Πλοία: Προ των πυλών «τσουνάμι» διαλύσεων

Εδώ και αρκετό καιρό τα στοιχεία δείχνουν «έκρηξη» στις νέες παραγγελίες πλοίων, εξαιτίας μιας σειράς παραγόντων, οι οποίοι οδηγούν σε υπερπροσφορά χωρητικότητας, με τις ναυπηγικές γιάρδες παγκοσμίως να έχουν κορεστεί. Βάσει αυτού, ο μεγαλύτερος φορέας ναυτιλιακών εταιρειών παγκοσμίως (BIMCO) προβλέπει ένα «τσουνάμι» διαλύσεων vintage πλοίων, προκειμένου να εξισορροπηθεί η κατάσταση.

Με δεδομένο ότι ο παγκόσμιος εμπορικός στόλος γερνάει ολοένα και περισσότερο και την αναγκαστική στροφή της ναυτιλίας προς περισσότερο βιώσιμες λύσεις, η BIMCO προβλέπει ότι περισσότερα από 15.000 πλοία, που ισοδυναμούν με χωρητικότητα πάνω από 600 εκατ. dwt, περισσότερο από το ένα τέταρτο του σημερινού εμπορικού στόλου, θα μπορούσαν να οδηγηθούν στα διαλυτήρια έως το 2032.

Μια αύξηση άνω του 100% σε σχέση με την τελευταία δεκαετία. Σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, 7.780 πλοία με χωρητικότητα 285 εκατομμυρίων τόνων διαλύθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πλοίων (60%) κατασκευάστηκε κατά τη δεκαετία του 1990. Στο πλαίσιο αυτό, στα επόμενα 10 χρόνια, τα πλοία που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000 θα είναι η κύρια πηγή ανακύκλωσης, σύμφωνα με τις προβλέψεις της BIMCO, η οποία κάνει λόγο για μια δεκαετία όπου ο παγκόσμιος στόλος επεκτάθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Ιστορικά, περίπου το 50% της χωρητικότητας πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, δεξαμενόπλοιων και containerships έπαιρνε τον δρόμο για τα διαλυτήρια μέχρι τη στιγμή που τα πλοία ήταν 25 ετών και το υπόλοιπο ποσοστό στα 30-35 χρόνια. Αναλύοντας αυτά τα στοιχεία, η BIMCO υπογραμμίζει πως θα οδηγηθούν για σκραπ 15.000 πλοία την επόμενη δεκαετία, με τον επικεφαλής αναλυτή ναυτιλίας της ένωσης Niels Rasmussen να επισημαίνει ότι πολλά γηρασμένα πλοία αναμένεται να ανακυκλωθούν νωρίτερα από το κανονικό λόγω των ολοένα αυστηρότερων ορίων για εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Πέρυσι, η χωρητικότητα που στάλθηκε για διάλυση παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα (κάτω από 10 εκατομμύρια dwt), σύμφωνα με στοιχεία της χρηματιστηριακής εταιρείας BRS, ένας αριθμός πολύ χαμηλότερος συγκριτικά με τον μέσο όρο των 29 εκατομμυρίων dwt την προηγούμενη δεκαετία.

Στα επιμέρους στοιχεία η μέση ηλικία των διαφόρων κατηγοριών αυξάνεται και – όπως τονίζει ο ναυλομεσιτικός οίκος Clarksons Research – τα bulkers είναι τώρα στα 11,1 έτη έναντι 8,7 ετών πριν από πέντε χρόνια, τα δεξαμενόπλοια στα 11,7 έτη έναντι 10,1 πριν από πέντε χρόνια και τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στα 13,7 έτη έναντι 11,4 το 2018. Σε ό,τι αφορά τα δεξαμενόπλοια, τα τελευταία στοιχεία από την Braemar δείχνουν ότι τα πλοία ηλικίας 20 ετών και άνω αντιπροσωπεύουν πλέον σχεδόν το 8% του παγκόσμιου στόλου των δεξαμενόπλοιων, από 2,2% το 2019. Κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα του 2023, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση του αριθμού των πλοίων που πήγαν για διάλυση, με τα περισσότερα από αυτά να είναι πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, με τη μείωση των ναύλων και τη μειωμένη ζήτηση να ωθούν όλο και περισσότερους πλοιοκτήτες να διαλύσουν τις παλαιότερες μονάδες τους.

Οι πράσινοι στόχοι

Ο Μαρκ Γουίλιαμς, ο οποίος ηγείται της εταιρείας συμβούλων Shipping Strategy του Ηνωμένου Βασιλείου, προέτρεψε πρόσφατα τα ναυπηγεία να αυξήσουν μαζικά τη χωρητικότητα για να εξασφαλίσουν ότι η ναυτιλία εκπληρώνει τους πράσινους στόχους της, όπως ορίζει ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO). Συγκεκριμένα, ο IMO μιλά για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 50% έως το 2050 – σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2008.

«Εάν ο παγκόσμιος στόλος πρόκειται να ανταποκριθεί στις φιλοδοξίες του ΙΜΟ για τις εκπομπές ρύπων, τότε ολόκληρος ο παγκόσμιος στόλος χρειάζεται αντικατάσταση ή πράσινη μετασκευή», είπε ο Γουίλιαμς. Σύμφωνα με ανάλυση της Shipping Strategy, περισσότερα από 3.500 πλοία ετησίως πρέπει να ναυπηγούνται ή να επανατοποθετούνται, κάθε χρόνο, μέχρι το 2050, όταν στο αποκορύφωμά της το 2010 η παγκόσμια ναυπηγική βιομηχανία ήταν σε θέση να κατασκευάζει 2.700 πλοία ετησίως.