Έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια από τη δεύτερη Ιντιφάντα, την εξέγερση στα παλαιστινιακά εδάφη κατά της ισραηλινής κατοχής. Όμως οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα εκεί δείχνουν σαν να έχουν έκτοτε λίγα πραγματικά αλλάξει.

Οι αέναοι κύκλοι βίας, η συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή στη Δυτική Όχθη, η εμπρηστική πολιτική της νέας κυβέρνησης Νετανιάχου -της πιο ακροδεξιάς στα χρονικά του Ισραήλ- η χρόνια κρίση στην Παλαιστινιακή Αρχή και το τέλμα της ειρηνευτικής διαδικασίας συνθέτουν πλέον ένα εκρηκτικό σκηνικό.

Τόσο, ώστε πολλοί να μιλούν πια ανοιχτά για την προοπτική μιας τρίτης Ιντιφάντα.

Η οργή κοχλάζει εδώ και μήνες, καθώς καταρρίπτονται το ένα μετά το άλλο τα «μαύρα» ρεκόρ.

Μόνο μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023, οι Παλαιστίνιοι που σκοτώθηκαν από τα πυρά Ισραηλινών στρατιωτών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη έφτασαν τους 95: ο υψηλότερος αριθμός εντός τριμήνου εδώ και χρόνια.

Δεν περιλαμβάνουν μόνο ένοπλους μαχητές, αλλά και αμάχους. Σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας, τουλάχιστον 17 ήταν ανήλικοι και δύο ηλικιωμένοι.

Την ίδια περίοδο, από τις επιθέσεις αντεκδίκησης με δράστες Παλαιστινίους σκοτώθηκαν 14 Ισραηλινοί πολίτες.

Ο φαύλος κύκλος βίας μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίζεται στο φόντο της πιο θανατηφόρας χρονιάς εδώ και χρόνια, όπως χαρακτηριστίστηκε το 2022 στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.

Κατά τη διάρκειά του περασμένου έτους σκοτώθηκαν σχεδόν 150 Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με την ισραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων B’Tselem.

Ήταν το αποτέλεσμα και της «Επιχείρησης Κυματοθραύστης» που έχει εξαπολύσει από την περασμένη άνοιξη ο ισραηλινός στρατός, με σχεδόν καθημερινές επιδρομές σε όλη την Δυτική Όχθη.

Διακηρυγμένος στόχος του Τελ Αβίβ είναι η εξάρθρωση «τρομοκρατικών πυρήνων».

Το αποτέλεσμα, πέρα από το αιματοκύλισμα -αναφέρει η ισραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων HaMoked- είναι οι Παλαιστίνιοι που βρίσκονται σήμερα υπό διοικητική κράτηση στο Ισραήλ, χωρίς κατηγορία ή δίκη, να ξεπερνούν τους 1.000.

Πρόκειται για αριθμό ρεκόρ εδώ και δύο δεκαετίες.

Φαύλος κύκλος βίας

Ακολουθώντας τον νόμο δράσης-αντίδρασης, οι ισραηλινές επιχειρήσεις φαίνεται να προκαλούν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, από τον επισήμως επιδιωκόμενο στόχο.

Η φονική καταστολή ωθεί στη δημιουργία μιας νέας γενιάς Παλαιστινίων μαχητών στη Δυτική Όχθη, με μια εντελώς διαφορετική δυναμική από αυτή του παρελθόντος.

Η δράση τους χαρακτηρίζεται από πολλούς υβριδική, μιας και δεν συνδέεται άμεσα με κάποια παράταξη -ένοπλη ή πολιτική- στα παλαιστινιακά εδάφη.

Η συνολική εικόνα, αντίθετα, δείχνει ένα πλέγμα από μεταβαλλόμενες συμμαχίες, με βασικό συνδετικό «κρίκο» τον αγώνα κατά της ισραηλινής κατοχής.

Την «αλυσίδα» συμπληρώνουν η οργή από το χρόνιο διπλωματικό τέλμα στο ζήτημα της Παλαιστίνης, η απογοήτευση από την παλαιστινιακή ηγεσία και η «ριζωμένη» φτώχεια, την οποία επιτείνει η ισραηλινή πολιτική αποκλεισμών.

H πιο γνωστή από αυτές τις νέες ομάδες είναι η Areen al-Usood, ελληνιστί «Άντρο των Λιονταριών».

Άρχισε τη δράση της πέρυσι το καλοκαίρι με αφετηρία την Παλιά Πόλη της Ναμπλούς, στη βόρεια Δυτική Όχθη.

