«Είναι η ηλικία, ανόητε!»

Πριν από τρία χρόνια, η Καμάλα Χάρις έγραψε ιστορία: έγινε η πρώτη μαύρη, πρώτη ασιατικής καταγωγής, πρώτη γυναίκα που σπάει το γυάλινο ταβάνι της αντιπροεδρίας των ΗΠΑ. Και μετά… σαν να ξεχάσαμε την ύπαρξή της. Κάτι ο – εξ ορισμού – άχαρος ρόλος του αντιπροέδρου, κάτι η προσωπική της αδυναμία να αφήσει το στίγμα της, να δείξει την προσωπικότητά της, κάτι ο ρατσισμός και ο σεξισμός που λυσσομάνησαν εις βάρος της, η δημοτικότητα της Χάρις δεν ξεπερνάει το 40%. Και εντούτοις, από τη δική της ικανότητα να πείσει το 49% των Αμερικανών – ποσοστό-ρεκόρ – που δηλώνουν πολιτικά ανεξάρτητοι, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό η επανεκλογή του Τζο Μπάιντεν στην αμερικανική προεδρία. Για να παραφράσουμε το γνωστό τσιτάτο περί οικονομίας, «Είναι η ηλικία, ανόητε!».

Ο Τζο Μπάιντεν, που ανακοίνωσε και επισήμως στα τέλη Απριλίου πως θα διεκδικήσει το 2024 δεύτερη θητεία, είναι ήδη 80 χρόνων, ο μεγαλύτερος σε ηλικία εν ενεργεία πρόεδρος στην αμερικανική ιστορία. Την ημέρα των επόμενων προεδρικών εκλογών θα είναι σχεδόν 82 και εφόσον επανεκλεγεί θα είναι 86 στο τέλος της δεύτερης θητείας του. Η Καμάλα Χάρις, πάλι, είναι 58 χρόνων. Από τις δηλώσεις που έκαναν πρόσφατα δύο ηγετικά στελέχη των Ρεπουμπλικανών, καταλαβαίνει κανείς πολλά και για το επίπεδο της πόλωσης στις ΗΠΑ, και για τη στρατηγική που εφαρμόζει ήδη το κόμμα-υποχείριο του Ντόναλντ Τραμπ: «Νομίζω ότι μπορούμε όλοι να είμαστε πολύ ξεκάθαροι και να πούμε ότι, αν ψηφίσει κάποιος τον Τζο Μπάιντεν, στην πραγματικότητα ποντάρει σε μία πρόεδρο Χάρις, γιατί η ιδέα ότι θα φτάσει στα 86 του δεν είναι κάτι που θεωρώ πιθανό», αποφάνθηκε η Νίκι Χέιλι, υποψήφια για το Ρεπουμπλικανικό προεδρικό χρίσμα. «Ο Τζο Μπάιντεν είναι 142 χρόνων», πλειοδότησε ο γερουσιαστής του Τέξας, Τεντ Κρουζ. «Στην πραγματικότητα, σε αυτές τις εκλογές, οι Δημοκρατικοί προτείνουν την Καμάλα Χάρις για πρόεδρο», πρόσθεσε.

Λένε πως οι υποψήφιοι αντιπρόεδροι σπανίως επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Η υποψήφια αντιπρόεδρος που είχε επιλέξει, για παράδειγμα, το 2008 ο Ρεπουμπλικανός Τζον Μακέιν: ανάλυση που είχε δημοσιευτεί τέσσερα χρόνια αργότερα στο Political Research Quarterly, είχε δείξει πως η Σάρα Πέιλιν ενδεχομένως να είχε συντελέσει σε μία απώλεια στήριξης μεταξύ των αμφίρροπων ψηφοφόρων. Η πρώην κυβερνήτης της Αλάσκας ήταν βέβαια μία ακραία πολιτικός, στα όρια της γραφικότητας. Η Καμάλα Χάρις, πάλι, είναι μία φιλελεύθερη, προοδευτική πολιτικός, με μακρά νομικο-πολιτική καριέρα, ως εισαγγελέας του Σαν Φρανσίσκο, γενική εισαγγελέας της Καλιφόρνιας και μετέπειτα, από το 2016 έως το 2020, γερουσιαστής. Κανονικά, και μπροστά στον κίνδυνο να επανεκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ, η συνυποψηφιότητά της με τον Μπάιντεν θα έπρεπε να ήταν επαρκές βάλσαμο για κάθε φόβο των αμφίρροπων ψηφοφόρων. Στις ΗΠΑ του 2023, ωστόσο, στον κόσμο του 2023, η «κανονικότητα» είναι κάτι που μόνο να νοσταλγεί μπορεί κανείς.

