Τρανς υποψήφιες στην Τουρκία: «Εάν επανεκλεγεί, η πρώτη πράξη θα ήταν πιθανώς να με συλλάβουν»

Η ηθοποιός Zeynep Esmeray Özadikti, η ακτιβίστρια Talya Aydın και η πρώτη τρανς δημοτική υπάλληλος της Τουρκίας Niler Albayrak είναι αποφασισμένες να καταστήσουν τις τουρκικές εκλογές σταθμό στην ιστορία των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Συμμετέχουν στο ψηφοδέλτιο του Εργατικού Κόμματος Τουρκίας (TİP).

Αν και στις δημοσκοπήσεις το μικρό αριστερό Εργατικό Κόμμα Τουρκίας βρίσκεται σε μονοψήφια νούμερα, ωστόσο έχει προσελκύσει νέους ψηφοφόρους και η συμμετοχή του σε μια συμμαχία θα μπορούσε να του δώσει αυξημένη επιρροή στο κοινοβούλιο, εάν ηττηθεί ο συνασπισμός του Ερντογάν.

Το TIP έχει συνεργαστεί με το ισχυρό φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών και η υποστήριξή του μπορεί να είναι χρήσιμη στον συνασπισμό για να κερδίσει περισσότερες έδρες και να επηρεάσει ψηφοφορίες νομοσχεδίων.

Ποιες είναι όμως οι τρεις τολμηρές τρανς υποψήφιες;

Ηθοποιός Esmeray Zeynep Ozadikti: Το φαβορί των ΛΟΑΤΚΙ

Αν και το TIP κατεβαίνει με έξι υποψηφίους που εντάσσονται στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα σε Σμύρνη, Edirne και Εσκησεχίρ, η 50χρονη τρανς ηθοποιός Zeynep Esmeray Özadikti φαίνεται να είναι το φαβορί και θα είναι η πρώτη ΛΟΑΤΚΙ βουλευτής της Τουρκίας.

Η Zeynep, που κάποτε πουλούσε μύδια για να ζήσει, γεννήθηκε στο Καρς το 1973. Μετανάστευσε από το Καρς στην Κωνσταντινούπολη όταν ήταν 15 ετών. Η Özadikti, η οποία παρακολούθησε μαθήματα θεάτρου στο Πολιτιστικό Κέντρο Μεσοποταμίας, ανέβασε το σύντομο γυναικείο έργο του Dario Fo, Rape, σε δύο διαφορετικές εκδοχές, μαζί με μια ιστορία βιασμού από τη ζωή της. Σταθμοί στην καλλιτεχνική της πορεία είναι έργα επηρεασμένα από τη ζωή της και την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ.

Εισήλθε στη Συνέλευση του Κόμματος στο 1ο Έκτακτο Συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών τον Οκτώβριο του 2013.

Η τρανς ακτιβίστρια και καλλιτέχνης του θεάτρου Zeynep Esmeray Özadikti έγινε υποψήφια βουλευτής για την 2η περιφέρεια Κωνσταντινούπολης, 3η θέση από το Εργατικό Κόμμα Τουρκίας (TIP).

Μιλώντας στο BBC Turkish, η Esmeray είπε ότι εάν εκλεγεί, οι προτεραιότητές της είναι να προστατεύσει τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ στη βάση της ισότητας του πολίτη, να προσφέρει απασχόληση και να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων του σεξ.

Υποστηρίζει ότι μπορεί να μπει στη φυλακή επειδή έχει θέσει υποψηφιότητα ως ανοιχτά τρανς γυναίκα στις εκλογές της Τουρκίας, αλλά για την ίδια αξίζει ο κόπος.

«Έχω γνωρίσει και έχω χάσει τόσους πολλούς φίλους μου, τόσες πολλές από τις τρανς φίλες μου, λόγω δολοφονιών, και τώρα μετά τη γενιά τους, τώρα βλέπω τη γενιά Z και βλέπω τώρα ότι χάνω και τις κόρες μου και τους γιους μου και τα παιδιά μου σε φόνους επίσης», είπε.

