App φροντίδας για καρκινοπαθείς

Του Timothy Stein*

Ο έλληνας ερευνητής Παντελής Νατσιάβας έχει αναλάβει την αποστολή επαναπροσδιορισμού της έννοιας της παρηγορητικής φροντίδας για όσους πάσχουν από καρκίνο, με τη χρήση της τεχνολογίας και με τη βοήθεια της ενωσιακής χρηματοδότησης και 16 εταίρων από τον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης από όλη την Ευρώπη.

Με τους συναδέλφους του στο Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη ο Π. Νατσιάβας συντόνισε μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία (το πρόγραμμα MyPal) που έχει τη δυνατότητα να αλλάξει για πάντα τη σχέση ιατρού – ασθενούς χρησιμοποιώντας ψηφιακές πλατφόρμες για τη βελτίωση της ποιότητας της περίθαλψης και συνεπώς της ποιότητας ζωής των ατόμων που έχουν προσβληθεί από καρκίνο. Η παροχή ιατρικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας δεν αφορά μόνο τη συνταγογράφηση φαρμάκων.

Οπως λέγεται, η γνώση είναι δύναμη και ο τρόπος με τον οποίο ένας ασθενής είναι σε θέση να επικοινωνήσει με τον γιατρό του επηρεάζει την ευζωία του, καθώς και την ικανότητα των γιατρών να παρέχουν καλύτερη φροντίδα. Ολοι αξίζουμε μια μακρά και υγιή ζωή και οι ασθενείς και οι φροντιστές αξίζουν την παροχή υποστήριξης.

Κλινικές δοκιμές

Πάνω από 200 ενήλικες και έφηβοι ασθενείς με καρκίνο σε πέντε χώρες της ΕΕ (Τσεχία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία και Σουηδία) συμμετείχαν σε κλινικές δοκιμές για λίγο περισσότερο από δύο χρόνια, χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή που ονομάζεται MyPal, ένα ψηφιακό εργαλείο που επιτρέπει στους ασθενείς να επικοινωνούν εξ αποστάσεως με τους γιατρούς τους, να εκπαιδεύονται σχετικά με την ασθένειά τους, να υποβάλλουν δεδομένα για την υγεία τους σε πραγματικό χρόνο και να συμπληρώνουν ερωτηματολόγια.

Το πιο σημαντικό είναι ότι δίνει στους γιατρούς μια πληρέστερη επισκόπηση της κατάστασης της υγείας ενός ασθενούς προτού τον δουν αυτοπροσώπως, που συμβάλλει σε μια πιο εξατομικευμένη και στοχευμένη φροντίδα.

«Πρόκειται για μια υπέροχη ευκαιρία» δήλωσε με ενθουσιασμό ο Π. Νατσιάβας. «Είμαστε ακόμη στα αρχικά στάδια της χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας στον τομέα της υγείας, αλλά αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πολλές χρόνιες ασθένειες, όχι μόνο για τον καρκίνο. Χρειάζεται να διεξαγάγουμε περαιτέρω κλινικές μελέτες για να έχουμε τα τεκμηριωμένα στοιχεία που πρέπει να παρουσιάσουμε στις κυβερνήσεις ώστε να τα ενσωματώσουν στα συστήματα υγείας».

Τα οφέλη

Ο δρ Θωμάς Χατζηκωνσταντίνου υπήρξε μάρτυρας των ωφελών από τη χρήση της τεχνολογίας από πρώτο χέρι – περιθάλπει καρκινοπαθείς στο Γενικό Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου στη Θεσσαλονίκη, ένα από τα δύο νοσοκομεία στην Ελλάδα όπου πραγματοποιήθηκαν κλινικές δοκιμές. Πιστεύει ότι ένα βασικό πλεονέκτημα της εφαρμογής είναι ότι επιτρέπει στους γιατρούς να εντοπίζουν προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς πριν από κάποια ιατρική επίσκεψη.

