Το χάος του νόμου Κεραμέως και η ευθύνη των πανεπιστημιακών

Όσο περνάει ο καιρός δικαιώνονται όλοι όσοι εξαρχής υπογράμμισαν ότι ως προς τη διοίκηση των ΑΕΙ η μεταρρύθμιση που προώθησε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως διαμορφώνει μια συνθήκη ουσιωδώς παραλυτική ακυρώνοντας το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων, καταργώντας τη δυνατότητά τους δημοκρατικά να εκλέγουν πρυτανικές αρχές.

Ο συνδυασμός ανάμεσα στην ανάγκη για «ειδικές πλειοψηφίες» σε ένα σώμα που εκλέγεται με ταξινομική ψήφο (που γεννά παράδοξα όπως η εκλογή μέλους που δεν πήρε καμία ψήφο «πρώτης επιλογής»), με ειδικές ρυθμίσεις για την εκπροσώπηση των σχολών, όπου οι αρχικά εκλεγόμενοι πρέπει μετά να εκλέξουν τα επιπλέον μέλη του σώματος που θα εκλέξει τον πρύτανη και όλα αυτά με δεδομένο ότι τα αρχικά εκλεγόμενα μέλη είναι ζυγού αριθμού – έξι –  διαμορφώνει όλες τις προϋποθέσεις ώστε η όλη διαδικασία να «μπλοκαριστεί» στην αρχική φάση εάν υπάρξει ισοψηφία. Εμπλοκή που εάν παραταθεί ενέχει τον κίνδυνο να παραπέμψει τη διαδικασία σε άλλα όργανα και τελικά ακόμη και στην… κλήρωση.

Μεθοδεύσεις

Την ίδια ώρα, όπως θα ήταν αναμενόμενο, προφανώς και υπάρχουν υποψήφιοι Πρυτάνεις, που αντί να διεκδικούν την ψήφο των συναδέλφων στη βάση της παρουσίας τους και των απόψεων που έχουν για το πώς πρέπει να διοικηθεί ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, πρέπει να κάθονται να ασχολούνται με το ποια περιθώρια μεθοδεύσεων υπάρχουν σε αυτό το εξαιρετικά περίπλοκο σύστημα για να μπορέσουν να διαμορφώσουν «συσχετισμό».

Δηλαδή, αντί να επιτευχθεί ο στόχος του υπουργείου, που υποτίθεται ότι ήταν να αποφευχθούν οι φατριαστικές πρακτικές και οι κάθε λογής συναλλαγές, ο νόμος της κ. Κεραμέως διαμόρφωσε το έδαφος ακριβώς για να ανθίσουν τέτοιες πρακτικές. Και αυτή ίσως είναι η καλύτερη απόδειξη του πόσο προβληματικός είναι αυτός ο νόμος.

Είναι σαφές ότι η ρύθμιση αυτή πρέπει να αλλάξει. Να επιστρέψουμε σε ένα σύστημα όπου η ακαδημαϊκή κοινότητα εκλέγει πρυτανικές αρχές μέσα από ανοιχτές και δημοκρατικές διαδικασίες.

Ακυβερνησία

Όμως, μέχρι τότε δεν μπορούν και δεν πρέπει τα πανεπιστήμια να μείνουν ακυβέρνητα. Ούτε πρέπει να έχουμε μπλοκαρισμένες διαδικασίες ή επαναλήψεις εκλογών ή μεταφορά της απόφασης σε άλλα όργανα. Αυτό διαμορφώνει μια ευθύνη και στα αιρετά «εσωτερικά» μέλη των Συμβουλίων Διοίκησης, όπου αυτά έχουν εκλεγεί. Ξεκινώντας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Γιατί είναι σαφές ότι στο Πανεπιστήμιο Αθηνών διαμορφώθηκαν διαφορετικές προτάσεις, αυτές είχαν εκπροσώπους που τις εξέφρασαν και στο τέλος κρίθηκε ποια πρόταση σήμερα έχει τη μεγαλύτερη υποστήριξη. Η αποδοχή αυτού του πραγματικού συσχετισμού και η αποφυγή πρακτικών «εμπλοκής» μπορεί να είναι μια έμπρακτη δημοκρατική τοποθέτηση έστω και εντός του δομικά αντιδημοκρατικού πλαισίου του νόμου Κεραμέως. Πάνω από όλα, θα είναι βήμα ώστε ένα ιστορικό ίδρυμα να έχει διοίκηση με την απαραίτητη νομιμοποίηση.