Γιανίκ Νοά: Ο μόνος πραγματικός ροκ σταρ του τένις
Καθώς ο ήλιος έπεφτε στο στάδιο Ρολάν Γκαρός εκείνο το ζεστό απόγευμα του Ιουνίου, όλα τα μάτια του σιωπηλού και με αγωνία πλήθους ήταν καρφωμένα στον άντρα με τα ράστα, 1,80 μ. ύψους, που επρόκειτο να γράψει ιστορία. Ο Γιανίκ Νοά θα γινόταν ο 2ος μαύρος άντρας, νικητής του Grand Slam στο Γαλλικό Open το 1983.
Η Γαλλία είχε 37 χρόνια χωρίς νικητή Grand Slam όταν ο Γιανίκ Νοά βγήκε στο γήπεδο για να αντιμετωπίσει τον υπερασπιστή του τίτλου, Ματς Γουιλάντερ, στον τελικό του Γαλλικού Open, το 1983. Μετά από μια ξεκάθαρη νίκη, σε όλα τα σετ, επί του Σουηδού, η αναμονή είχε επιτέλους τελειώσει. Εξίσου σημαντικό ήταν και το γεγονός ότι ο Νοά ήταν μόλις ο δεύτερος μαύρος που θριάμβευσε σε έναν μεγάλο αγώνα τένις μετά τον Άρθουρ Ας.
Καθώς ο ήλιος έπεφτε στο στάδιο Ρολάν Γκαρός εκείνο το ζεστό απόγευμα του Ιουνίου, όλα τα μάτια του σιωπηλού και με αγωνία πλήθους ήταν καρφωμένα στον άντρα με τα ράστα, 1,80 μ. ύψους, που επρόκειτο να γράψει ιστορία.
Είχαν περάσει δύο ώρες και 24 λεπτά από τότε που το μακρύ forehand του επέτρεψε στον υπερασπιστή του Γαλλικού Open, Ματς Γουιλάντερ, να διεκδικήσει τον πρώτο πόντο του τελικού του 1983, αλλά αυτό είχε ξεχαστεί προ πολλού σε αυτό το στάδιο.
Ο Γιανίκ Νοά, του οποίου το προηγούμενο καλύτερο από τις 16 συμμετοχές του σε Grand Slam ήταν μόλις δύο παρουσίες σε προημιτελικούς – και οι δύο επίσης στο Παρίσι – είχε τώρα τον πόντο του πρωταθλητή απέναντι στον πέμπτο Γουιλάντερ.
Photo: Wikimedia Commons
Και η ανατροπή ήρθε
Διατηρώντας την ψυχραιμία του, ο 23χρονος έριξε το σερβίς του στη μεσαία γραμμή αναγκάζοντας τον Σουηδό αντίπαλό του να κάνει λάθος στην επιστροφή του χτυπήματος forehand, στέλνοντας τη μπάλα στον αέρα και πέρα από τη βασική γραμμή.
Η ευθυμία ξεχειλίζει από τα αυτιά, καθώς ο νικητής πέφτει στα γόνατα εκστασιασμένος – ο Γιανίκ Νοά είναι πρωταθλητής Grand Slam.
Και κάτι περισσότερο από αυτό, η νίκη του Νοά με 6-2 7-5 7-6 στο διάσημο πορτοκαλί χώμα τον έκανε επίσης τον πρώτο Γάλλο που κέρδισε το Γαλλικό Open μετά από 37 χρόνια, καθώς και μόλις τον δεύτερο μαύρο άνδρα παίκτη που κερδίζει έναν μεγάλο τίτλο μετά τον Άρθουρ Ας.
Περιέργως, το ταξίδι του στο τένις θα ξεκινούσε στην πραγματικότητα με τον θρυλικό Ας, ο οποίος εντόπισε τον νεαρό Νοά να παίζει ως παιδί κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο Καμερούν.
Δείτε το βίντεο
Πώς έγιναν τα πράγματα
Αν και ο Νοά γεννήθηκε αρχικά στο Σεντάν της Βόρειας Γαλλίας, ο πατέρας του και πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής του Καμερούν, ο Ζαχαρί Νόα, επέστρεψε στην Αφρική με τη Γαλλίδα σύζυγό του και τα παιδιά του στις αρχές της δεκαετίας του ’60.
Ο Αμερικανός Ας, τον οποίο ο Νοά περιέγραψε ως ήρωά του, συνέστησε στον ταλαντούχο νεαρό να επιστρέψει στην πατρίδα της μητέρας του για να ασχοληθεί πιο σοβαρά με το τένις.
«Τον γνώρισα όταν ήμουν 11 ετών», δήλωσε ο Νοά στο ντοκιμαντέρ «Noirs en France» το 2021. «Μου άπλωσε το χέρι του και αυτό έφερε τα πάνω κάτω στη ζωή μου».
