Greenpeace: Κρεμάει στα μανταλάκια την Ελλάδα για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς

Ουραγός της Ευρώπης στις υπηρεσίες των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι η χώρα μας, σύμφωνα με έκθεση της Greenpeace που πραγματοποιήθηκε σε 30 χώρες και στις πρωτεύουσές τους.

Η Αθήνα καταλαμβάνει μαζί με την Κροατία την 29η θέση, δίχως να έχει εισάγει ακόμα εισιτήριο για το κλίμα, με την βαθμολογία να διαμορφώνεται από συγκεκριμένους παράγοντες και κριτήρια διαφορετικού βάρους.

Ειδικότερα, στην έκθεση ερευνώνται 30 ευρωπαϊκές χώρες (ΕΕ27, Νορβηγία, Ελβετία, Ην. Βασίλειο) και οι πρωτεύουσές τους, σύμφωνα με 4 κριτήρια: την απλότητα του συστήματος έκδοσης εισιτηρίων, την τιμή των εισιτηρίων διαρκείας, τα εκπτωτικά εισιτήρια σε κοινωνικά αδύναμες ομάδες και τον συντελεστή ΦΠΑ.

Κάθε χώρα και πρωτεύουσα έλαβε έναν ορισμένο αριθμό βαθμών για καθένα από αυτά τα κριτήρια, με απώτερο σκοπό να φτάσει τους 100.

Για την κατάταξη των κρατών, στην απλότητα του συστήματος έκδοσης εισιτηρίων δόθηκε βαρύτητα 30%, στα επαναφορτιζόμενα εισιτήρια 40%, στα μειωμένα σε ειδικές ομάδες 20% και στον συντελεστή ΦΠΑ 10%. Για την κατάταξη των πόλεων, η απλότητα είναι 20% (καθώς σχεδόν όλες οι πόλεις διαθέτουν τέτοια εισιτήρια), οι τιμές εισιτηρίων 60% και οι κοινωνικές εκπτώσεις το υπόλοιπο 20%.

Η ελληνική βαθμολογία

Είναι εντυπωσιακό ότι η Greenpeace βαθμολογεί την Ελλάδα με μόνο 2 μονάδες στα 100! Δεν υπάρχει κανένα εισιτήριο για το κλίμα ούτε οτιδήποτε άλλο σχετικό για να πάρει βαθμούς σε αυτή την κατάταξη.

Για την Ελλάδα, η έκθεση αναφέρει πως οι πολιτικές ποικίλλουν ανά πόλη, τρόπο μεταφοράς και μεταφορικό φορέα. Τα άτομα με αναπηρία μπορούν να λάβουν έκπτωση έως και 50% σε όλα τα δρομολόγια εσωτερικού των υπεραστικών λεωφορείων και πούλμαν των ΚΤΕΛ. Για το ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα σημειώνει ότι αυτό «χρειάζεται μια τεράστια επένδυση».

Ορισμένες ομάδες ταξιδεύουν δωρεάν ή δικαιούνται μειωμένες τιμές (άνεργοι, ηλικιωμένοι κ.λπ.), αλλά μόνο σε επίπεδο πόλης (κυρίως Αθήνα & Θεσσαλονίκη).

Η Αθήνα τα πηγαίνει πολύ καλά, σημειώνοντας ένα τελικό 88.54, το οποίο την φέρνει στην 9^η θέση πανευρωπαϊκά. «Το ετήσιο εισιτήριο στην Αθήνα κοστίζει 300€, που ισοδυναμεί με 357€ μετά την προσαρμογή του επιπέδου τιμής» λέει η έκθεση.

Ως σπάνια περίπτωση στην Ευρώπη αναφέρει η Greepeace, είναι ότι οι άνεργοι μπορούν να ταξιδεύουν δωρεάν. «Τα άτομα με αναπηρία μπορούν επίσης να ταξιδέψουν δωρεάν, ενώ φοιτητές, ηλικιωμένοι και πολύτεκνοι λαμβάνουν εκπτώσεις».

Βάλτε γρήγορα κλιματικό εισιτήριο

Η Greenpeace καλεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εισαγάγουν «κλιματικά εισιτήρια» ως απάντηση στις κρίσεις του κλίματος, της ενέργειας και του κόστους ζωής. Όπως αναφέρει πρόκειται για δίκαια και προσιτά εισιτήρια διαρκείας για τις δημόσιες συγκοινωνίες που θα καλύπτουν όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς, διασφαλίζοντας έτσι ότι οι καθημερινές ανάγκες κινητικότητας όλων των ανθρώπων στην ΕΕ μπορούν να καλυφθούν άμεσα με τρόπο φιλικό προς το κλίμα.

Το ιδανικό κλιματικό εισιτήριο δεν υπάρχει ακόμα στην Ευρώπη, αλλά υπάρχουν ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να βελτιωθούν, να ενισχυθούν και να διευρυνθούν. Βλέπε π.χ. Αυστρία, Εσθονία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα και Ισπανία.