Στη σκιά του Προέδρου

Οι πλέον καλοπροαίρετοι λένε πως για τη χαμηλή δημοτικότητα της Χάρις φταίει και η παραδοσιακή θέση του αντιπροέδρου στη σκιά του προέδρου, και οι άχαρες υποθέσεις με τις οποίες επιφορτίστηκε, αρχής γενομένης από το μεταναστευτικό, και οι άγριες επιθέσεις που δέχεται εδώ και τρία χρόνια από εκείνους που ο Σάιμον Τίσνταλ περιέγραφε πρόσφατα στην «Guardian» ως «εξτρεμιστές του MAGA, λυσσασμένους Ρεπουμπλικανούς, μωρολόγους ευαγγελικούς, ψευδόμενους τηλεοπτικούς παρουσιαστές και ποικίλους μουρλούς, ρατσιστές και φανατικούς». Οι πιο αυστηροί επιρρίπτουν ευθύνες και στην ίδια, στην εντύπωση που έχει δώσει αρκετές φορές ότι είναι «λίγη» για τον ρόλο, στα βεβιασμένα χαμόγελά της, στις ενίοτε ατελείωτες και δυσνόητες φράσεις της, στις γκάφες που κάνει συχνά – όπως και ο ίδιος ο Μπάιντεν – στις συνεντεύξεις της.

Γεγονός πάντως είναι πως από τον Ιανουάριο και εξής, ο Λευκός Οίκος έχει θέσει σε εφαρμογή μία πραγματική «επιχείρηση χρυσαλλίδα», προετοιμάζοντας και ελπίζοντας τη μεταμόρφωσή της. Μέχρι τότε, η Χάρις περνούσε πολύ χρόνο πηγαινοερχόμενη σε μία Γερουσία μοιρασμένη 50-50, όπου και κατείχε την καθοριστική ψήφο. Με τους Ρεπουμπλικανούς να ελέγχουν πια μετά τις ενδιάμεσες εκλογές, 49 έδρες, η ίδια περνάει πολύ περισσότερο χρόνο ως επικεφαλής της μάχης για το δικαίωμα στην άμβλωση, καθώς και τον έλεγχο των όπλων – δύο θέματα πολύ σημαντικά για το εκλογικό σώμα των Δημοκρατικών. Και ο Τζο Μπάιντεν φροντίζει να της δίνει περισσότερο χώρο, και να την ευχαριστεί ξανά και ξανά δημοσίως για τη συνεισφορά της.

Στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, στις 18 Φεβρουαρίου, η Καμάλα Χάρις κατηγόρησε επισήμως για πρώτη φορά τη Ρωσία, εξ ονόματος των ΗΠΑ, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Τέλη Μαρτίου, πραγματοποίησε μία αψεγάδιαστη, εννιαήμερη περιοδεία στην Αφρική. Στο πρώτο προεκλογικό κλιπ που έδωσε στη δημοσιότητα στις 25 Απριλίου ο Τζο Μπάιντεν, η ίδια είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, και στο πλευρό του, και ως αυτόνομη παρουσία. Την ίδια ημέρα, η Καμάλα Χάρις εκφώνησε μία πύρινη ομιλία κατά των «εξτρεμιστών» που εννοούν να αμφισβητούν θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, όπως η άμβλωση, ενώπιον των φοιτητών του πανεπιστημίου του Χάουαρντ, στην Ουάσιγκτον. Η ίδια ηγήθηκε, προχθές, στον Λευκό Οίκο μίας συνάντησης με τους διευθύνοντες συμβούλους της Google, της Microsoft, της OpenAI και της Anthropic με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη, και τους κινδύνους που αυτή ενέχει. Η επανεκκίνηση της Καμάλα Χάρις μόλις ξεκίνησε. Από την έκβασή της θα κριθεί το μέλλον όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και όλου του ελεύθερου κόσμου.