Κοροναϊός: «Έχει καιρό να δώσει νέα μετάλλαξη» λέει ο Δημήτρης Παρασκευής – Είναι το τέλος της πανδημίας;

Για τη φθίνουσα πορεία του κοροναϊού μίλησε ο αντιπρόεδρος του ΕΟΔΥ, Δημήτρης Παρασκευής. Μάλιστα, πολλοί είναι εκείνοι που μιλούν για το τέλος της πανδημίας, καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θα εξετάσει αν θα μπει τέλος στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε πριν από τρία χρόνια.

Την ίδια ώρα, η αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ αναμένεται να γνωστοποιήσει τον οδικό χάρτη της μετάβασης στη μακροπρόθεσμη διαχείριση της νόσου Covid-19.

Για τις τελευταίες εξελίξεις ο αντιπρόεδρος του ΕΟΔΥ, υπεύθυνος για τα Μεταδοτικά Νοσήματα, αν. Καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ έδωσε συνέντευξη στο στο iatropedia.gr και τη δημοσιογράφο Γιάννα Σουλάκη.

Αναλυτικά η συνέντευξη του Δημήτρη Παρασκευή

ΕΡ: Η επιτροπή εκτάκτων καταστάσεων για την COVID-19 του ΠΟΥ αναμένεται να συνεδριάσει τις επόμενες μέρες, για να καταλήξει εάν πρέπει να διατηρηθεί ή όχι, η κατάσταση μέγιστης επιφυλακής του πλανήτη για τον κοροναϊό. Κατά την άποψή σας σε ποια “φάση” της πανδημίας βρισκόμαστε;

Δ.Π: Αναμένουμε με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της συνεδρίασης των εκτάκτων καταστάσεων του ΠΟΥ αναφορικά με την απόφαση για την κατάσταση επιφυλακής που αφορά την πανδημία covid-19. Το πιο πιθανό σενάριο είναι να αρθεί η κατάσταση μέγιστου συναγερμού αλλά δεν μπορούμε να το προεξοφλήσουμε. Η τρέχουσα φάση της πανδημίας είναι σίγουρα μια κατάσταση που η σοβαρότητα της νόσου που προκαλεί η λοίμωξη από SARS-CoV-2 είναι πιο ήπια και αφορά, κυρίως, τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Αυτό είναι συνέπεια του εμβολιασμού και της υβριδικής ανοσίας που έχει επιτευχθεί σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά μόλυνσης του πληθυσμού από τον ιό. Η κατάσταση αυτή δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν είναι υπαρκτό αλλά δεν παρουσιάζει την ίδια ένταση σε σχέση με το παρελθόν

ΕΡ: Στη χώρα μας τι γίνεται; Ποια είναι η σημερινή εικόνα;

Δ.Π: Η σημερινή εικόνα στη χώρα μας είναι παρόμοια με άλλες χώρες της Ευρώπης όπου ο αριθμός των νοσηλειών, και ειδικά των σοβαρών περιστατικών, έχει περιοριστεί σημαντικά και αφορά άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Παρόμοια ισχύει και με τους θανάτους που το 70% αφορά άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών.

ΕΡ: Το όφελος των εμβολίων αποδείχθηκε πανηγυρικά με τις εκατομμύρια ζωές που σώθηκαν χάρη σε αυτά. Ωστόσο, η ανοσία της αγέλης σε παγκόσμιο επίπεδο απέναντι στον ιό SARS-CoV-2 επιτεύχθηκε τελικά, ή αποδείχθηκε “επιστημονική χίμαιρα”;

Δ.Π: Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι για κάποιους ιούς όπως ο κοροναϊός SARS-CoV-2 ή ο ιός της γρίπης, η ανοσία έναντι της μόλυνσης δεν διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό δεν αφορά αδυναμία του εμβολίου αλλά ένα χαρακτηριστικό της ανοσίας που αναπτύσσεται έναντι αυτών των ιών και ισχύει και για την ανοσία μετά από μόλυνση με τον ιό. Αυτό που έχει σημασία να τονίσουμε είναι ότι η ανοσία από το εμβόλιο που αναπτύσσεται έναντι σοβαρής νόσου, διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και συνεπώς συμβάλει σημαντικά στην προστασία του πληθυσμού έναντι σοβαρής νόσου. Συνεπώς μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η ανοσία της αγέλης έχει επιτευχθεί έναντι της σοβαρής νόσου σε αντίθεση με την προστασία έναντι της μόλυνσης.

