Νίκι Λάουντα: Τρομακτικό ατύχημα τον έφερε στα πρόθυρα του θανάτου – Ένα χρόνο αργότερα, ήταν παγκόσμιος πρωταθλητής
«Είκοσι πέντε οδηγοί ξεκινούν κάθε σεζόν στη Formula 1 και κάθε χρόνο δύο από εμάς πεθαίνουν. Τι είδους άνθρωπος κάνει μια τέτοια δουλειά; Σίγουρα όχι οι φυσιολογικοί άνθρωποι. Τα παραπάνω λόγια λέγονται από τον Νίκι Λάουντα, τον οποίο υποδύεται ο Daniel Brühl, στη βιογραφική ταινία «Rush» του 2013, σε σκηνοθεσία Ron Howard.
Η ταινία περιγράφει την αντιπαλότητα που υπήρχε ανάμεσα σε δύο από τους κορυφαίους ανταγωνιστές της Φόρμουλα 1 του 1970- τον Λάουντα, έναν Αυστριακό οδηγό της Ferrari και τον Βρετανό σταρ Τζέιμς Χαντ της McLaren.
Αυτές οι εισαγωγικές γραμμές θέτουν όμορφα το θέμα της ταινίας – πρόκειται ουσιαστικά για το πόσο πολύ είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν οι αστέρες της F1 και πόσο κοντά στο θάνατο φτάνουν προκειμένου να ανακαλύψουν το μεγαλείο, ή απλά για την καθαρή συγκίνηση του να ζεις τη στιγμή στα άκρα.
Ο Λάουντα παρουσιάζεται ως ο προσεκτικός και προσγειωμένος τύπος, που έχει εμμονή με τα αυτοκίνητα και τον τρόπο λειτουργίας τους. Ο Χαντ, αντίθετα, είναι ο πολύ πιο διασκεδαστικός και ριψοκίνδυνος, τόσο εντός πίστας όσο και εκτός αυτής, δεδομένης της ηδονιστικής φιλοσοφίας του και της προτίμησής του για υπερβολές όσον αφορά το αλκοόλ και τις γυναίκες. Είναι ο κολασμένος ποιητής απέναντι στον επιστήμονα Λάουντα.
Η ταινία είναι μια σχετικά πιστή αναπαράσταση της ιστορίας τους, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην απίστευτη σεζόν του 1976, όπου οι δυο τους ήταν στήθος με στήθος στην κούρσα για το παγκόσμιο πρωτάθλημα.
Δείτε το trailer της ταινίας
Ο τζέντλεμαν και ο αλήτης
Ενώ η ταινία αποδίδει σωστά όλες τις βασικές λεπτομέρειες, υπάρχουν προφανείς περιορισμοί μέσα στα όρια μιας εμπορικής δίωρης ταινίας. Η ζωή του Λάουντα πέρα από εκείνη τη σεζόν του 1976 ήταν αξιοσημείωτη και για όσους ενδιαφέρονται για ένα πιο ολοκληρωμένο πορτρέτο του αινιγματικού Αυστριακού οδηγού, η βιογραφία του Μορίς Χάμιλτον το 2020 – ενός δημοσιογράφου του μηχανοκίνητου αθλητισμού που καλύπτει τη Φόρμουλα 1 από το 1977 – κάνει πολύ καλή δουλειά για να αφηγηθεί την ιστορία του πλήρως.
Η αναγνωρισμένη από τους κριτικούς και δημοφιλής από το κοινό ταινία είχε βοηθήσει να γνωρίσει τον Λάουντα η νεότερη γενιά οπαδών. Επιπλέον, ο θάνατός του το 2019 σε ηλικία 70 ετών, μετά από μια περίοδο κακής υγείας, αφού υποβλήθηκε σε θεραπεία αιμοκάθαρσης για νεφρικά προβλήματα, λειτούργησε ως άλλη μια υπενθύμιση της αξιοσημείωτης ζωής της εμβληματικής φυσιογνωμίας της Φόρμουλα 1.
