Κάνει κακό στην υγεία το στοματικό σεξ;

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, παρατηρείται ραγδαία αύξηση του καρκίνου του φάρυγγα στη Δύση, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που ορισμένοι κάνουν λόγο για «επιδημία».

Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση ενός συγκεκριμένου τύπου καρκίνου, που ονομάζεται στοματοφαρυγγικός καρκίνος, ο οποίος εκδηλώνεται στην περιοχή των αμυγδαλών και το πίσω μέρος του λαιμού.

Πηγή εικόνας: Scientific Animations/Wikimedia Commons, CC BY-SA

Σύμφωνα με τις έρευνες, πίσω από το σοβαρό φαινόμενο δεν βρίσκεται το τσιγάρο, όπως πολλοί θα προέβλεπαν, αλλά μια δημοφιλής ερωτική συνήθεια: Ο στοματικός έρωτας.

Η κύρια αιτία του είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος είναι επίσης η κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Μάλιστα στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, ο στοματοφαρυγγικός καρκίνος έχει γίνει πιο συχνός από τον καρκίνο του τραχήλου.

Σύμφωνα με άρθρο στο Conversation του Χισάμ Μεχάνα, καθηγητή του Ινστιτούτου Καρκίνου και Γονιδιωματικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, η βασική αιτία μετάδοσης του HPV είναι το σεξ.

«Για τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα, ο κύριος παράγοντας κινδύνου είναι ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων, ειδικά του στοματικού σεξ» γράφει.

Για παράδειγμα, σημειώνει, όσοι έχουν έξι ή περισσότερους συντρόφους κατά τη διάρκεια της ζωής τους, με τους οποίους έχουν κάνει στοματικό σεξ, έχουν 8,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του στοματοφάρυγγα από εκείνους που δεν κάνουν στοματικό σεξ.

Μάλιστα, οι μελέτες δείχνουν πως το στοματικό σεξ είναι πολύ διαδεδομένο σε ορισμένες χώρες. Όπως προκύπτει από μια μελέτη που πραγματοποίησε ο Χισάμ Μεχάνα και οι συνάδελφοί του, με δείγμα σχεδόν 1.000 ατόμων που υποβλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο σε αμυγδαλεκτομή για λόγους που δεν σχετίζονται με τον καρκίνο, το 80% των ενηλίκων ανέφεραν ότι το στοματικό σεξ σε κάποια στιγμή της ζωής τους υπήρχε στις σεξουαλικές τους επαφές.

Ωστόσο, ευτυχώς, μόνο ένας μικρός αριθμός αυτών των ανθρώπων εμφανίζει τον καρκίνο του στοματοφάρυγγα, γράφει ο καθηγητής, και εξηγεί πως οι λόγοι είναι ξεκάθαροι:

«Η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς κολλάμε κάποιο στέλεχος του ιού HPV, αλλά ο οργανισμός μας είναι σε θέση να το καθαρίσει πλήρως. Ωστόσο ένας μικρός αριθμός ανθρώπων δεν έχει τη δυνατότητα να απαλλαγή από αυτή τη μόλυνση, ενδεχομένως λόγω σφάλματος σε μια συγκεκριμένη πτυχή του ανοσοποιητικού του συστήματος. Σε αυτούς τους ασθενείς ο ιός μπορεί να αναπαράγεται συνεχώς και με τη πάροδο του χρόνου ενσωματώνεται σε τυχαίες θέσεις στο DNA του ξενιστή, μερικές από τις οποίες μπορούν να προκαλέσουν καρκινογένεση στα κύτταρα του ξενιστή».

Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο στις ΗΠΑ

Όπως γράφει η Daily Mail, περισσότερες από 50.000 περιπτώσεις καρκίνου του στόματος ή του στοματοφάρυγγα καταγράφονται στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, προκαλώντας περισσότερους από 10.000 ετήσιους θανάτους.

Ο αριθμός των περιστατικών αυξάνεται έως και 1,3% ετησίως στις γυναίκες και 2,8% στους άνδρες, σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία.

Το καλό είναι πως για τον HPV υπάρχει εμβόλιο. Ο εμβολιασμός νεαρών κοριτσιών έχει εφαρμοστεί σε πολλές χώρες του κόσμου, κυρίως για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Τα στοιχεία, αν και ακόμη έμμεσα, δείχνουν πως το ίδιο εμβόλιο μπορεί να είναι αποτελεσματικό και στην πρόληψη της λοίμωξης από τον ιό στο στόμα και τον φάρυγγα.

Υπάρχουν επίσης στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι άνδρες προστατεύονται επίσης έμμεσα λόγω της «ανοσίας της αγέλης» σε χώρες όπου υπάρχει υψηλή εμβολιαστική κάλυψη στα κορίτσια, δηλαδή σε ποσοστό άνω του 85% του πληθυσμού. Αυτό, υπογραμμίζει ο Χισάμ Μεχάνα στο άρθρο του, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μερικές δεκαετίες στη μείωση του καρκίνου του στοματοφάρυγγα.

Αυτό είναι ευχάριστο για τη δημόσια υγεία, αλλά προϋπόθεση είναι η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη των κοριτσιών. Βέβαια ο εμβολιασμός των υπολοίπων δεν εγγυάται την προστασία σε ατομικό επίπεδο, ιδιαίτερα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης με την ευκολία των διεθνών μετακινήσεων των πληθυσμών. Θα μπορούσε δηλαδή κάποιος να ζει σε μια χώρα με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη, αλλά να κάνει σεξ με ένα άτομο που είναι από άλλη χώρα με χαμηλό εμβολιασμό. Ενδεικτικά, στις ΗΠΑ μόνο το 54,3% των έφηβων κοριτσιών, ηλικίας 13 έως 15 ετών, είναι λάβει δύο ή τρεις δόσεις του εμβολίου κατά του HPV σύμφωνα με στοιχεία του 2020.

«Τα αγόρια θα πρέπει επίσης να εμβολιαστούν κατά του HPV», γράφει ο Χισάμ Μεχάνα, και προσθέτει πως τα στοιχεία «έχουν οδηγήσει πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστραλίας και των ΗΠΑ να επεκτείνουν τις συστάσεις για τον εμβολιασμό ώστε να συμπεριληφθούν και νεαρά αγόρια».

«Η πανδημία του κοροναϊού έχει φέρει και τις δικές της προκλήσεις», τονίζει ο καθηγητής, σχετικά με τον εμβολιασμό. «Πρώτον, η προσέγγιση νέων στα σχολεία δεν ήταν δυνατή για κάποιο χρονικό διάστημα. Δεύτερον, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση του πληθυσμού να είναι διστακτικός απέναντι στον εμβολιασμό, η οποία μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση της πρόσληψης εμβολίων» καταλήγει ο Χισάμ Μεχάνα.