ΕΡ: Σύμφωνα με κοινή επιστημονική διαπίστωση, ο ιός SARS-CoV-2 δεν θα εξαλειφθεί παρά τα εμβόλια, θα ενταχθεί στη λίστα των αναπνευστικών ιών και θα συνεχίσει να προκαλεί σοβαρές αναπνευστικές ασθένειες στους περισσότερο ευάλωτους, με εξάρσεις και υφέσεις. Αυτή εκτιμάται ότι θα είναι η τελική μορφή, ή ενδέχεται να δούμε κι άλλα “επεισόδια στο σήριαλ” της πανδημίας του κοροναϊού;

Δ.Π: Προς το παρόν υπάρχει συμφωνία ότι ο κοροναϊός θα συνεχίζει να κυκλοφορεί ανάμεσα μας και θα αποτελεί έναν επιπλέον παθογόνο του αναπνευστικού με έντονη κυκλοφορία, κυρίως, τους χειμερινούς μήνες. Η πιθανότητα να αντιμετωπίσουμε κάποιο διαφορετικό σενάριο δεν μπορεί να αποκλειστεί, αλλά δεν θεωρείται πολύ πιθανό δεδομένης της υψηλής ανοσίας που διαθέτει ο πληθυσμός έναντι του SARS-CoV-2, και επίσης λόγω ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα ο ιός δεν έχει πραγματοποιήσει κάποιο «εξελικτικό» άλμα όπως συνέβη για παράδειγμα με την ανάδυση της παραλλαγής Όμικρον. Η κατάσταση βαίνει ελεγχόμενη και αυτό θεωρείται ως το πιο πιθανό σενάριο για το μέλλον.

ΕΡ: Παρά το γεγονός ότι η οξεία φάση δείχνει να έχει περάσει, η νόσος COVID-19 ακόμη γεμίζει νοσοκομεία και ΜΕΘ, κάτι που πρόσφατα συνάδελφός σας χαρακτήρισε “μοναδικό φαινόμενο στα χρόνια των ιογενών επιδημιών”. Υπάρχει απάντηση στην ερώτηση, γιατί ο ιός SARS-CoV-2 αποδείχθηκε τελικά περισσότερο “έξυπνος” και ανθεκτικός έναντι των άλλων ιών, όπως π.χ. της γρίπης;

Δ.Π: Ο ιός συνεχίζει να κυκλοφορεί ανάμεσα μας και να προκαλεί σοβαρή νόσο αλλά ο αριθμός νοσηλειών σε ΜΕΘ είναι περίπου το ένα δέκατο σε σχέση με περιόδους έξαρσης το 2021. Συνεπώς, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο ιός προκαλεί κορεσμό στο σύστημα υγείας όπως συνέβη στα πρώτα στάδια της πανδημίας, αλλά σίγουρα προκαλεί σοβαρή νόσο σε μεγαλύτερα ποσοστά σε σχέση με τον ιό της γρίπης. Αυτό οφείλεται, πιθανόν, στα υψηλά επίπεδα ανοσίας που έχουν αναπτυχθεί στον πληθυσμό έναντι άλλων παθογόνων, όπως ο ιός της γρίπης, που κυκλοφορεί ανάμεσα μας για τουλάχιστον 100 έτη. Προς το παρόν δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα αν αυτό οφείλεται και σε εγγενή χαρακτηριστικά του ιού, κάτι που θα γνωρίζουμε στο προσεχές μέλλον.

ΕΡ: Κατά τη γνώμη σας, υπάρχει ανάγκη να αναδιαμορφωθούν τα υγειονομικά συστήματα έτσι ώστε να συμπεριλάβουν και να υποστηρίξουν τη νέα πραγματικότητα της νόσου COVID-19 σε όλες τις βαθμίδες της πρόληψης και νοσηλείας; Συμπεριλαμβανόμενης και της επίπτωσης της long Covid; Tι χρειάζεται να γίνει σ’ αυτήν την κατεύθυνση;

Δ.Π: Το σύνδρομο long-covid βρίσκεται στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας στη χώρα μας και διεθνώς και αν είναι αναγκαίο, η παροχή φροντίδας θα συμπεριλάβει και το συγκεκριμένο σύνδρομο. Σε κάθε περίπτωση η πρόληψη και η αντιμετώπιση της νόσου covid-19 έχει ήδη τροποποιηθεί για να στοχεύσει, κυρίως, τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού και αναμένουμε ανάλογα τις οδηγίες για τη στρατηγική εμβολιασμού που πιθανόν θα είναι παρόμοιες με αυτές της γρίπης ή άλλων εποχικών λοιμώξεων.