Γκιουλενιστές, οι οπαδοί του «τρομοκράτη» ιμάμη

Ο όρος FETÖ εισήχθη στην Τουρκία κυρίως έπειτα από την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 και αναφέρεται στην κοινότητα του Γκιουλέν (στην Ελλάδα χρησιμοποιείται ο όρος γκιουλενιστές), του αυτοεξόριστου στην Πενσιλβάνια ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος θεωρείται από την κυβέρνηση Ερντογάν ότι βρίσκεται πίσω από την απόπειρα που πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα στρατιωτικών.

Πριν εμφανιστεί ο όρος FETÖ, η κοινότητα Γκιουλέν αποκαλούνταν φετουλαχιστές, όρος ο οποίος εξακολουθεί να χρησιμοποιείται εναλλακτικά. Οι τουρκικές Αρχές κήρυξαν το κίνημα παράνομη τρομοκρατική οργάνωση και ο Φετουλάχ Γκιουλέν είναι ο πλέον «καταζητούμενος τρομοκράτης» στην κατηγορία της κόκκινης λίστας.

Αμέσως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος ξεκίνησαν διώξεις των στελεχών του κινήματος σε όλη την Τουρκία αλλά και εκτός Τουρκίας – συνελήφθησαν χιλιάδες στρατιωτικοί, δικαστές, εισαγγελείς και δημόσιοι υπάλληλοι.

Οι γκιουλενιστές έχουν μια αντικοσμική και υπέρ της σαρίας δομή στο εσωτερικό τους, ωστόσο η εικόνα που εκπέμπουν είναι εκείνη του μετριοπαθούς με κοσμική εξωτερική εμφάνιση. Στόχος τους είναι να σχεδιάσουν την κυβέρνηση της Τουρκίας σύμφωνα με τη δική τους ιδεολογία. Έχουν μεγάλη επιρροή στο εξωτερικό μέσω των σχολείων που έχει ανοίξει το κίνημα σε 91 χώρες αλλά και τη συμμετοχή ηγετικών στελεχών τους σε διεθνή συνέδρια και διοργανώσεις.

Το Κίνημα Γκιουλέν, το οποίο άρχισε να αναπτύσσεται τη δεκαετία του 1980, πρόσφερε ισχυρή στήριξη στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις εκλογές το 2002 και έπαιξε βασικό ρόλο στην αποδυνάμωση της επιρροής των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στην πολιτική. Είχε ισχυρή παρουσία μέσα στην αστυνομία και το δικαστικό σώμα και τη δημόσια διοίκηση, ενώ εκπρόσωποί του δήλωναν τη δεκαετία του 2000 ότι τα μέλη του έφταναν στο ένα εκατομμύριο.

Οι σχέσεις με την τουρκική κυβέρνηση διερράγησαν έπειτα από το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς που αποκαλύφθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2013, στο οποίο εμπλεκόταν ο γιος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι γιοι τεσσάρων πρωτοκλασάτων Υπουργών. Ο Ερντογάν κατηγόρησε τον Φετουλάχ Γκιουλέν ότι βρισκόταν πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος.

*Η Αννα Ανδρέου, γεννήθηκε στη Λευκωσία. Είναι δημοσιογράφος, συμπαραγωγός και συμπαρουσιάστρια στο κανάλι youtube «Εδώ Τουρκία».

Ο Δημήτρης Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη από το 2010 και είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Has και διευθυντής του Κέντρου Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του ίδιου πανεπιστημίου