Έχουν περάσει σχεδόν 30 χρόνια από τότε που ο «βασιλιάς της κοκαΐνης» Πάμπλο Εσκομπάρ έπεσε νεκρός από σφαίρες αστυνομικών κατά τη διάρκεια επιχείρησης για τη σύλληψή του στο Μεντεγίν.

Όμως η «μαύρη» κληρονομιά του συνεχίζει να «στοιχειώνει» την Κολομβία.

Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι τη χώρα της Λατινικής Αμερικής ουδέποτε σταμάτησαν να λυμαίνονται τα πανίσχυρα καρτέλ ναρκωτικών.

Είναι και τα αγαπημένα… κατοικίδια που διατηρούσε στον ιδιόκτητο ζωολογικό κήπο του ο Εσκομπάρ: οι λεγόμενοι «ιπποπόταμοι της κοκαΐνης».

Τη δεκαετία του 1980, ο διαβόητος εγκληματίας εισήγαγε από ζωολογικό κήπο των ΗΠΑ τέσσερα από αυτά τα τεράστια παμφάγα, επιθετικά θηλαστικά, το φυσικό περιβάλλον των οποίων είναι η Αφρική.

Κάπως έτσι, λοιπόν, ένας αρσενικός και τρεις θηλυκοί ιπποπόταμοι κατέληξαν στο Hacienda Napoles.

Ήταν το τεράστιο ράντσο των 7.400 στρεμμάτων του ζάπλουτου ναρκέμπορα -από τους πλουσιότερους εγκληματίες στον κόσμο- όπου μεταξύ άλλων διατηρούσε πλήθος εξωτικών ζώων.

Μετά την εξόντωση του Εσκομπάρ, η κυβέρνηση της Κολομβίας κατέσχεσε τις εγκαταστάσεις και τις μετέτρεψε σε θεματικό πάρκο.

Τα περισσότερα άγρια ζώα μεταφέρθηκαν σε άλλους ζωολογικούς κήπους.

Όμως οι ιπποπόταμοι -που είναι δύσκολο και πολυδάπανο να αιχμαλωτιστούν και να μεταφερθούν- αφέθηκαν να περιφέρονται ελεύθεροι σε μια περιοχή με ζεστό κλίμα, γεμάτη έλη, χωρίς καν φυσικούς θηρευτές.

Έτσι, αν και ξένοι στα οικοσυστήματα της Λατινικής Αμερικής, οι ιπποπόταμοι του Εσκομπάρ κατάφεραν όχι απλά να επιζήσουν, αλλά να αναπαραχθούν με γεωμετρική πρόοδο.

Σήμερα υπολογίζεται ότι φτάνουν τους 150 σε αριθμό.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο κοπάδι εκτός Αφρικής, που είναι και το φυσικό τους περιβάλλον.

Μελέτες στην Κολομβία έχουν δείξει ότι εάν οι ιπποπόταμοι στη χώρα παραμείνουν ανεξέλεγκτοι, ο πληθυσμός τους μπορεί να φτάσει έως και τους 1.400 μέχρι το 2034.

Ήδη θεωρούνται απειλή.

Και για την ασφάλεια κατοικημένων περιοχών, αλλά και για τα ενδημικά είδη στην Κολομβία: μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον κόσμο.

Μια… τετράποδη εισβολή

Καθώς ο πληθυσμός αυτών των θηλαστικών αυξάνεται, εντείνονται και οι ανησυχίες ότι τα πράγματα μπορεί να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο στο προσεχές μέλλον.

Μόλις τον περασμένο μήνα ένα φορτηγό συγκρούστηκε με έναν ιπποπόταμο 2 τόνων σε αγροτικό αυτοκινητόδρομο μεταξύ Μπογκοτά και Μεντεγίν.

Στο πρώτο αυτό ατύχημα του είδους του στη Λατινική Αμερική, το ζώο σκοτώθηκε και το αυτοκίνητο καταστράφηκε. Μοναδικός  αλώβητος ήταν ο οδηγός.

Είχαν προηγηθεί πάντως επιθέσεις κατά ανθρώπων από απογόνους των τετράποδων εξωτικών «κατοικίδιων» του Εσκομπάρ.

Προ διετίας ένας αγρότης κατέληξε με κατάγματα στα πλευρά, στο ένα πόδι και στην κλείδα, όταν ένας ιπποπόταμος «τον πέταξε στον αέρα σαν να ήταν μπάλα», όπως είπε αυτόπτης μάρτυρας.

Ανάλογη ήταν η εμπειρία ενός ψαρά, που βρέθηκε αντιμέτωπος με έναν ιπποπόταμο στις όχθες ποταμού, στα περίχωρα του Μεντεγίν.

Εν προκειμένω, το θηλαστικό τον δάγκωσε και στο χέρι, χωρίς να τον τραυματίσει σοβαρά. Παρ’ όλα αυτά, ο 33χρονος χρειάστηκε να νοσηλευτεί για ένα μήνα.

Προ ημερών, ένας «ιπποπόταμος της κοκαΐνης» εισέβαλε σε αυλή σχολείου στο Ντοραντάλ, κοντά στο πάλαι ποτέ ράντσο του ναρκο-βαρόνου.