«Λειτουργεί συμπληρωματικά με τη συνήθη φροντίδα, δεν την αντικαθιστά» εξηγεί ο δρ Χατζηκωνσταντίνου. «Συνήθως βλέπουμε τους ασθενείς κάθε τρεις μήνες και μόνο για 10 λεπτά. Αλλά με την εφαρμογή θα μπορούσα να έχω άμεση πρόσβαση στις πληροφορίες και να τις χρησιμοποιήσω για να καθοδηγήσω τις συζητήσεις με τους ασθενείς μου. Η νέα γνώση και η πρωτοποριακή καινοτομία μάς βοηθούν να προχωρήσουμε πιο γρήγορα προς έναν βιώσιμο και ευημερούντα κόσμο».

Ως αποθετήριο ιατρικών πληροφοριών, η εφαρμογή συγκεντρώνει δεδομένα για κάθε ασθενή και λειτουργεί ως τράπεζα μνήμης, επιτρέποντας τον προσδιορισμό ζωτικών προτύπων μέσω ενσωματωμένων στατιστικών και αναλυτικών λειτουργιών και προσφέροντας γρήγορη και ολοκληρωμένη επισκόπηση της κατάστασης της υγείας του ασθενούς. Επομένως, δεν είναι απλώς ένα μέσο επικοινωνίας. Αντιμετωπίζει επίσης τις γεωγραφικές ανισορροπίες παρέχοντας μια άμεση λύση υγειονομικής περίθαλψης σε ασθενείς που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές.

«Πολλοί από τους ασθενείς είπαν ότι η επικοινωνία με τους γιατρούς τους βελτιώθηκε μέσω της δοκιμής» είπε ο δρ Χατζηκωνσταντίνου. «Κατά τη γνώμη μου, μια εξειδικευμένη εφαρμογή είναι ζωτικής σημασίας, γιατί δίνει μια ολοκληρωμένη εικόνα, με όλες τις πληροφορίες συγκεντρωμένες σε ένα μέρος. Και όχι μόνο δεν προσθέτει περισσότερο φόρτο εργασίας, αλλά πραγματικά εξοικονομείται χρόνος, επειδή μεγάλο μέρος της αξιολόγησης της κατάστασης γίνεται πριν από την επίσκεψη του ασθενούς».

Νέος τρόπος αλληλεπίδρασης των ασθενών με τις ομάδες υγειονομικής περίθαλψης

Καθώς συνιστά έναν νέο τρόπο αλληλεπίδρασης των ασθενών με τις ομάδες υγειονομικής περίθαλψης και προσφοράς καλύτερων υπηρεσιών από τους γιατρούς σε αυτούς τους ασθενείς, δεν υπάρχει όριο όσον αφορά τις δυνατότητες εφαρμογής του.

Οι δοκιμές προσπάθησαν επίσης να παρουσιάσουν μια ευρύτερη έννοια της ίδιας της παρηγορητικής φροντίδας, την οποία οι άνθρωποι συχνά ερμηνεύουν στενά ως τη φροντίδα που λαμβάνουν οι άνθρωποι λίγο πριν από τον θάνατο, αλλά η οποία καλύπτει πραγματικά πολλαπλές προσεγγίσεις για τη βελτιστοποίηση της υποστήριξης και της ποιότητας ζωής για τα άτομα με σοβαρές ασθένειες.

Ο Π. Νατσιάβας και οι συνάδελφοί του στη Θεσσαλονίκη σχεδιάζουν ήδη τα επόμενα βήματα με τους ευρωπαίους εταίρους τους. «Εχουμε αποδείξει ότι αυτά τα εργαλεία μπορούν να εφαρμοστούν στον πραγματικό κόσμο» δηλώνει. «Τώρα θέλουμε να διευρύνουμε την προσέγγιση».

Η ευρωπαϊκή έρευνα και καινοτομία στον τομέα της υγείας συνεπάγεται τη διασυνοριακή συνεργασία, την ανταλλαγή γνώσεων και πόρων και την από κοινού βελτίωση των συστημάτων υγείας και φροντίδας. Η στενή συνεργασία μεταξύ υπευθύνων χάραξης πολιτικής, ερευνητών, επαγγελματιών υγείας και ασθενών είναι ένα κρίσιμο θεμελιώδες στοιχείο.

* Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο «Horizon», το περιοδικό της ΕΕ για την Ερευνα και την Καινοτομία

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»