Αλματα προς τα πίσω

Τα της υγείας του Ερντογάν από την Τρίτη το βράδυ και οι όποιες επιπτώσεις τους δεν μπορούν να αξιολογηθούν ακόμα. Ουσιαστικά, υπάρχουν μόνον ερωτήματα. Που, πάντως, δεν αλλάζουν το γεγονός ότι δεν πρέπει να υφίσταται ιστορικό προηγούμενο που να μοιάζει με αυτό που συμβαίνει σήμερα στο τρίγωνο Ελλάδα – Τουρκία – ΗΠΑ. Μία απειλούμενη χώρα, όχι αδύναμη, εμφανίζεται πιο πρόθυμη για βήματα πίσω έναντι αυτής που την απειλεί, απ’ ό,τι οι νομοθέτες (πανίσχυρης) τρίτης χώρας, που εξ ονόματος της… απειλούμενης έχουν κάνει τη ζωή αυτής που απειλεί περίπου κόλαση. Αυτό συμβαίνει σήμερα. Ομως ο τρόπος που το αντιμετωπίζει η Ελλάδα είναι απελπιστικός, καθώς επιτρέπει στην Τουρκία να επιστρέφει στις Ηνωμένες Πολιτείες λέγοντας, και πλέον με τεκμήρια, ότι οι δύο χώρες, Ελλάδα και Τουρκία, περίπου είναι μια χαρά και ότι, συνεπώς, οι αιτιάσεις του Κογκρέσου έναντι της Αγκυρας πρέπει να αποσυρθούν. Ευτυχώς που ταυτόχρονα οι Τούρκοι αποκαλούν τον πρόεδρο των ΗΠΑ… τσαρλατάνο και κάπως δυσκολεύουν την κατάσταση μόνοι τους.

Πρόκειται για ακραίο παράδοξο μπροστά στο οποίο σηκώνει κανείς τα χέρια ψηλά. Δεν βγάζεις άκρη για το τι έχει στο μυαλό της μία κυβέρνηση που ενεργεί με τέτοιον τρόπο που επιπλέον έχει και πολλές άλλες συνέπειες, κυριότερη των οποίων είναι ότι κάνει την Τουρκία να θεωρεί ότι η πολιτική του αναθεωρητισμού λειτουργεί (ακόμα!) και ορθώς ακολουθείται. Οτι όχι μόνον δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί, αλλά, αντίθετα, πρέπει να θεωρείται η βάση με την οποία κάθε τουρκική κυβέρνηση θα αντιμετωπίζει την Ελλάδα. Η ελληνική στάση επικυρώνει ένα καθεστώς που χωρίς αυτήν το μέλλον του θα ήταν αβέβαιο. Ομως, όταν η Ελλάδα αποδέχεται συνεχώς πτυχές του (και παραμένει συνεπώς ερώτημα αν και τι ακόμα έχει αποδεχθεί και παραμένει άδηλο) το μήνυμά της είναι ξεκάθαρο προς άπαντες: προς εχθρούς και φίλους, αλλά και προς τον ίδιο τον ελληνικό λαό: έναντι της Τουρκίας, θα γίνουν υποχωρήσεις κυριαρχικού χαρακτήρα. Γιατί; Ουδείς μπορεί να το ερμηνεύσει επαρκώς. Ομως αυτή η πολιτική ακολουθείται. Και το τελευταίο δείγμα της, φαινομενικά μικρό, πλην ιδιαίτερα σημαντικό, ήρθε μόλις την Κυριακή του Πάσχα.

Στα πλαίσια συμφωνίας με την Τουρκία, η κυβέρνηση αποδέχθηκε ουσιαστικά τον χαρακτηρισμό ως «προκλητικών ενεργειών» τις επισκέψεις των ανωτάτων αξιωματικών και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας σε ακριτικά νησιά του Αιγαίου. Και σπάζοντας μία παράδοση δεκαετιών, τις περιόρισε… γύρω από την Αθήνα και, τέλος πάντων, όπου αλλού οι Τούρκοι δεν ενοχλούνται. Να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα για τους στρατιώτες – το αντίθετο: τους βάζουν να «τρέχουν» κάνα μήνα για επισκέψεις δύο ωρών. Είναι όμως σοβαρό πρόβλημα ως στοιχείο νομιμοποίησης της τουρκικής θέσης περί του τι συνιστά προκλητική ενέργεια και, κυρίως, του γιατί. Εμμέσως πλην σαφώς, η Ελλάδα δέχεται τώρα να ανοίξει μία κουβέντα που νομοτελειακά οδηγεί στην αποστρατιωτικοποίηση. Και καλά θα κάνει η κυβέρνηση να μην αρχίσει να σκίζει τα ιμάτιά της περί του αντιθέτου, γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει. Οταν συναινεί σε τέτοιου είδους απαιτήσεις, δεν υπάρχει δεύτερη ανάγνωση. Είναι μία και μόνη: ότι η έννοια της μειωμένης κυριαρχίας βρίσκεται ήδη στο τραπέζι. Οπότε, γιατί μετά ο Ερντογάν να μην κάνει εκλογές με σποτ που δείχνουν τα νησιά και τη Θράκη τουρκικά; Ποιος θα τον ενοχλήσει; Ουδείς.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι αυτό, και ό,τι άλλο έχει πιθανώς ήδη δώσει, «εξισορροπείται» από την αναβολή των τουρκικών ασκήσεων μεγάλης κλίμακας και το «μάζεμα» των πλωτών τρυπανιών της Αγκυρας. Αν το κριτήριο είναι ότι θέλει την ησυχία της με κάθε κόστος, ναι, ασφαλώς και είναι έτσι. Αν όμως είναι η προστασία της ελληνικής κυριαρχίας και του εθνικού συμφέροντος, άπαντες πολύ καλά γνωρίζουν, και πρώτη όλων η ίδια, ότι κάνει άλματα προς τα πίσω. Που η Ελλάδα θα τα βρει επώδυνα μπροστά της. Ιδίως όταν οι σύμμαχοί της βλέπουν τέτοια απαράδεκτα σημάδια «αποδοχής» των πιο αδιανόητων τουρκικών θέσεων.