Δεν πείραξε τα παιδιά. Το ενδιαφέρον του μονοπώλησαν μερικά σε οπωροφόρα δέντρα, προτού κατευθυνθεί σε διπλανά χωράφια.

Όμως στην περιοχή επικρατεί πλέον πανικός, καθώς μια αγέλη ιπποπόταμων έχει εγκατασταθεί σε μια κοντινή λίμνη, σε απόσταση μόλις 20 μέτρων από το σχολείο.

Επεισόδια σαν και αυτά έχουν αρχίσει να θορυβούν… μεταχρονολογημένα τις τοπικές κοινότητες και αρχές, που μέχρι πρότινος αντιμετώπιζαν τα ξενόφερτα θηλαστικά ως ατραξιόν.

Οι αγρότες πλέον παραπονιούνται για καταστροφές στις καλλιέργειες από επιδρομές ιπποπόταμων.

Οι περιβαλλοντολόγοι εν τω μεταξύ έχουν σημάνει εδώ και καιρό συναγερμό, καθώς οι ιπποπόταμοι έχουν πια καταλάβει λίμνες, ποτάμια και μικρούς παραπόταμους στη λεκάνη του ποταμού Μαγδαλένα.

Μελέτες έχουν καταδείξει καταστροφή των τοπικών οικοσυστημάτων, καταναλώνοντας έκαστος περίπου 90 κιλά χορτάρι την ημέρα και δηλητηριάζοντας τα ύδατα με έναν καταιγισμό περιττωμάτων.

Αναζητώντας λύσεις

Έπειτα από χρόνια απραξίας και αδιαφορίας, το υπουργείο Περιβάλλοντος της Κολομβίας κατέταξε μόλις πέρυσι τους ξενόφερτους «ιπποπόταμους της κοκαΐνης» στα χωροκατακτητικά είδη.

Είχε προηγηθεί το 2009 μια παρασκηνιακή επιχείρηση για τη μαζική εξόντωσή τους, με την πρόσληψη εξειδικευμένου κυνηγού.

Για την αποστολή του, είχε και στρατιωτικές ενισχύσεις.

Όταν όμως κυκλοφόρησε η φωτογραφία με το πρώτο θήραμα, στη χώρα ξέσπασαν οργισμένες αντιδράσεις.

Οργανώθηκαν διαδηλώσεις και μια παθιασμένη εκστρατεία για τη διάσωση των αθώων ζώων.

Μέχρι το 2012 οι ακτιβιστές είχαν πια δικαιωθεί, με δικαστική απόφαση που  απαγόρευσε το κυνήγι ιπποπόταμων.

Έκτοτε, η κολομβιανή κυβέρνηση δοκίμασε… ατυχώς διάφορες μεθόδους.

Επιχειρήθηκε μια εκστρατεία στείρωσης, χωρίς επιτυχία.

Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν ηρεμιστικά με βέλη για την αναισθητοποίηση ιπποποτάμων, προκειμένου να υποβληθούν σε επιτόπιες πολύωρες επεμβάσεις.

Η απόπειρα αποδείχθηκε ωστόσο πολυδάπανη -17.000 ανά ζώο- και εξαιρετικά περίπλοκη για τα αρσενικά του είδους, καθώς έχουν εσωτερικά τους όρχεις.

Πέρυσι επιχειρήθηκε η στείρωση των αρσενικών με ειδικά χημικά σφαιρίδια.

Αποδείχθηκε ωστόσο εξαιρετικά αμφίβολης αποτελεσματικότητας, καθώς δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν.

Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν επιστήμονες σε σχετική μελέτη, ο έλεγχος του πληθυσμού μπορεί στην παρούσα φάση να επιτευχθεί με την απομάκρυνση 30 ιπποπόταμων σε φάση αναπαραγωγής.

Τούτων λεχθέντων, αποφασίστηκε να αιχμαλωτιστούν προσεχώς 70 ιπποπόταμοι και να σταλούν στο εξωτερικό.

Η Αφρική τέθηκε εκτός συζήτησης, καθώς εκφράζονται φόβοι για τη μετάδοση ασθενειών.

Ως εκ τούτου προκρίθηκε -κατόπιν διαβουλεύσεων- η λύση της μεταφοράς τους σε καταφύγια στην Ινδία και στο Μεξικό.

Ανάλογο ενδιαφέρον έχουν εκφράσει ο Ισημερινός, οι Φιλιππίνες και η Μποτσουάνα.

Όμως το εγχείρημα κοστίζει ακριβά, σε μια χώρα όπου σχεδόν ο μισός πληθυσμός ζει στα όρια της φτώχειας.

Το κόστος μεταφοράς μόνο των πρώτων 70 θηριωδών θηλαστικών εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 3,5 εκατομμύρια δολάρια.

Στο μεσοδιάστημα το οργανωμένο έγκλημα στην Κολομβία έχει ανοίξει νέες… δουλειές, αιχμαλωτίζοντας και πουλώντας ιπποπόταμους.

Δράση, που καθιστά την επίλυση του προβλήματος ακόμη πιο περίπλοκη, εάν όχι απατηλή.

Headlines