Εκλογές 2023: Τα μηνύματα της αθηναϊκής πλατείας

Όταν έρχεται η ώρα της Αθήνας, σημαίνει πως μετράμε πια αντίστροφα: σε λίγα εικοσιτετράωρα οι κάλπες ανοίγουν. Η κεντρική συγκέντρωση των πολιτικών κομμάτων στην πρωτεύουσα έχει αρχικά συμβολική διάσταση. Οι πολιτικοί αρχηγοί έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τα τοπόσημα της πόλης για να δώσουν μερικές από τις τελευταίες τηλεοπτικές εικόνες της προεκλογικής καμπάνιας, περνώντας τα μηνύματα που θα ήθελαν να περάσουν, ώστε να συσπειρώσουν ακόμα περισσότερο το κοινό στο οποίο απευθύνονται και να «κερδίσουν», την τελευταία στιγμή, όσους περισσότερους αναποφάσιστους γίνεται.

Δεν είναι εύκολη υπόθεση η αθηναϊκή πλατεία, γιατί υπάρχει πρότερη εμπεδωμένη εμπειρία. Οσοι δουν τις συγκεντρώσεις από την οθόνη τους, το κάνουν με υποσυνείδητη προσδοκία, με την αίσθηση που μάθαμε να αναμένουμε σ’ όλη την Μεταπολίτευση τις λαοθάλασσες της δεκαετίας του ’80. Δεν ήταν λίγοι έκτοτε εκείνοι οι πολιτικοί που εκτέθηκαν πιστεύοντας πως τα πλάνα στο τέλος θα τους δικαιώσουν, όμως ούτε ο κόσμος ούτε ο παλμός ήταν παρόντες. Δεν ήταν λίγες οι φορές που έμπειρα επιτελεία την πάτησαν με μια λάθος κίνηση, μια κάμερα που τοποθετήθηκε σε κακό σημείο, ένα ξέφωτο ανάμεσα στον κόσμο που έγινε viral. Η σκηνοθεσία α λα Μπιρσίμ δεν ταιριάζει σε όλους, έτσι κι αλλιώς -στα χρόνια των μνημονίων, θα έλεγε κανείς πως δεν ταίριαζε ούτε στην εποχή.

Από το 2009 και έπειτα

Η τελευταία συγκέντρωση που έγινε και θύμισε ανδρεοπαπανδρεϊκές συγκεντρώσεις ήταν εκείνη του Γιώργου Παπανδρέου το 2009, στην Ομόνοια. Στο ΠΑΣΟΚ ήξεραν πως η εκλογική αναμέτρηση, μετά από δύο ήττες το 2004 και το 2007, ήταν δική τους -και ερχόταν σχεδόν έναν χρόνο μετά τη νίκη του Μπαράκ Ομπάμα στις ΗΠΑ. Οι συνεργάτες του είχαν ρίξει, επικοινωνιακά και πολιτικά, το βλέμμα τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και γνώριζαν τι περίμεναν οι πολίτες της Αθήνας από ένα κραταιό ΠΑΣΟΚ που ετοιμάζεται να αναλάβει τα ηνία της εξουσίας. Αποτέλεσμα; Η συγκέντρωση, που ήταν η μεγαλύτερη προεκλογική της τελευταίας δεκαπενταετίας, ξεκίνησε με το γνωστό σποτάκι «Πάμε», η εξέδρα στην οποία μίλησε ο Παπανδρέου ήταν στρογγυλή, αμερικανικής εμπνεύσεως, και αντί για τα παραδοσιακά πασοκικά άσματα στα ντεκς έπαιζε τέκνο. Ο κόσμος, όμως, ήταν τοποθετημένος σε διάταξη λαοθάλασσας, ώστε να μην φαίνεται πού αρχίζει και πού τελειώνει, τα συνθήματα δεν έχουν αλλάξει έως και σήμερα, τα μπαλόνια και οι σημαίες θύμιζαν πάρτι. Η σταδιακή πτώση του κόμματος και τα ταμεία που άδειασαν σιγά-σιγά άφησαν το αποτύπωμά τους στις επόμενες συγκεντρώσεις του κόμματος -λιγότερο το 2012, περισσότερο το 2015, όταν το Σύνταγμα έμοιαζε πια πολύ μεγάλο για τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ που είχε απομείνει να το στηρίζει.

Στην μεγάλη του νίκη, τον Ιανουάριο του 2015, και ο Αλέξης Τσίπρας προτίμησε την Ομόνοια -είναι περισσότερο συγχωρητική στα πλάνα, αν ο σκηνοθέτης το κατέχει. Δεν χρειάστηκε όμως τέτοιου είδους δεξιοτεχνία. Ο κόσμος ήταν αρκετός για να γίνουν οι απαραίτητοι συνειρμοί, το «Ροκ της Καντίνας» έπαιζε στην είσοδο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και ο ίδιος δεν κρύβει τις επιρροές του: «Ολοι μαζί μπορούμε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα». Το Σύνταγμα έγινε φόντο του «Όχι» και λίγους μήνες αργότερα φιλοξένησε τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ξανά, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Το «Ροκ της Καντίνας» ήταν ακόμα εκεί, όμως και τότε και τέσσερα χρόνια μετά, το 2019, προτιμήθηκε η εξέδρα να στηθεί από την πλευρά της Ερμού, απέναντι από την Βουλή και όχι μπροστά της, ώστε ο κόσμος, που δεν ήταν πια το ίδιο πλήθος εκείνου του πρώτου Ιανουαρίου, να μην διασκορπιστεί στον χώρο.