Επτά χρόνια αργότερα, το 1978, οι δυο τους έπαιξαν δίπλα-δίπλα στο Γουίμπλεντον στο διπλό ανδρών, κερδίζοντας τον αγώνα τους στον πρώτο γύρο πριν αποκλειστούν στον δεύτερο γύρο. Πέντε χρόνια αργότερα, ο Νοά ήταν στην κορυφή του κόσμου με την απόλυτη αξία του.
«Το γαλλικό τένις υπέφερε τη δεκαετία του 1970», εξήγησε ο Μαξίμ Μπατιστέλα του Eurosport France. «Μέχρι που ο Φιλίπ Καρτιέ ανέλαβε πρόεδρος της Γαλλικής Ομοσπονδίας Τένις (FFT)».
«Ξεκίνησε μια νέα πολιτική για την ανάπτυξη του τένις στη χώρα με τον Ζαν Πολ Λο στο πλευρό του ως ‘directeur technique national’. Ο Νοά ήταν ένα από τα «προϊόντα» αυτής της νέας πολιτικής, ο πιο ταλαντούχος, και σκληρά εργαζόμενος τύπος της γενιάς του».
Μιλώντας στο podcast Echange για το Eurosport το 2019, ο ίδιος ο Νοά εξήγησε τα κίνητρα και την κίνησή του να πετύχει στο τένις.
«Ο πατέρας μου ήταν πολεμιστής» είπε. «Η μητέρα μου ήταν πολεμίστρια. Το ίδιο έχει και ο γιος μου ο Γιοακίμ».
Η μητέρα του Μαρί Κλερ έπαιζε μπάσκετ, όπως και ο γιος του Γιοακίμ, που πρωταγωνίστησε στο NBA.
«Το κοινό σημείο μεταξύ του γιου μου, του μπαμπά και εμού είναι ότι στην αρχή δεν ήμασταν προνομιούχοι, είμαστε μάλλον αουτσάιντερ. Αλλά είμαστε εξοργισμένοι».
Ο Νοά αποκάλυψε επίσης ότι αφιέρωσε πολύ περισσότερο χρόνο και προσπάθεια για να βελτιωθεί από τους φίλους του στο Sophia-Antipolis Country Club, όπου προπονήθηκε μετά την επιστροφή του στη Γαλλία.
«Μέτρησα τις ώρες της προπόνησής μου και τις συνέκρινα με τις δικές τους. Στο τέλος της εβδομάδας είχα 12 ώρες περισσότερες. Προχωρούσα με αυτόν τον τρόπο.
»Μπορεί να μην είχα το καλύτερο forehand ή το καλύτερο backhand, αλλά σε όλους τους τομείς που μπορούσα να δουλέψω μόνος μου, ειδικά στο σερβίς και τη σωματική διάπλαση, εκεί ναι, ήμουν καλός».
Η σκληρή δουλειά απέδωσε καρπούς με τον θρίαμβο του Νοά στο Παρίσι, το αποκορύφωμα της αφοσίωσής του να φτάσει στην κορυφή του αθλήματος.
«Ο Νοά ήταν γνωστός και αρκετά δημοφιλής εκείνη την εποχή, λόγω των προηγούμενων αποτελεσμάτων του στο Παρίσι» πρόσθεσε ο Μπατιστέλα. «Έφτασε στα προημιτελικά το 1981 και το 1982. Και το 1983, κέρδισε στη Μαδρίτη και το Αμβούργο στο χώμα, λίγο πριν από το Γαλλικό Open.
«Όταν ξεκίνησε το τουρνουά, ανήκε στο Top 10, οπότε οι Γάλλοι φίλαθλοι περίμεναν μια μεγάλη πορεία από αυτόν. Αντιπροσώπευε μια πραγματική ευκαιρία για τη νίκη, αλλά ήταν δύσκολο να τον θεωρήσουμε ως το φαβορί.
»Όταν κέρδισε, υπήρξαν τεράστιοι πανηγυρισμοί. Ο κόσμος εισέβαλε στο γήπεδο και ο πατέρας του πήδηξε ακόμη και από τις κερκίδες για να κρατήσει τον Νοά στην αγκαλιά του. Τα συναισθήματα ήταν έντονα».
Photo: YouTube
«Εκπροσωπούσα όλους τους μαύρους που δεν έπαιζαν τένις»
Η εμβέλεια του τένις ως αθλήματος εκτείνεται σε όλο τον κόσμο με πολλές εθνικότητες να εκπροσωπούνται μεταξύ των κορυφαίων αστέρων του παιχνιδιού κατά τη διάρκεια των ετών, αλλά όσον αφορά την ποικιλομορφία, η επιτυχία των μαύρων είναι σχετικά ισχνή.
Παρόλο που η επιτυχία των δύο αδελφών Γουίλιαμς -μεταξύ άλλων τις τελευταίες δεκαετίες-, έχει αλλάξει αυτή την ισορροπία προς το καλύτερο, τα πράγματα δεν ήταν πάντα τόσο απλά.
