Εκλογές 2023: Είναι έτοιμοι οι έφηβοι να ψηφίσουν;

Στην τελική ευθεία προς τις κάλπες και είναι η πρώτη χρονιά που θα κληθούν να ρίξουν τη ψήφο τους στις εκλογές της 21ης Μαΐου και νέοι που ακόμη πηγαίνουν σχολείο. Με αφορμή αυτήν τη νέα ηλικιακή ομάδα ψηφοφόρων, ηλικίας 17 και 18 ετών, ρωτήσαμε τον ψυχολόγο Αιμίλιο Παλάτο, πτυχιούχο του τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ και κάτοχο μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία, σχετικά με το πόσο έτοιμοι είναι οι έφηβοι να ψηφίσουν.

Διαθέτουν οι έφηβοι την απαιτούμενη κριτική σκέψη για να ψηφίσουν;

Όπως διευκρίνισε ο ψυχολόγος: «Η κριτική ικανότητα είναι μια επίκτητη ικανότητα που αναπτύσσεται από πολύ νεαρή ηλικία στους ανθρώπους και συνεχίζει να αναπτύσσεται μέχρι το τέλος της ζωής μας. Για τα παιδιά που θα συμμετάσχουν στις εκλογές αναπτυξιακά περιμένουμε ότι στην ηλικία της εφηβείας, σίγουρα πάντως στα τέλη της εφηβείας και στις αρχές της ενήλικης ζωής, οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει την κριτική ικανότητα και ωριμότητα. Επομένως, είναι σε θέση να επιλέξουν, να ξεχωρίσουν και να παράγουν τη δική τους απόφαση σε σχέση με την εκλογική διαδικασία».

Έχουν επηρεάσει οι τελευταίες κρίσεις της χώρας τη ψυχολογία των νέων;

«Σήμερα οι νέοι βιώνουν τα γεγονότα μέσα από δυο οδούς. Αρχικά, υπάρχει το υποκειμενικό βίωμα,  αυτό που βιώνει ο καθένας ως κρίση οικονομική, υγειονομική, δυστυχήματα και όλα τα υπόλοιπα που μπορεί να συμβαίνουν. Υπάρχει, όμως, και το βίωμα που οι νέοι άνθρωποι ζουν πλέον μέσα από την τεχνολογία, κάτι που δεν ίσχυε παλιά. Για τα παιδιά που θα κληθούν τώρα να συμμετάσχουν στις εκλογές, η τεχνολογία είναι κομμάτι της ζωής τους. Είναι οι καλύτεροι χρήστες της τεχνολογίας, άρα στο καθετί, το οποίο μπορεί να συμβαίνει στην Ελλάδα και στον κόσμο, έχουν πολύ άμεση πρόσβαση. Αναπόφευκτα, λοιπόν, μέσα από το υποκειμενικό βίωμα και από την πρόσβαση στην πληροφορία επηρεάζονται από τα αρνητικά γεγονότα που συμβαίνουν στη χώρα μας», τόνισε ο κ. Παλάτος.

Οι γονείς διαμορφώνουν το πολιτικό κριτήριο των παιδιών τους;

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο «Οι γονείς δεν διαμορφώνουν το πολιτικό κριτήριο των παιδιών τους, αλλά το συνδιαμορφώνουν. Για τα παιδιά όλων των ηλικιών η οικογένεια, οι φίλοι και το σχολείο είναι τα βασικά πλαίσια συναισθηματικής ανάπτυξης και κοινωνικοποίησης του ανθρώπου. Οπότε, αναπόφευκτα μέσα σε μια οικογενειακή συνθήκη, οι συζητήσεις, οι κανόνες της οικογένειας, ο τρόπος που ο κάθε γονέας επιλέγει να διαπαιδαγωγήσει το παιδί του, σίγουρα παίζουν τον δικό τους ρόλο στη συνδιαμόρφωση των πολιτικών πιστεύω και του πολιτικού κριτηρίου».

Τελικά οι νέοι έχουν μια πιο επαναστατική πλευρά μέσα τους;

«Οι νέοι λόγω και της ηλικίας τους είναι πιο κοντά στην τάση της προόδου, της επανάστασης και του ριζοσπαστισμού, γιατί είναι αυτοί οι άνθρωποι που καλούνται να πάρουν αποφάσεις για το δικό τους μέλλον. Συνήθως οι νέοι οραματίζονται και επιχειρούν να αλλάξουν τον κόσμο και τα καθεστώτα. Αποτελούν την κοινωνική ομάδα που επιλέγει την πρόοδο και την αλλαγή περισσότερο σε σχέση με μεγαλύτερους ανθρώπους», ανέφερε ο ψυχολόγος.

