Υποκλοπές: «Σήμερα εγώ αύριο εσείς» – Κρατούσε η ΕΥΠ το νυστέρι σε χειρουργεία για εμφύτευση… Predator;
Το απαραβίαστο δικαίωμα του επικοινωνιακού απορρήτου το στερήθηκαν πολλοί περισσότεροι από ότι γνωρίζουμε, ενώ ακόμη δεν έχει οχυρωθεί πλήρως. Νέες αποκαλύψεις για το ζήτημα των υποκλοπών, ενώ παραμένουν πολλά τα σκοτεινά σημεία.
Η πληγή που άνοιξε το ζήτημα των υποκλοπών και των παρακολουθήσεων στη Δημοκρατία και την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος μπορεί να μην αιμορραγεί, με την προεκλογική περίοδο να λειτουργεί ως αιμοστατικό, αλλά δεν έχει κλείσει και αυτό οι διεκδικητές της εξουσίας πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους.
Απόδειξη, η κατάμεστη αίθουσα της ΕΣΗΕΑ στην εκδήλωση του inside story για το σκάνδαλο των υποκλοπών και ένα πρώτο απολογισμό του τι έχει και τι δεν έχει γίνει ως προς τη διαλεύκανσή του και την οχύρωση του δικαιώματος του απορρήτου των επικοινωνιών.
«To Predator βρήκε γόνιμο έδαφος και άνθισε στις αυλές πολλών υπουργείων» ήταν μία από τις αποκαλύψεις του Ζαχαρία Κεσσέ συνήγορος θυμάτων του Predator στην Ελλάδα και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με τον ίδιο να σημειώνει ότι υπάρχουν πολλά ακόμη θύματα που έχουν πιστοποιήσει την παρακολούθηση από το Predator αλλά δεν συναινούν να δημοσιοποιηθούν τα στοιχεία τους. Πλέον, όπως σημείωσε, ότι η δραστηριότητα του Predator στην Ελλάδα έχει σαφέστατα περιοριστεί, αλλά δεν είμαστε σίγουροι ότι έχει εξαφανιστεί.
Η σχέση ΕΥΠ – Predator
Την κατάσταση περιπλέκει και ο ανεξιχνίαστος ακόμη ρόλος της ΕΥΠ σε ότι αφορά τις παράνομες παρακολουθήσεις μέσω κακόβουλου λογισμικού, με τον δικηγόρο να μιλά για επαρκείς αποδείξεις περί ύπαρξης κοινού κέντρου μεταξύ ΕΥΠ και Predator, γυρίζοντας τον προβολέα «στον Φέλιξ Μπίτζιο, κοινό πρόσωπο σε εταιρία που διαχειρίζεται εξοπλισμό της ΕΛΑΣ, της εταιρίας που εμπορεύεται το Predator και με σχέσεις με τον παραιτηθέντα πρώην γενικό γραμματέα της κυβέρνησης Γρήγορη Δημητριάδη».
photo credit: Μάριος Λώλος
Πεπεισμένη ότι πίσω από την μόλυνση του κινητού της με το Predator βρίσκεται η ΕΥΠ εμφανίστηκε η ελληνοαμερικανίδα Άρτεμις Σίφορντ, πρώην στέλεχος της Meta (Facebook), που περιέγραψε πολύ παραστατικά το τι της συνέβη, εξήγησε πειστικά γιατί είμαστε όλοι εν δυνάμει θύματα παρακολούθησης «είναι πραγματικά τρομακτικό», με το ερώτημά της «εγώ ακόμη δεν κατάλαβα γιατί με παρακολουθούσαν» να είναι αφοπλιστικό.
Η Σίφορντ, η παρακολούθηση της οποίας αποτέλεσε νέα τροφή στο διεθνή Τύπο για το ζήτημα των υποκλοπών στην Ελλάδα, έδωσε και μία εικόνα για το διεθνή διασυρμό της χώρας. Στο εξωτερικό σε υψηλό επίπεδο υπάρχει η εικόνα ότι η Ελλάδα «έχει χάσει τον έλεγχο για τις υποκλοπές» είπε.