«Αυτές οι εκλογές δεν αφορούν μόνο την απαλλαγή από το παλιό σύστημα, αλλά την οικοδόμηση ενός πιο δίκαιου συστήματος για το μέλλον».

Ο δρόμος προς την πολιτική για την Zeynep Esmeray ήταν μακρύς και δύσκολος. Στα 15 χρόνια της μετακόμισε από μια μικρή πόλη κοντά στα σύνορα με την Αρμενία στη βορειοανατολική Τουρκία στην Κωνσταντινούπολη.

Αργότερα, ο φεμινιστικός ακτιβισμός της και η δουλειά της στο θέατρο ως ηθοποιός, αντιμετωπίζοντας θέματα σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα και τον βιασμό, την έκαναν μια μικρή διασημότητα.

Στην προσπάθειά της να βελτιώσει τις συνθήκες για την κοινότητά της, προσέγγισε το κοσμικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, αλλά δεν το βρήκε αρκετά περιεκτικό. Τελικά, συναντήθηκε με μέλη του Εργατικού Κόμματος Τουρκίας (TIP), το οποίο της πρότεινε να είναι υποψήφια στην 3^η θέση στην Β Περιφέρεια Κωνσταντινούπολης.

Talya Aydin: Οι κόκκινες γραμμές της νεαρής ακτιβίστριας

Η 26χρονη τρανς γυναίκα ακτιβίστρια Talya Aydın προτάθηκε ως υποψήφια στη 18η θέση στη Β Περιφέρεια Κωνσταντινούπολης.

Είπε ότι το κόμμα της θα αναζητήσει δικαιοσύνη για εγκλήματα που όπως είπε δεν είχαν διερευνηθεί σωστά εάν η συμμαχία της αντιπολίτευσης γίνει η μεγαλύτερη ομάδα στο κοινοβούλιο.

Αναφέρει τον θάνατο της Hande Kader, μιας τρανς ακτιβίστριας της οποίας η δολοφονία οδήγησε σε εκατοντάδες διαδηλωτές στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και κατηγορίες εναντίον διαδηλωτών που συμμετείχαν σε απαγορευμένες παρελάσεις Pride.

Ο Aydın δήλωσε ότι η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα είναι αυτή τη στιγμή μια από τις πιο μειονεκτούσες ομάδες στη χώρα και θα υιοθετούσε πολιτικές για τη βελτίωση της πρόσβασής τους της στην απασχόληση, τη στέγαση και την υγεία.

«Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια τέτοια κατάσταση που δεν μπορείς να δεσμευτείς νομικά με τον εραστή σου, τον σύντροφο της ζωής σου, τον οποίο αγαπούσες όλη σου τη ζωή, με τον οποίο έχεις φτιάξει μια ζωή μαζί. Αν χρειαστεί να νοσηλευτούν στα επείγοντα, δεν μπορείτε να πάτε να τους επισκεφτείτε. Μια από τις μεγαλύτερες ντροπές αυτής της χώρας είναι η δοκιμασία και ο αγώνας των ΛΟΑΤΚΙ να πάρουν τους αγαπημένους και τους φίλους τους από τα νεκροτομεία. Αυτές θα είναι οι κόκκινες γραμμές μου», πρόσθεσε.

«Οι εκλογές της 14ης Μαΐου είναι ιστορικές εκλογές για την Τουρκία, εκλογές στις οποίες θα καθορίσουμε τι είδους χώρα ονειρευόμαστε για το μέλλον μας. Ως εκ τούτου, θεωρώ περίεργο τα κόμματα που φιλοδοξούν να κυβερνήσουν τη χώρα να αγνοούν την εκπροσώπηση ΛΟΑΤΚΙ ενώ η κοινότητα στοχοποιείται δημόσια με πορείες μίσους κατά της κοινότητας», είπε.

