«Παράθυρο διπλωματίας στα ελληνοτουρκικά με νίκη της αντιπολίτευσης»

Ποιες επιπτώσεις θα έχει η έκβαση των τουρκικών εκλογών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Πόσο θα αλλάξουν τα δεδομένα στα κρίσιμα ζητήματα τριβής και κρίσεων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο από μία ενδεχόμενη νίκη της αντιπολίτευσης και αλλαγή στην Αγκυρα έπειτα από δύο δεκαετίες ηγεσίας του Ερντογάν;

Ο Γκίντερ Ζόιφερτ, διευθυντής του Κέντρου Εφηρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών (CATS) στο Ιδρυμα Επιστήμη και Πολιτική (SWP), το σημαντικότερο «θινκ τανκ» της Γερμανίας, έχει αμφιβολίες κατά πόσο ο Ερντογάν θα αναγνωρίσει την ήττα του.

Εκτιμά ότι με ενδεχόμενη νίκη του Κιλιτσντάρογλου η Τουρκία θα κάνει φιλευρωπαϊκή στροφή και θα υπάρξουν περιθώρια διπλωματίας στα ελληνοτουρκικά, αλλά στασιμότητα, σε πρώτη φάση, στο Κυπριακό.

Κύριε Ζόιφερτ, η τάση που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία είναι σαφής ήττα του Ερντογάν στις εκλογές της Κυριακής στην Τουρκία. Εσείς τι αποτέλεσμα περιμένετε;

Περιμένω μία οριακή νίκη της αντιπολίτευσης στις επαναληπτικές προεδρικές εκλογές στη δεύτερη ψηφοφορία και με σχετική πλειοψηφία για τη συμμαχία της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο. Στις δημοσκοπήσεις, οι αντίπαλοι είναι τόσο κοντά που δεν μπορούμε παρά να κάνουμε εικασίες για το αποτέλεσμα. Ακρως ανησυχητικές είναι οι δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών που ταύτισε τις εκλογές με απόπειρα πραξικοπήματος. Ο Ερντογάν ισχυρίζεται ότι ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης καθοδηγείται από το εξωτερικό. Ενας από τους στενότερους συμβούλους του λέει ότι οι εκλογές απειλούν την ανεξαρτησία της Τουρκίας. Ολα αυτά τροφοδοτούν τους φόβους ότι ο Ερντογάν μπορεί να μην αναγνωρίσει την ήττα και να οδηγήσει την Τουρκία σε μια ανοιχτή δικτατορία.

Πού εδράζετε την εκτίμησή σας ότι ο Ερντογάν θα χάσει τη μάχη στις επαναληπτικές εκλογές;

Η βασική εκλογική πελατεία του τούρκου προέδρου, που βλέπει σε αυτόν την ενσάρκωση της δικής τους μουσουλμανικής συντηρητικής ταυτότητας και τον υποστηρίζει ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των πολιτικών του, δεν υπερβαίνει το 30%. Η οικονομική κρίση, τα πισωγυρίσματα στην εξωτερική πολιτική, η καταστροφική στεγαστική πολιτική και οι σοβαρές ελλείψεις στα μέτρα διάσωσης μετά τον σεισμό κάνουν τη ρητορική του Ερντογάν για την Τουρκία ως επερχόμενη υπερδύναμη να φαίνεται κούφια και κενή. Υστερα από περισσότερα από 20 χρόνια, ακόμη και πολλοί ψηφοφόροι του AKP θέλουν μια αλλαγή.

Θα ακολουθήσει η Τουρκία μια πιο φιλοδυτική πορεία με τον Κιλιτσντάρογλου;

Θα συνυπολόγιζε την κομβική σημασία της ΕΕ για την ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας. Επειδή ο εκδημοκρατισμός του κράτους είναι προς το δικό του συμφέρον, μια σειρά από συγκρούσεις με την ΕΕ θα επιλυόταν. Και επειδή δεν φοβάται τις απαιτήσεις της ΕΕ για περισσότερη δημοκρατία, δεν υπάρχει λόγος να στηριχθεί στον Πούτιν.

Ο Ερντογάν απηύθυνε απειλές κατά της Ελλάδας σχεδόν καθημερινά στην τελευταία φάση της προεδρίας του μέχρι τον τρομερό σεισμό του Φεβρουαρίου. Τι αντίκτυπο στη σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας μπορούμε να περιμένουμε με μια αλλαγή – μετακίνηση από τον Ερντογάν στον Κιλιτσντάρογλου;

Και η αντιπολίτευση θα διεκδικήσει τα συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Αλλά θα το κάνει διά της διπλωματικής οδού και θα είναι ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις. Με μια κυβέρνηση της αντιπολίτευσης θα υπάρξει πιθανότατα κλιμάκωση μόνο εάν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στο Αιγαίο στα 12 ναυτικά μίλια, μετατρέποντας έτσι το Αιγαίο σε ελληνικό «mare nostrum». Αλυτο παραμένει το Προσφυγικό. Η αντιπολίτευση αναμένει διπλωματική και οικονομική βοήθεια από την ΕΕ για τον επαναπατρισμό των σύρων προσφύγων. Εάν δεν βρεθεί λύση εδώ, η ελληνοτουρκική ένταση θα μπορούσε εκ νέου να κλιμακωθεί.

Τι θα σήμαινε μια αλλαγή στην Αγκυρα για την αναζήτηση λύσης για το Κυπριακό;

Τους πρώτους μήνες και ενδεχομένως και χρόνια θα έχουμε καταρχήν μία στασιμότητα. Η έναρξη νέων διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό θα εξαρτηθεί μάλλον από τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς αφενός και αφετέρου από τις εξελίξεις στις ευρωτουρκικές και τουρκοαμερικανικές σχέσεις.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»