Οργανωμένα σήμερα σε μικρούς «πυρήνες», τα μέλη της -ως επί το πλείστον νεαροί στα 20 τους- δηλώνουν ανεξάρτητα από πολιτικές οργανώσεις, πλην όμως συνεργαζόμενα με άλλες παλαιστινιακές ένοπλες παρατάξεις.

Κοινός εχθρός θεωρείται ο ισραηλινός στρατός και οι Εβραίοι έποικοι, καθώς οι παράνομοι οικισμοί εξαπλώνονται στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ σκότωσε στελέχη των «Λιονταριών», η οργάνωση ανατροφοδοτείται διαρκώς με νέα μέλη. Αυξάνει την λαϊκή απήχησή της. Και φαίνεται να εμπνέει άλλες ομάδες.

Το ίδιο ισχύει και με την «Ταξιαρχία Τζενίν».

Μέσα στον τελευταίο χρόνο, έχουν «ξεπηδήσει» διάφορες ένοπλες οργανώσεις σε διάφορα σημεία της Δυτικής Όχθης: από την Τουλκαρέμ έως την Ιεριχώ.

Το ποιος ακριβώς υποστηρίζει ποιον, πώς και γιατί παραμένει δυσδιάκριτο.

Αυτό που είναι εμφανές είναι τα όπλα.

Κυριαρχούν τα AK-47 (τα γνωστά Καλάσνικοφ) καθώς και τα τυφέκια εφόδου M16, που υπάρχουν σε αφθονία στη μαύρη αγορά και έχουν σχετικά φθηνά πυρομαχικά.

Θολό τοπίο

Για την κυβέρνηση του -κατηγορούμενου για διαφθορά- Μπενιαμίν Νετανιάχου, η κλιμάκωση της έντασης με τους Παλαιστινίους φαίνεται να αποτελεί, εκτός από πολιτική επιλογή, μια «συνταγή» για να αποσπά την προσοχή από την κλιμακούμενη θεσμική κρίση στο ίδιο το Ισραήλ.

Ωστόσο η έλλειψη προοπτικής στο ζήτημα της Παλαιστίνης, σε συνδυασμό με τη χρόνια πολιτική «αγκύλωση» στη Ραμάλα (έδρα της Παλαιστινιακής Αρχής), τη μετ’ εμποδίων συμφιλίωση μεταξύ των κυρίαρχων παλαιστινιακών παρατάξεων -της Φάταχ και της Χαμάς- και την ανάμειξη περιφερειακών δυνάμεων δημιουργούν πλέον ένα εκρηκτικό μείγμα.

Η τελευταία δημοσκόπηση του Παλαιστινιακού Κέντρου Πολιτικής και Έρευνας (PSR), τον Μάρτιο, ήταν αρκούντως αποκαλυπτική.

Τόσο στη Δυτική Όχθη, όσο και στη Λωρίδα της Γάζας καταγράφεται αύξηση της λαϊκής υποστήριξης στον ένοπλο αγώνα κατά της ισραηλινής κατοχής και μείωση στην υποστήριξη της -άφαντης ακόμη- λύσης των δύο κρατών.

Οι φωνές υπέρ της παραίτησης του 87χρονου προέδρου Μαχμούντ Αμπάς πληθαίνουν. Η εμπιστοσύνη στην Παλαιστινιακή Αρχή φθίνει.

Για πρώτη φορά από την -επισήμως προσωρινή- σύστασή της μάλιστα, πριν από 30 χρόνια, η πλειονότητα των ερωτηθέντων στην έρευνα (52%) κρίνει ότι η διάλυση ή ακόμη και η κατάρρευσή της θα ήταν προς το συμφέρον του παλαιστινιακού λαού.

Το 57% πιστεύει ότι η συνέχιση της ύπαρξης της εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Ισραήλ.

Συνολικά το 68% (71% στη Λωρίδα της Γάζας και 66% στη Δυτική Όχθη) υποστηρίζει το σχηματισμό ένοπλων ομάδων και το 87% θεωρεί ότι η Παλαιστινιακή Αρχή δεν έχει το δικαίωμα να συλλαμβάνει τους ενόπλους.

Το 61% (69% στη Δυτική Όχθη και 48% στη Λωρίδα της Γάζας) αναμένει την έκρηξη μιας τρίτης Ιντιφάντα.

Εγκλωβισμένη σε νεο-ψυχροπολεμικούς συσχετισμούς, η διεθνής κοινότητα αρκείται στα λόγια για την ανάγκη διευθέτησης της ισραηλινο-παλαιστινιακής διένεξης, ενόσω η ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ ρίχνει όλο και περισσότερο «λάδι στη φωτιά».

Πολλοί πλέον φοβούνται μια «fauda», που στα αραβικά σημαίνει «χάος».

Headlines