Niler Albayrak: Από τη πορνεία έγινε η πρώτη τρανς δημόσια υπάλληλος της Τουρκίας

H τρανς γυναίκα ακτιβίστρια Niler Albayrak θα είναι υποψήφια στην 11η θέση στην Γ Περιφέρεια Κωνσταντινούπουλης.

Όπως αναφέρουν τουρκικά ΜΜΕ είναι γνωστή ως η πρώτη τρανς γυναίκα που εργάζεται στον δήμο Avcılar με ανοιχτή τρανς γυναικεία ταυτότητα στην Τουρκία. Πριν εργαστεί στον δήμο, έβγαζε τα προς το ζει από την πορνεία, από την οποία όμως ήθελε να ξεφύγει και τα κατάφερε.

«Το όνειρό μου είναι να υπερασπιστώ τα δικαιώματα των queer ανθρώπων στο Κοινοβούλιο ως ένας πολύ διαφορετικός βουλευτής», λέει υποστηρίζοντας πως «Λένε ότι η κοινωνία δεν είναι έτοιμη, ενώ ζούμε ήδη με την κοινωνία. Η κοινωνία μας έχει συνηθίσει και είναι ανοιχτή, αναρωτιέμαι αν η πολιτική είναι ανοιχτή; Περιμένω υποστήριξη από όλους».

Η Niler εξηγεί: «Ήμουν υποψήφια με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα στο παρελθόν, εκπροσώπησα τη συνοικία Avcilar και ήμουν επικεφαλής του γυναικείου τμήματος της επαρχίας της Κωνσταντινούπολης».

«Επειδή πιστεύω ότι οι ΛΟΑΤΚΙ έχουν το δικαίωμα να εκπροσωπούνται σε αυτές τις εκλογές, κατέβηκα υποψήφια για άλλη μια φορά».

«Ίσως να είναι δύσκολο, αλλά αν καταφέρω να γίνω βουλευτής, κάτι που δεν το βλέπω αδύνατο, καταρχάς θα ήθελα να κάνω προτάσεις για πιο ανθρώπινη ζωή των queers. Θα είναι δύσκολο, αλλά θα είναι όμορφο».

Αφιλόξενη χώρα για τρανς η ερντογανική Τουρκία

Δεν είναι οι πρώτες εκλογές στις οποίες τρανς υποψήφιοι διεκδικούν το αξίωμα. Το 2007, η Demet Demir ήταν υποψήφια βουλευτής του Κόμματος Ελευθερίας και Δημοκρατίας (ÖDP) ως το πρώτο ανοιχτά τρανς άτομο που έθεσε υποψηφιότητα για το Κοινοβούλιο.

Η ομοφυλοφιλία δεν είναι παράνομη στην Τουρκία και υπάρχουν θύλακες ανεκτικότητας σε μέρη όπως η Κωνσταντινούπολη, όπου τα ομόφυλα ζευγάρια περπατούν στο δρόμο σε φιλελεύθερες περιοχές πιασμένα χέρι-χέρι.

Ωστόσο, η ευρύτερη εικόνα στην Τουρκία είναι η μέρα με τη νύχτα συγκριτικά με την Κωνσταντινούποη που πολιτεύονται οι τρανς. Η Τουρκία είναι μια συντηρητική χώρα και οι διακρίσεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ είναι συνηθισμένες.

Το ILGA-Europe, το ευρωπαϊκό κεφάλαιο της Διεθνούς Ένωσης Λεσβιών, Ομοφυλόφιλων, Αμφιφυλόφιλων, Τρανς και Διαφυλικών, κατέταξε την Τουρκία στη 48^η θέση σε 49 χώρες, όσον αφορά τα δικαιώματα και την αποδοχή των ΛΟΑΤΚΙ πέρυσι.

Αν και οι διακρίσεις έχουν επιδεινωθεί επί Ερντογάν, ωστόσο και η συμμαχία 6 κομμάτων που ηγείται ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου περιλαμβάνει υπερεθνικιστές και συντηρητικούς ισλαμιστές.