Στο σχολείο υπάρχει η απαραίτητη πολιτική διαπαιδαγώγηση των παιδιών;

Ο κ. Παλάτος μας επεσήμανε ότι «Υπάρχει σίγουρα διαπαιδαγώγηση ως προς την εκλογική διαδικασία, το ρόλο των εκλογών, τη δημοκρατικότητά τους, αλλά είναι σημαντικό να κάνουμε και μια συζήτηση με τα παιδιά που να σχετίζεται με τα εκάστοτε πολιτικά κριτήρια, το πώς οι επιλογές μας σήμερα μπορούν να καθορίσουν και να διαμορφώσουν το μέλλον. Να μη στεκόμαστε, δηλαδή, μόνο στο καθαρά στατιστικό κομμάτι της εκλογικής διαδικασίας, στον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών».

Τα κριτήρια των εφήβων στις εκλογές

Με αφορμή την παραπάνω συνέντευξη ζητήσαμε από ορισμένους εφήβους να μας πουν με ποια κριτήρια θα ψηφίσουν στις ερχόμενες εκλογές και τι τους προβληματίζει περισσότερο.

Βαρβάρα, 17:

«Δεν έχω σκεφτεί ακόμη τι θα ψηφίσω, αλλά θα επιλέξω κάποιο κόμμα που θα φροντίσει για την ανεργία, τη δικαιοσύνη και την ισότητα. Όλες οι κρίσεις που έχει περάσει η χώρα με έχουν επηρεάσει, αλλά περισσότερο το δυστύχημα στα Τέμπη. Σκοτώθηκαν πολλοί νέοι άνθρωποι και όλο αυτό έδειξε την ανευθυνότητα του κράτους τόσα χρόνια να μεριμνήσει για την ασφάλεια των πολιτών. Καμία φορά συζητάμε με την παρέα μου για θέματα πολιτικής. Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξη για την πολιτική κατάσταση της Ελλάδας. Κυβερνούν εδώ και χρόνια τα ίδια κόμματα και δεν υπάρχει προς το παρόν κάποια αλλαγή. Η ανεργία ειδικά στους νέους αυξάνεται και δεν υπάρχει πολιτική μέριμνα γι’ αυτό»

Κώστας, 17:

«Αν ψήφιζα, θα κοίταζα τις ιδεολογίες του κάθε κόμματος και ποια συμπίπτει περισσότερο με τα δικά μου πιστεύω. Δεν παρακολουθώ τα πολιτικά προγράμματα. Ο κορονοϊός με ανησύχησε πολύ λόγω της μεγάλης κλίμακας που είχε, επηρέασε όλον τον κόσμο. Σπάνια θα μιλήσουμε με τους φίλους μου για θέματα πολιτικής, έως καθόλου. Είμαι απογοητευμένος με το θέμα της παιδείας και μόνο για αυτό μπορώ να μιλήσω»

Θανάσης, 18:

«Θα ψηφίσω. Γενικά δεν ασχολούμαι με τα κομματικά, γιατί ο καθένας λέει τα δικά του. Αλλά έχω μια στοιχειώδη γνώση και με τη βοήθεια της οικογένειας θα βρω τα κριτήρια με τα οποία θα ψηφίσω. Δεν παρακολουθώ τα πολιτικά προγράμματα των κομμάτων. Αυτά που έχουν συμβεί στο παρελθόν θα κρίνουν κατά ένα μεγάλο βαθμό τη ψήφο μου. Με την παρέα μου ελάχιστα συζητάμε για θέματα πολιτικής, οι περισσότεροι στην ηλικία μου δεν ασχολούνται. Με βάση τα τωρινά δεδομένα είμαι απαισιόδοξος για το πολιτικό μέλλον, αλλά ποτέ μη λες ποτέ, μπορεί σε μερικά χρόνια να αλλάξει»

Μιχάλης, 18:

«Θα συμμετάσχω στις εκλογές. Δυστυχώς, επειδή δίνω πανελλήνιες δεν θα μπορέσω να ενημερωθώ όπως θα ήθελα, αλλά αυτό που θα κοιτάξω είναι κάποιον που θα εκπροσωπεί τους νέους. Περισσότερο με προβλημάτισε το δυστύχημα στα Τέμπη. Κλόνισε την εμπιστοσύνη μου απέναντι στα Μ.Μ.Μ., τα οποία έχουν χρέος να παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια, πόσο μάλλον σε μια εποχή τόσο τεχνολογικά ανεπτυγμένη. Επειδή δεν έχω εμπειρία, θα ρωτήσω την οικογένειά μου προτού ψηφίσω, όμως την τελική απόφαση θα την πάρω εγώ. Το πολιτικό μέλλον της Ελλάδας το βλέπω δυσοίωνο. Θεωρώ ότι οι νέοι δεν αντιπροσωπεύονται από κανένα πολιτικό κόμμα»

Παρουσιάζει, λοιπόν, ιδιαίτερο ενδιαφέρον η παρθενική ψήφος αυτής της γενιάς, καθώς αν και δεν είναι αρκετά ενημερωμένη για την πολιτική κατάσταση της χώρας, οι περισσότεροι από αυτούς πρόκειται να ψηφίσουν.

Η Κωνσταντίνα Ζαντοπούλου σπουδάζει δημοσιογραφία στη New Media Studies