ήμουν πάρα πολύ θυμωμένη. Ως απλός πολίτης, έγραφα στα σόσιαλ μίντια πάντα με το ονοματεπώνυμό μου και δεν έσβησα το προφίλ μου όταν ανέλαβα αυτή τη δουλειά. Τότε ούτε μπορούσα να φανταστώ ότι θα είχα κάποιο δημόσιο αξίωμα. Αναλαμβάνω την ευθύνη των λεγομένων μου, ναι, έχω γράψει πολύ σκληρά πράγματα για τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν μετανιώνω για το νόημα, μετανιώνω για το ύφος. Ούτε τότε ούτε τώρα έχω βουλευτική ασυλία όπως ο κ. Πολάκης. Εδώ και μία εβδομάδα διαβάζω σε διάφορα έντυπα που συνδέονται με τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ ότι κάνω τράφικινγκ! Ο κ. Τσίπρας, αντί να τα αποκηρύξει και επειδή δεν μπορεί να κάνει κριτική στο έργο μου, γιατί έχω κάνει έργο, προσπάθησε να σπιλώσει εμένα προσωπικά εμφανίζοντας κάτι που έκανα πριν από πέντε χρόνια».

Δεδομένου ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης διατείνεται πως έκανε τις επιλογές του με κριτήριο το είναι, το ποιόν, άλλως πως το ηθικό ανάστημα, αδυνατώ πραγματικά να κατανοήσω το πώς οδηγήθηκε στην επιλογή της κ. Αγαπηδάκη ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της ΝΔ στις επικείμενες εκλογές.

Το περίφημο «είναι», αξιότιμε κύριε πρωθυπουργέ, δεν είναι λόγος κενός περιεχομένου, μια αφηρημένη έννοια που χρησιμοποιείται κατά το δοκούν και κατά το συμφέρον. Συναρτάται ουσιωδώς, καθοριστικά και αναπόδραστα, με τους λόγους και τις πράξεις όλων μας ανεξαιρέτως, προπάντων δε εκείνων που αναλαμβάνουν δημόσια αξιώματα και υπηρετούν σε θέσεις ευθύνης.