Το Pride άρχισε να απαγορεύεται το 2015. Η αστυνομία χρησιμοποίησε κανόνια νερού και πλαστικές σφαίρες εναντίον διαδηλωτών που παρέλασαν προκλητικά ανεξάρτητα.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, τα μέλη της κοινότητας έχουν επίσης αντιμετωπίσει ξεκάθαρες απειλές για τη ζωή τους. Σύμφωνα με την ομάδα υπεράσπισης των ΛΟΑΤΚΙ Kaos, υπήρξαν οκτώ δολοφονίες το 2021 με κίνητρο μίσους, αν και είπε ότι ο αριθμός είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερος, καθώς οι περισσότερες δεν θα είχαν αναφερθεί.

Η ομότιμη καθηγήτρια πολιτικής και σπουδών φύλου στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας Alev Ozkazanc  δήλωσε στο αμερικανικό NBC ότι η ρητορική κατά των ΛΟΑΤΚΙ στις εκλογές είναι άνευ προηγουμένου.

Ακόμα και να μην εκλεγεί κάποια από τις υποψήφιες τρανς, σύμφωνα με την Ozkazanc οι υποψηφιότητές τους και μόνο στέλνουν ένα μήνυμα στο κοινό. «Η συμβολική αξία είναι ότι τα τρανς άτομα είναι εκεί, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα είναι εκεί, ανάμεσά μας. Είναι ισότιμοι πολίτες που έχουν το δικαίωμα να εκλέγονται όπως κάθε άλλος πολίτης», είπε η Ozkazanc.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει βάλει στο στόχαστρο τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα απευθυνόμενος στην συντηρητική ισλαμιστική του βάση ενόψει των εκλογών. Ο Ερντογάν την περασμένη Κυριακή δήλωσε ότι η αντιπολίτευση είναι «υπέρ των LGBT».

Ο Σοϊλού μάλιστα συνδέει την αντιπολίτευση με την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ λέγοντας ότι εάν η αντιπολίτευση κερδίσει, θα επιτρέπεται στους ανθρώπους να παντρεύονται ζώα. «Αυτός που λέει τέτοια λόγια, φυσικά και είμαστε άνθρωποι, αγγίζει τα συναισθήματά μας» σχολίασε η Ozadikti.

Ο υπουργός Εσωτερικών Σοϊλού χρησιμοποίησε τη θέση του για να πλήξει την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα στην Τουρκία και πολλές πορείες υπερηφάνειας έχουν δεχθεί επιθέσεις κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Αν κερδίσουν θα βρεθούμε στη φυλακή

Υπό ένα τέτοιο κλίμα, οι τρανς υποψήφιες εκφράζουν ανησυχίες για τις ίδιες. «Εάν κερδίσουν, η πρώτη τους πράξη θα ήταν πιθανώς να με συλλάβουν», είπε η Ozadikti.

Η Αϊντίν είπε ότι η διεμφυλική της ταυτότητα την θέτει σε αυξημένο κίνδυνο να καταλήξει πίσω από τα κάγκελα αν επανεκλεγεί ο Ερντογάν. «Με κάνει να δουλέψω σκληρότερα για να μην κερδίσει», είπε.

Πέραν της φυλακής όμως η Aydin, που μετακόμισε πέρυσι έχει πει ότι βγάζει φωτογραφίες από τις πινακίδες των ταξί πριν μπει.

Για την ίδια, η τουρκική κοινωνία είναι πιο ανεκτική από την τουρκική πολιτική. Λόγω της οικονομικής κρίσης, η δημοτικότητα του Ερντογάν έχει μειωθεί, που σημαίνει ότι πολλοί Τούρκοι δεν επηρεάζονται από τη ρητορική κατά των ΛΟΑΤΚΙ. «Το μίσος απαιτεί χρόνο, το μίσος απαιτεί ψυχικούς πόρους, το μίσος παίρνει συναισθηματικούς πόρους», είπε.

Πηγές: NBC, BIANET, Gazete Duvar, Cumhuriyet