«Εμένα με παίρνουν τηλέφωνο από το Σίλικον Βάλει εταιρείες –γιατι εκεί είναι ο χώρος μου– και με ρωτάνε: “Η Ελλάδα κάνει εταιρική κατασκοπεία; Να μην στείλουμε τους εργαζόμενούς μας στην Ελλάδα, να τους απαγορεύουμε να δουλεύουν από εκεί;”. Θέλουν να μας βάλουν σε λίστες! Εγώ τους λέω “όχι, δεν είναι έτσι”. Αλλά δεν το ξέρουν. Βλέπουν στους New York Times ότι ένας αμερικάνος πολίτης που δούλευε σε μεγάλη εταιρεία, στη ΜΕΤΑ, είπε ότι κατασκοπεύεται στην Ελλάδα. Αυτό το πράγμα λοιπόν έχει δευτερογενείς επιπτώσεις πολύ περισσότερες από τις πρωτογενείς επιπτώσεις σε εμένα, ή στον κύριο Κουκάκη ή στον κύριο Ανδρουλάκη και τους λοιπούς» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Εμπόδια στη διαλεύκανση της υπόθεσης
Καθόλου καθησυχαστικές ως προς τη διαλεύκανση της υπόθεσης οι αποκαλύψεις για τη στάση που κρατά η ελληνική κυβέρνηση, η ελληνική δικαιοσύνη με τις αιχμές για τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρο Ντογιάκο να είναι σαφέστατες, αλλά και για τη στάση της Κομισιόν.
Ως προς την στάση της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης θύμα των παρακολουθήσεων από ΕΥΠ και Predator, παίρνοντας εκτός προγράμματος το λόγο δεσμεύτηκε ότι «αν το ΠΑΣΟΚ συμμετάσχει στην κυβέρνηση, θα είναι σημείο προγραμματικής σύγκλισης να γίνει εκ νέου Εξεταστική Επιτροπή όπου δεν θα μπορεί κανείς να επικαλεστεί καταχρηστικά το απόρρητο. Και δεύτερο σημείο, θα αλλάξει ο νόμος ενημέρωσης των θυμάτων».
Καταπέλτης ήταν η Σόφι ιν ‘τ Βελντ, ευρωβουλευτής και εισηγήτρια της επιτροπής PEGA του ευρωκοινοβουλίου για τις υποκλοπές, για τις πραγματικές προθέσεις της Κομισιόν, ως προς τη πλήρη διαλεύκανση του θέματος που «αποτελεί μία εκ των έσω επίθεση στη Δημοκρατία», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Στο δικαίωμα του παρακολουθούμενου να γνωρίζει τους λόγους για τους οποίους αποφασίστηκε κάτι τέτοιο και στο ρόλο της ΑΔΑΕ αναφέρθηκε η Κατερίνα Παπανικολάου, μέλος της ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
«Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι σήμερα που μιλάμε ακόμη δεν έχει προβλεφθεί στον νόμο η υποχρέωση παράθεσης αιτιολογίας (σ.σ.: για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών κάποιου προκειμένου να παρακολουθηθούν οι επικοινωνίες του από τις κρατικές αρχές). Δηλαδή και ο πρώτος και ο δεύτερος εισαγγελικός λειτουργός πουθενά δεν εξηγούν για ποιο λόγο έκριναν ότι τα πραγματικά περιστατικά που έθεσε υπόψη τους η ΕΥΠ –ή όποια άλλη υπηρεσία εκτιμά για λόγους εθνικής ασφάλειας ότι πρέπει να αρθεί το απόρρητο– είναι τέτοια που αξίζουν να θυσιαστεί το απολύτως απαραβίαστο δικαίωμα, το επικοινωνιακό απόρρητο, χάριν της εθνικής ασφάλειας» σημείωσε η κυρία Παπανικολάου.