Εκτός από μια επιτυχία της Γαλλίας, η νίκη του Νοά είχε ευρύτερη πολιτιστική σημασία λόγω του γεγονότος ότι ήταν μόλις ο δεύτερος μαύρος άνδρας που κέρδισε ένα Grand Slam στο τένις.
«Μπορούμε να πούμε χωρίς υπερβολές ότι, στον γαλλικό αθλητισμό, ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα, και εξακολουθεί να είναι, ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα σε αυτή τη συζήτηση» δήλωσε ο Σιρίλ Μοράν του Eurosport France. «Άλλαξε τόσο πολύ την αντίληψη».
Ο ίδιος ο Νοά το αναγνώρισε αυτό στο ντοκιμαντέρ «Noirs en France»:
«Στο Sport-études (μια αθλητική ακαδημία), ήμουν διαφορετικός. Σε κάθε τάξη που ήμουν, ίσχυε πάντα η ίδια κατάσταση, αλλά μου άρεσε. Τα άλλα παιδιά έλεγαν ‘παίζω τον μικρό μαύρο’. Στην πραγματικότητα δεν έπαιζα έναν ρόλο, αλλά είχα έναν πραγματικό ρόλο.
»Δεν εκπροσωπούσα μόνο τον εαυτό μου. Αντιπροσώπευα όλους τους μαύρους που δεν έπαιζαν τένις. Δεν ήταν κάτι που το ζήτησα εγώ, μου ήρθε από μόνο του. Ήθελα όμως να δείξω ότι θα είμαι ο πρώτος που θα το κάνει, να αποδείξω ότι ο «μικρός μαύρος» μπορεί να το κάνει. Αυτό μου έδωσε τόση δύναμη».
Photo: Wikimedia Commons
Ο Νοά είναι ο μόνος πραγματικός ροκ σταρ του τένις
Η δόξα στο Ρολάν Γκαρός εκτόξευσε τον Νοά στο προσκήνιο και μέχρι σήμερα παραμένει ο πιο διάσημος άνδρας τενίστας της Γαλλίας.
Παρόλο που ο τίτλος του Γαλλικού Open ήταν η μοναδική του επιτυχία στα major, ο Νοά θα διεκδικούσε πολλούς άλλους τίτλους και ήταν επίσης αρχηγός της Γαλλίας σε τρεις κατακτήσεις του Davis Cup το 1991, το 1996 και το 2017.
Η επιτυχία του άνοιξε το δρόμο για άλλα υψηλού προφίλ αστέρια του μαύρου τένις, όπως ο Γκαέλ Μονφίς και ο πρόσφατα αποσυρθείς Τζο-Γουίλφριντ Τσονγκά, οι οποίοι και οι δύο χαρακτήρισαν τον Νοά ως έμπνευση στην καριέρα τους.
Εκτός γηπέδου, ξεκίνησε μια επιτυχημένη καριέρα ως μουσικός μετά την αποχώρησή του, καθώς και εκτεταμένο φιλανθρωπικό έργο.
Το 2010, η γαλλική εφημερίδα Le Journal du Dimanche διεξήγαγε μια δημοσκόπηση που είδε τον Νοά να αναδεικνύεται στην κορυφή ως η αγαπημένη διασημότητα του έθνους.
Η επιτυχία του πέρα από το τένις, ιδιαίτερα στα μουσικά charts, ώθησε ακόμη και τον φίλο και συνάδελφο, πρώην αστέρα Τζον ΜακΕνρό να παρατηρήσει:
«Ανάμεσα στους τενίστες που ονειρεύτηκαν να γίνουν ροκ σταρ, τον Πατ Κας, τον Ματς Βλάντερ, ο δικός μου, είναι ο μόνος που έγινε πραγματικά ροκ σταρ».
Ο οικονομικός γίγαντας που ακούει -ή άκουγε- στο όνομα Γερμανία βιώνει την μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική κρίση εδώ και πολλά χρόνια, όπως αναφέρει ο Economist.
Ο καλλιτέχνης Andrei Molodkin απείλησε να καταστρέψει έργα του Πικάσο αν ο ακτιβιστής δεν βρισκόταν εκτός φυλακής. Τώρα, εκθέτει ένα πορτρέτο του Τζούλιαν Ασάνζ σε μια νέα έκθεση.
Η εκτίμηση έρχεται να προστεθεί στην ανησυχία ορισμένων επενδυτών ότι τα δισεκατομμύρια που επενδύονται στην τεχνητή νοημοσύνη δεν φέρνουν τα αντίστοιχα κέρδη.
Ερωτηθείς εάν πιστεύει ότι αυτό αποτελεί μεμονωμένο παράδειγμα ή εισερχόμαστε σε μια φάση κρίσης του κομματικού φαινομένου, ο πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας απάντησε «και τα δύο»
