Γεράσιμος Σιάσος: Έμφραγμα – Ποια συμπτώματα δεν πρέπει να αγνοήσω

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα και η ισχαιμική νόσος της καρδιάς, συμπεριλαμβανομένου του εμφράγματος του μυοκαρδίου αποτελούν τη συχνότερη αιτία θανάτου. Επιπλέον το έμφραγμα του μυοκαρδίου, ιδιαίτερα αν καθυστερήσει η αντιμετώπισή του αποτελεί, μία από τις κύριες αιτίες καρδιακής ανεπάρκειας.

Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου προκαλείται από την απότομη απόφραξη ή σημαντική στένωση μιας στεφανιαίας αρτηρίας, μίας αρτηρίας δηλαδή που αρδεύει την καρδιά παρέχοντας αίμα και οξυγόνο. Η οξεία αυτή απόφραξη ή στένωση οφείλεται στη δημιουργία θρόμβου εντός της στεφανιαίας αρτηρίας σε έδαφος συνήθως ρήξης στην περιοχή μιας προ-υπάρχουσας αθηρωματικής πλάκας που προκαλεί ήπια ή σοβαρή απόφραξη.

Σε κάποιες περιπτώσεις η καρδιακή προσβολή εμφανίζεται αιφνιδίως με έντονο πόνο σφίξιμο στον θώρακα, εφίδρωση, ναυτία, έμετο και ο ασθενής μπορεί να καταρρεύσει χωρίς προειδοποιητικά συμπτώματα.

Σε άλλες περιπτώσεις όμως τα συμπτώματα είναι πιο αμβλυχρά ή εμφανίζονται σταδιακά.

Ποια είναι λοιπόν τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσουμε: 

Δυσφορία / πόνος στο στήθος. Στις περισσότερες περιπτώσεις το έμφραγμα του μυοκαρδίου εμφανίζεται με πόνο / ενόχληση στο κέντρο του θώρακα που διαρκεί κάποια λεπτά ή μπορεί να έρχεται και να φεύγει. Ο πόνος συνήθως είναι συσφικτικός με τη μορφή δηλαδή «σφιξίματος», βάρους, πίεσης δύσπνοιας και μπορεί να αντανακλά / επεκτείνεται στους ώμους στα άνω άκρα κυρίως στο αριστερό και την κάτω γνάθο.
Τα ανωτέρω συμπτώματα μπορεί να εντοπίζονται και σε άλλες περιοχές του κορμού όπως και στο επιγάστριο.
Συχνά το προεξάρχον σύμπτωμα είναι δυσκολία στην αναπνοή με ή χωρίς συνοδεία θωρακικού άλγους
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν εφίδρωση «κρύος ιδρώτας», ναυτία και έμετο.
Επίσης μπορεί να υπάρχει αίσθημα κόπωσης
Σε κάποιες περιπτώσεις τα συμπτώματα όπως ο πόνος στον θώρακα μπορεί να προηγούνται μερικές ημέρες του εμφράγματος του μυοκαρδίου και να εμφανίζονται στην κόπωση ή κατά την άσκηση και το περπάτημα και να υποχωρούν με την ανάπαυση.
Οι γυναίκες συχνά εμφανίζουν πιο αμβλυχρά συμπτώματα με απουσία του πόνου στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα και εμφάνιση δύσπνοιας, ναυτίας, εμέτων και πόνο στην πλάτη ή στον τράχηλο και την κάτω γνάθο.
Τι πρέπει όμως να κάνω αν υποπτευθώ ότι «περνάω» έμφραγμα; 

Ακόμα και αν δεν είστε σίγουρος ότι πρόκειται για έμφραγμα πρέπει να καλέσετε άμεσα το 166 (ΕΚΑΒ). Με αυτό τον τρόπο θα μεταφερθείτε με ασφάλεια και με την κατάλληλη παρακολούθηση και στο πιο κατάλληλο νοσοκομείο για να ξεκινήσει άμεσα η θεραπεία σας γιατί σε διαφορετική περίπτωση η παροχή θεραπείας μπορεί να καθυστερήσει ή να κινδυνεύσει η ζωή σας κατά τη μεταφορά.

Γιατί κάποιοι ασθενείς καθυστερούν να ζητήσουν ιατρική φροντίδα; 

Πολλοί άνθρωποι με καρδιακή προσβολή καθυστερούν περισσότερο από τρεις ώρες πριν ζητήσουν βοήθεια πιστεύοντας ότι θα ήταν ντροπιαστικό να κάνουν άσκοπη χρήση των υπηρεσιών υγείας σε περίπτωση λάθους αντίληψης για την κατάσταση της υγείας τους. Κάποιοι ασθενείς από άρνηση της ασθένειας τους και του φόβου της καρδιακής προσβολής πείθουν τον εαυτό τους ότι δεν πρόκειται για κάτι σημαντικό. Η καθυστέρηση αυτή παρότι ευεξήγητη σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται καθότι μπορεί να θέσει τόσο την ίδια τη ζωή του ασθενούς σε κίνδυνο όσο και να επιδεινώσει σημαντικά την κατάσταση και την έκβαση της υγείας τους ασθενούς.

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι μία οξεία και απειλητική κατάσταση. Η άμεση αναγνώριση των συμπτωμάτων και η ταχεία αντιμετώπιση του στα κατάλληλα κέντρα μπορεί να σώσει τη ζωή του ασθενούς και να περιορίσει σημαντικά τις όποιες μελλοντικές επιπλοκές.

Γεράσιμος Σιάσος, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ 

Καθηγητής Καρδιολογίας, ΄Γ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»