photo credit: Μάριος Λώλος
«Έχει όμως πολύ μεγάλη σημασία στο κράτος δικαίου, προκειμένου να γίνει κατανοητός ο τρόπος που εφαρμόστηκε η αρχή της αναλογικότητας, η δικαστική αυτή κρίση να αποτυπώνεται. Εδώ περίπου η πραγματικότητα που ισχύει σε εμάς σήμερα σε σχέση με την άρση του απορρήτου είναι ότι πρόκειται για την εκτίμηση ενός εισαγγελέα που παραμένει αποκλειστικά και μόνο ένα διανόημα στη δική του σκέψη. Δεν υπάρχει πουθενά αποτυπωμένο. Κανείς ποτέ δεν θα μάθει ποιος ήταν αυτός ο λόγος. Άρα λοιπόν αυτό παραμένει ως πρόβλημα» εξήγησε.
Χαρακτηρίζοντας «απόλυτη μεταρρύθμιση» την εισαγωγή υποχρέωσης «αιτιολογίας στο κράτος δικαίου» είπα χαρακτηριστικά «Ελάτε να μου πείτε εάν πρέπει ο εισαγγελικός λειτουργός με ειδικό και συγκεκριμένο τρόπο να αιτιολογήσει τα θεματα της εθνικής ασφάλειας, πόσο εύκολο θα είναι να γίνονται καταχρηστικές άρσεις του απορρήτου – η λύση είναι αυτή».
Η παγίδα του «εμένα δεν με αφορά»
Η τοποθέτησης της ομιλήτριας στην εκδήλωση Άρτεμις Σίφορντ, πρώην μανατζερ της ΜΕΤΑ (μητρικής εταιρείας του facebook) σε θέματα πολιτικής κυβερνοασφαλείας, και θύμα παρακολούθησης, τόσο παράνομης με το λογισμικό Predator, όσο και «νόμιμης», με επισύνδεση από την ΕΥΠ, είχε πολύ ενδιαφέρον . Όχι μόνο για την αμεσότητα με την οποία περιέγραψε το σοκ που υπέστη και για τους προβληματισμούς που έθεσε, αλλά και γιατί εξήγησε γιατί εν δυνάμει απειλείται ο κάθε πολίτης, όσο αυτό παραμένει ανεξέλεγκτο.
Ξεκίνησε την τοποθέτησή της με την έκκληση να ακούσουν όλοι ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης και ιδεολογίας τα γεγονότα με καθαρό μυαλό.
«Για να προχωρήσουμε μπροστά ως κοινωνία πρέπει να έχουμε μια κοινή βάση δεδομένων. Να δούμε δηλαδή τι έγινε. Όταν για σοβαρά θέματα μια κοινωνία δεν μπορεί να φτιάξει κοινά δεδομένα τότε αρχίζουμε να έχουμε προβλήματα στη δημοκρατία» είπε, παραλληλίζοντας την υπόθεση των υποκλοπών και τα όσα -ενίοτε αντιφατικά- έχουν ειπωθεί μέχρι τώρα, με τα «alternative facts» στην Αμερική το 2016 επί Τραμπ, «που μας οδήγησαν κάπου πολύ άσχημα».
Η κυρία Σίφορντ εξηγώντας τι είναι το predator σημείωσε ότι πρόκειται για την «πιο κατάφορη μορφή παραβίασης προσωπικών δεδομένων και ελευθεριών που μπορεί να προσφέρει σήμερα η τεχνολογία».