Χρειάζονται απλά συστήματα έκδοσης εισιτηρίων

Στις 6 πρώτες θέσεις βρίσκονται Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, Αυστρία, Γερμανία, Κύπρο και Ισπανία.

Η Βουλγαρία δεν κατάφερε να πάρει κανένα βαθμό ενώ η Ελλάδα μόλις δύο όπως και η Κροατία.

Μεταξύ των 30 χωρών που αναλύθηκαν, μόνο 3 έχουν εισαγάγει σχετικά κλιματικά εισιτήρια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλη τη χώρα: Αυστρία, Γερμανία και Ουγγαρία.

Μόνο 7 χώρες έχουν ένα απλό σύστημα έκδοσης εισιτηρίων: Αυστρία, Γερμανία, Κύπρος, Ουγγαρία, Ελβετία, Βέλγιο και η Ολλανδία πωλούν εισιτήρια σε όλους, τα οποία ισχύουν για όλους ή τα περισσότερα μεταφορικά μέσα της χώρας για τουλάχιστον ένα μήνα. Η τιμή στο Βέλγιο και την Ολλανδία είναι πάνω από 7 € ανά ημέρα, και επομένως δεν θεωρείται προσιτό για το ευρύ κοινό.

Βαθμολόγηση πόλεων

Ποιος έχει τα φθηνότερα εισιτήρια στην Ευρώπη

Όσον αφορά τα γενικότερα ευρήματα της έρευνας για όλη την Ευρώπη, οι πόλεις βαθμολογούνται πολύ υψηλότερα από τις χώρες, με 76 και 29 βαθμούς 100 πόντους κατά μέσο όρο, αντίστοιχα.

Σύμφωνα με την κατάταξη των πόλεων, εκτός από το Λουξεμβούργο, το Ταλίν και η Βαλέτα, όπου τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι δωρεάν, το φθηνότερο μηνιαίο ή ετήσια εισιτήρια είναι διαθέσιμα αυτήν τη στιγμή στην Πράγα, Μπρατισλάβα, Ρώμη, Βιέννη και, προσωρινά έως τις 30 Ιουνίου 2023, στη Μαδρίτη. Κοστίζουν 0,85 € ή λιγότερο την ημέρα μετά την προσαρμογή του επιπέδου τιμής.

Οι πιο ακριβές πόλεις είναι το Λονδίνο, το Δουβλίνο, το Παρίσι και το Άμστερνταμ (προσαρμοσμένο με τους Δείκτες Επιπέδου Τιμών). Παρουσιάζουν εισιτήρια για περισσότερα από 2,25 € την ημέρα.

Εκπτώσεις για ειδικές ομάδες

Μεταξύ των 30 πρωτευουσών, όλες έχουν μηνιαία ή ετήσια εισιτήρια που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για όλα ή σχεδόν όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Όλες οι πόλεις διαθέτουν εκπτώσεις για τα κοινωνικώς αδύναμα άτομα και ομάδες, αλλά διαφέρουν τα κριτήρια των δικαιούχων μεταξύ των πόλεων.

Οι ηλικιωμένοι λαμβάνουν επιδόματα και στις 30 πόλεις που αναλύθηκαν, εκτός από το Βερολίνο, και όλοι ή τουλάχιστον ορισμένοι ηλικιωμένοι μπορούν να ταξιδέψουν δωρεάν σε 16 πόλεις.

Οι μαθητές λαμβάνουν εκπτώσεις και στις 30 πόλεις, αλλά μπορούν να οδηγήσουν μόνο δωρεάν ή σχεδόν δωρεάν σε 5 πόλεις. Η Λισαβόνα και οι Βρυξέλλες εκτός από τα 3 πόλεις με δωρεάν μεταφορικά για όλους. Κοπεγχάγη και Βερολίνο επί του παρόντος ή εξαιρετικά μικρές εκπτώσεις 10 και 5%, αντίστοιχα.

Οι μισές από τις 30 πόλεις που αναλύθηκαν δεν έχουν, ή σχεδόν καθόλου, εκπτώσεις άλλα άτομα με χαμηλό εισόδημα, όπως άνεργοι, πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο ή γονείς με μικρά παιδιά.

Οι εκπτώσεις για άτομα με αναπηρία παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη διακύμανση σε όλες τις πόλεις.

Ψηλός ο ΦΠΑ

Ο μέσος ΦΠΑ στα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών στην Ευρώπη είναι 11%. Κυμαίνεται από 0% (Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο) έως 27% στην Ουγγαρία. Ο δεύτερος υψηλότερος συντελεστής ΦΠΑ είναι στην Κροατία με 25%.

Έξι χώρες της ΕΕ φορολογούν επί του παρόντος τα δημόσια μέσα μεταφοράς όσο και τα κοσμήματα ή ρολόγια πολυτελείας: Ρουμανία, Βουλγαρία, Εσθονία, Σλοβακία, Κροατία και Ουγγαρία.