Ανοίγει τις πύλες της, στη Ρώμη, η έκθεση «Η στιγμή και η Αιωνιότητα. Ανάμεσα σε εμάς και τους αρχαίους – L’istante e l’eternità. Tra noi a gli antichi»,» η οποία πραγματοποιείται, σε συνεργασία των Υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων) και Ιταλίας. 

Η έκθεση, φιλοξενείται  σε μια πτέρυγα των Θερμών του Διοκλητιανού, που παρέμεινε κλειστή από το 1911, και  είναι καρπός της στενής συνεργασίας των αρμοδίων υπηρεσιών των δύο υπουργείων. Μέσα από, περίπου 300 επιλεγμένα έργα -ελληνικά, ρωμαϊκά, ετρουσκικά και ιταλικά, μεσαιωνικά, νεώτερα και σύγχρονα- εξερευνά, με απροσδόκητους και θεαματικούς τρόπους, την πολύπλοκη και σύνθετη σχέση των σύγχρονων με τους αρχαίους.

Περιήγηση στην έκθεση

Η πρώτη αίθουσα της έκθεσης ανοίγει με ένα έκθεμα που εκφράζει με τον πιο σαφή τρόπο αυτή τη διπλή σχέση: Το εκμαγείο δύο ανώνυμων θυμάτων της έκρηξης του Βεζούβιου που έδωσε  πίσω η αρχαιολογία, ως αιώνια ακινητοποιημένα στη στιγμή του θανάτου. Γύρω τους υπάρχουν διάφορες λαϊκές και καλλιεργημένες μορφές σύγχρονης επανερμηνείας του αρχαίου.

Η δεύτερη αίθουσα διερευνά τις μορφές μετάδοσης και παράδοσης της αρχαιότητας, μέσω της τέχνης και της λογοτεχνίας: Πώς οι μεγάλοι μυθικοί κύκλοι – οι ομηρικοί κύκλοι της Ιλιάδας και της Οδύσσειας – που παραδόθηκαν με διάφορες μορφές από την αρχαιότητα, παρέμειναν ζωντανοί στη σύγχρονη λαϊκή φαντασία- και πώς, αντίθετα, άλλες μυθικές παραδόσεις έπεσαν στη λήθη, ενώ στη συνέχεια ανακτήθηκαν χάρη στην φιλολογική επανεύρεση της αρχαίας λογοτεχνίας.

Στην τρίτη αίθουσα από τον μύθο περνάμε στις αρχαίες αναπαραστάσεις του χώρου και του χρόνου, οι οποίες παίρνουν τη μορφή θεοτήτων, προσωποποιήσεων και αφηρημένων οντοτήτων που γέννησαν τις χωρικές και χρονικές μας κατηγορίες. Έτσι ολοκληρώνεται ένα αρχικό ταξίδι προς την αιωνιότητα – το Αιώνιο – και την αμετάβλητη τάξη του κόσμου.

Στο δεύτερο μέρος της ξενάγησης, παρουσιάζεται η σχέση ταύτισης που, παρά την χρονική απόσταση που μας χωρίζει από τους αρχαίους, τους καθιστά οικείους. Στην αίθουσα παρουσιάζονται μέσα από θεαματικές πρόσφατες ανακαλύψεις, σημαντικές στιγμές της κοινωνικής ζωής.

Τα αγάλματα που ξεχωρίζουν

Η αρχαιότητα κληροδότησε μια ανεξάντλητη ποικιλία τρόπων αναπαράστασης του ατόμου, από νεολιθικά αγάλματα έως εκλεπτυσμένες κλασικές και ελληνιστικές συνθέσεις. Μια σημαντική επιλογή αυτών των απεικονίσεων εκτίθεται στην επόμενη Αίθουσα. Ειδικότερα, ξεχωρίζουν το κολοσσικό αρχαϊκό άγαλμα της Κόρης της Θήρας, ένα από τα παλαιότερα μεγάλης ελληνικής γλυπτικής, που εκτίθεται για πρώτη φορά εκτός της Σαντορίνης, το χάλκινο άγαλμα του ρήτορα και ένας από τους γίγαντες της Σαρδηνίας από το Mont’e Prama.

Γύρω από αυτές τις θεοποιημένες ανθρώπινες μορφές, παρακολουθεί κανείς τη μακρά πορεία που οδηγεί τον νεκρό στη μετά θάνατον ζωή, τόσο μέσα από απεικονίσεις του τελετουργικού της κηδείας όσο και μέσα από πεποιθήσεις για τη μετά θάνατον ζωή που μας κληροδότησε η αρχαιότητα.

Τον επισκέπτη σε αυτό το μονοπάτι ανακάλυψης και αντιπαράθεσης συνοδεύουν ορισμένα εξαιρετικά αντιπροσωπευτικά έργα, από μουσεία της Ελλάδας και της Ιταλίας.

Πολλά από τα έργα που εκτίθενται παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό: εντελώς πρόσφατες μεγάλες ανακαλύψεις, όπως το αποκατεστημένο αρχαίο άρμα παρέλασης από την Civita Giuliana και το άγαλμα του Ηρακλή από το Αρχαιολογικό Πάρκο της Appia Antica, το ετρουσκικό αγγείο με του 4ου π.Χ. με παράσταση απ΄οτον Τρωικό Πόλεμο, τον νέα αποκτήματα, όπως η Tabula Chigi από το Εθνικό Ρωμαϊκό Μουσείο, συνδυάζονται με σπουδαία εκθέματα από την Ελλάδα, όπως η επιβλητική αρχαϊκή Γοργώ από την Πάρο, ένα σπουδαίο έργο της παριανής γλυπτικής, το οποίο για πρώτη φοπρά εκτίθεται εκτός του Μουσείου Πάρου ή η μεγάλη αμφιπρόσωπη παλαιολόγεια εικόνα από τον καθεδρικό ναό της Καθολικής Αρχιεπισκοπής στην Νάξο.

Η έκθεση, είναι επισκέψιμη από τις 4 Μαΐου έως τις 30 Ιουλίου 2023.

Headlines