photo credit: Μάριος Λώλος
Γιατί μας αφορά όλους
«Θέλω να μοιραστώ μαζί σας ότι εγώ ποτέ δεν περίμενα να βρεθώ σε αυτή τη θέση. Είμαι απλή πολίτης, δεν είμαι πολιτικός, δεν είμαι δημόσιο πρόσωπο, δεν είμαι δημοσιογράφος. Αν μου λέγατε ένα χρόνο πριν ότι θα βρισκόμουν σε αυτή τη θέση θα σας έλεγα τρελούς. Ακόμη δεν ξέρω γιατί με παρακολουθούσαν. Όχι μόνο δεν μπορώ να φανταστώ ένα λόγο εθνικής ασφάλειας για να με παρακολουθούσαν […] αλλά και κανένα άλλο κίνητρο» είπε η ίδια για να τονίσει ότι: «οπότε αν πιστεύετε ότι εμένα δεν με απασχολεί αυτό, εγώ είμαι ασφαλής, σκεφτείτε ότι σήμερα μπορεί να είμαι εγώ αύριο να είστε εσείς ή κάποιος δικός σας, ή ο δικηγόρος σας, ο συνεταίρος σας ή ο ψυχολόγος σας. Οπότε και πάλι με ένα τρόπο θα σας παρακολουθούν μέσω αυτού. Η κατάσταση είναι πραγματικά τρομακτική».
Η περίπτωση της Σίφορντ είναι πολύ ανησυχητική και για τον επιπλέον λόγο ότι η μόλυνση του κινητού της με το παράνομο λογισμικό έγινε με τη χρήση πανομοιότυπου sms με αυτά που έστελνε το emvolio.gov.gr.
Μόνο η ΕΥΠ μπορεί να είχε πρόσβαση
Περιγράφοντας τον τρόπο που παγιδεύτηκε, η κυρία Σίφορντ διατύπωσε και πολύ σοβαρούς προβληματισμούς ως προς το ποιος θα μπορούσε να έχει πρόσβαση στις απαραίτητες πληροφορίες ώστε η «εγχείριση» του λογισμικού στο κινητό να γίνει τόσο επιτυχημένα. Γιατί δεν αρκούσε να ξέρει μόνο το περιεχόμενο των επίσημων sms που έστελνε το κράτος, που την εποχή των εμβολιασμών κατά της covid το γνώριζαν σχεδόν όλοι. O χρόνος που έλαβε το μήνυμα – παγίδα, ανάμεσα δηλαδή στα αυθεντικά μηνύματα από το emvolio.gov.gr, αποδεικνύει –τόνισε- ότι όποιος φύτεψε το κακόβουλο λογισμικό στο κινητό της είχε πρόσβαση σε πολύ περισσότερα στοιχεία. Πριν λίγη ώρα είχε λάβει ένα αυθεντικό μήνυμα και μετά από κάποιες ώρες έλαβε δεύτερο αυθεντικό μήνυμα. Όποιος λοιπόν την παγίδευσε είχε πρόσβαση στα αυθεντικά μηνύματα και στον μηχανισμό και ήξερε ακριβώς πότε πρέπει να στείλει το μήνυμα, σημείωσε, δείχνοντας την ΕΥΠ.
«Όταν έμαθα μετά από κάποιες εβδομάδες ότι ήμουν υπό παρακολούθηση και από την ΕΥΠ δεν ξαφνιάστηκα, γιατί πιστεύω ότι όποιος μου έστειλε το predator είχε πρόσβαση στα αυθεντικά μηνύματα. Και ποιος μπορούσε να έχει πρόσβαση σε αυτά; Η ΕΥΠ» τόνισε η κυρία Σίφορντ, σημειώνοντας ότι στη δική της περίπτωση αποδεικνύεται το «πάντρεμα» predator και ΕΥΠ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ενημερώσει τους Ευρωπαίους εταίρους του για την επίσκεψή του στον Λίβανο, καθώς ήταν ο πρώτος ευρωπαίος ηγέτης, που επισκέφθηκε τη χώρα μετά την επίτευξη της εκεχειρίας της 27ης Νοεμβρίου με το Ισραήλ
Η Ιταλία αντιδρά στην απαγόρευση των συμβατικών οχημάτων, η Τσεχία και η Πολωνία δεν θέλουν τη νέα αγορά άνθρακα, και ελάχιστες χώρες-μέλη στηρίζουν το νέο στόχο για το κλίμα.
