Η Νο. 1 πρόκληση –ίσως φόβος- που αντιμετώπισαν όσοι συνταξιοδοτούνται είναι να μην μπορούν να αντικαταστήσουν τις κοινωνικές επαφές, που τους συνόδευαν τον καιρό που εργάζονταν.
Αυτό είναι ένα από τα βασικά ευρήματα έρευνας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ που ξεκίνησε από το 1938 και συνεχίζεται και σήμερα, σχετικά με το τι μας κάνει ευτυχισμένους στη ζωή.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν αρχεία υγείας από 724 άτομα από όλο τον κόσμο, θέτοντας λεπτομερείς ερωτήσεις για τη ζωή τους ανά διετία.
Όταν οι συμμετέχοντες έμπαιναν στη μέση ηλικία –μετά τα 45- οι ερευνητές του αμερικανικού Πανεπιστημίου ρωτούσε συχνά για τη συνταξιοδότησηκαι και απαντήσεις κατέληγαν στο ότι στους συνταξιούχους δεν τους λείπει η δουλειά τους, αλλά οι άνθρωποι με τους οποίους έρχονταν σε επαφή εκείνη την περίοδο.
Μου αρέσει να είμαι κοντά σε ανθρώπους
Ερωτηθείς ένας συμμετέχων, τι του έλειπε από το να είναι γιατρός για σχεδόν 50 χρόνια, απάντησε: «Τίποτα απολύτως για την ίδια τη δουλειά. Μου λείπουν οι άνθρωποι και οι φιλίες».
Ένας δάσκαλος γυμνασίου, ο Leo DeMarco, απάντησε ότι δυσκολευόταν να μείνει σε επαφή με τους συναδέλφους του. «Τρέφομαι πνευματικά όταν μιλάω για τη δουλειά. Είναι υπέροχο να βοηθάς κάποιον να αποκτήσει δεξιότητες», είπε. «Η διδασκαλία των νέων ήταν αυτό που ξεκίνησε όλη μου τη διαδικασία εξερεύνησης».
Σύμφωνα με την έρευνα, για πολλούς από εμάς, η δουλειά είναι εκεί που νιώθουμε ότι έχουμε μεγαλύτερη σημασία -για τους συνεργάτες μας, τους πελάτες, τις κοινότητές μας, ακόμη και για τις οικογένειές μας- επειδή καλύπτουμε ανάγκες τους.
Μετά την απότομη συνταξιοδότησή του από έναν εργοστάσιο ο 65χρονος Χένρι Κιν, προσπάθησε να καλύψει τον ελεύθερο χρόνο του με εθελοντική εργασία σε μια οργάνωση αποστράτων (VFW), με αναπαλαίωση επίπλων και σκι αντοχής. Όπως είπε ο ίδιος έπρεπε να δουλέψει: «Τίποτα πολύ ουσιαστικό, αλλά μαθαίνω ότι απλώς μου αρέσει να είμαι κοντά με ανθρώπους».
Χρειάζεται να επενδύσουμε στις ανθρώπινες σχέσεις
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η συνειδητοποίηση του Κιν μας δίνει ένα σημαντικό μάθημα: Συχνά είμαστε βασανιζόμαστε από οικονομικές ανησυχίες και πιεστικές προθεσμίες, επομένως δεν παρατηρούμε πόσο σημαντικές είναι οι εργασιακές μας σχέσεις μέχρι που έρχεται η στιγμή που τις χάνουμε.
Η έρευνα επισημαίνει ότι εάν οι εμπειρίες δεν καταφέρουν να επηρεάσουν την αίσθηση του νοήματος και του σκοπού μας, τότε απλά μπορούμε να το αλλάξουμε στη πορεία. Γι΄αυτό και φέρνει το παράδειγμα της πρώην διοικήτριας πανεπιστημίου Ellen Freund.
«Όταν κοιτάζω πίσω», είπε το 2006 η Ellen Freund «θα ήθελα να έδινα περισσότερη προσοχή στους ανθρώπους και λιγότερη στα προβλήματα. Μου άρεσε η δουλειά μου. Αλλά νομίζω ότι ήμουν ένα δύσκολο και ανυπόμονο αφεντικό. Υποθέτω, τώρα που το αναφέρεις, εύχομαι να τους γνωρίσω όλους λίγο καλύτερα».
Η ελληνική πραγματικότητα
Μπορεί η έρευνα να έχει συμπεριλάβει συνταξιούχους ακόμα και από φτωχογειτονιές της Βοστώνης, αλλά σε τι βαθμό μπορεί να ισχύουν τα ευρήματα και στην Ελλάδα. Είναι δυνατόν οι ανάγκες των Ελλήνων συνταξιούχων να εξυπηρετηθούν με τη κοινωνικής δικτύωση ώστε να μιλάνε για την επίτευξη της ευτυχίας;
Εάν συγκρίνει κανείς το εισόδημα των Αμερικανών συνταξιούχων και των Ελλήνων θα καταλάβει το χάσμα. Μήπως τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι Έλληνες συνταξιούχοι είναι δύσκολο να αποσυνδεθούν από την ευρύτερη επιδίωξη της ευτυχίας;
Τα επίσημα στοιχεία του συστήματος «Ήλιος», δείχνουν τον Ιανουάριο του 2023, από τους 2.472.904 Έλληνες συνταξιούχους, το 43,96% (δηλαδή 1.087.093 άτομα), λαμβάνουν σύνταξη έως 700 ευρώ, μικτές αποδοχές.
Αυτό σημαίνει ότι, εν μέσω σκληρής ακρίβειας και διαδοχικών ανατιμήσεων των προϊόντων, καλούνται αυτοί οι συνταξιούχοι να ζήσουν με 658 ευρώ, καθαρά.
Σε ακόμα χειρότερη μοίρα, βρίσκονται 641.608 συνταξιούχοι (περίπου το 26% του συνόλου), οι οποίοι λαμβάνουν έως 500 ευρώ μικτά (470 ευρώ καθαρά).
Η ελληνική πραγματικότητα ίσως να δυσκολεύεται να «ακολουθήσει» τα ευρήματα της καθόλα πολύ ενδιαφέρουσας αμερικανικής έρευνας του Χάρβαρντ, στην οποία συμμετείχε και ο οικονομικά εύρωστος πρόεδρος Τζον Κέννεντι στο παρελθόν.
Το ψήφισμα, το οποίο καταρτίστηκε και υποβλήθηκε από τη Νορβηγία, υιοθετήθηκε από τη ΓΣ του ΟΗΕ με μεγάλη πλειοψηφία. Αντιπολιτευτικά πυρά κατά της κυβέρνησης, κατατέθηκε ερώτηση στη Βουλή
Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γουέσλιαν και συνεργάτης του Κέντρου Ρωσικών και Ευρασιατικών Σπουδών "Ντέιβις" του Χάρβαρντ εξηγεί γιατί οι στοχευμένες δολοφονίες δεν ευνοούν αυτόν που τις διαπράττει.
Η ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη, μέσα από τα μάτια του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και με τον Χρήστο Μάστορα στον πρωταγωνιστικό ρόλο, είναι αυτή που ξεχωρίζει στις νέες ταινίες της εβδομάδας.