Σημειώνοντας ότι δεν είχε γραφτεί βιβλίο στα αγγλικά για τον Λάουντα από το 1987, ο Χάμιλτον ξεκίνησε μια βιογραφία του θρύλου των αγώνων, με τον οποίο είχε μια «επαγγελματική σχέση» ως δημοσιογράφος.
«Δεν ήταν ένας τύπος με τον οποίο θα έκανες μια ζεστή κουβέντα. Ήταν τρομερό να του μιλάς, επειδή όλα ήταν άσπρα και μαύρα. Έβλεπε τα πράγματα απολύτως ρεαλιστικά. Δεν είχε χρόνο για κουβεντούλα, οπότε δεν μπορούσες ακριβώς να έχεις μια στενή σχέση μαζί του» θα πει ο συγγραφέας.
Ιδιαίτερα, πριν από το 1976, όταν ένα σοβαρό ατύχημα άλλαξε τα πάντα, ο Λάουντα έμοιαζε περισσότερο με ρομπότ παρά με άνθρωπο. Το παρατσούκλι του – «ο υπολογιστής» – βοήθησε επίσης να εδραιωθεί αυτή η φήμη ότι δεν έδειχνε συναισθήματα. Και βέβαια, υπήρχε ένας βαθμός αλήθειας σε αυτή την εικόνα – ο Λάουντα ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικός στο να διατηρεί την ψυχραιμία του υπό πίεση κατά τη διάρκεια των αγώνων. Ωστόσο, το βιβλίο του Χάμιλτον δίνει μια πιο σύνθετη εικόνα, ενός ατόμου που είχε στιγμές σημαντικής ευπάθειας.
Photo: Wikimedia Commons
Ο Νίκι Λάουντα με την Ferrari, το 1974 / Photo: Wikimedia Commons
Η σκέψη της αυτοκτονίας
Ο δρόμος προς τη Φόρμουλα 1 δεν ήταν εύκολος. Ο παππούς του ήταν ο γνωστός βιεννέζικης καταγωγής βιομήχανος Χανς Λάουντα, αν και η οικογένειά του αποδοκίμαζε τις αγωνιστικές δραστηριότητες του Λάουντα, με αποτέλεσμα ο επίδοξος αστέρας να διακόψει τις επαφές μαζί τους.
Ένα τραπεζικό δάνειο 30.000 λιρών, εξασφαλισμένο από ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο ζωής, χρειάστηκε για να μην τελειώσει η καριέρα του πριν καν αρχίσει. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 χρειάστηκε άλλο ένα τραπεζικό δάνειο.
Αυτή η ταραχώδης περίοδος, κατά την οποία ήταν υπερχρεωμένος ενώ η ευκαιρία να οδηγήσει στη Formula 1 φαινόταν να έχει περάσει ανεπιστρεπτί, άφησε τον Λάουντα να σκέφτεται για λίγο την αυτοκτονία.
«Η μόνη φορά στη ζωή του, που έπαθε σοβαρή κατάθλιψη ήταν στα τέλη του ’72, όταν συνειδητοποίησε ότι δεν του επιτρεπόταν να οδηγήσει στη Formula 1 το ’73. Και χρωστούσε όλα αυτά τα χρήματα και ξαφνικά δεν είχε μέλλον. Τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς, σκέφτηκε προς στιγμήν να οδηγήσει το αυτοκίνητό του στον τοίχο και να βάλει τέλος σε όλα. Αυτή ήταν, μια μοναδική στιγμή ευθραυστότητας» θα πει ο Χάμιλτον.
Το βιβλίο του Μορίς Χάμιλτον
Στο ιταλικό Grand Prix το 1975 / Photo: Wikimedia Commons
Η στωική περσόνα που έκρυβε μια βαθύτερη ευπάθεια
Μια από τις πιο εντυπωσιακές αναμνήσεις στο βιβλίο προέρχεται από τον Τότο Βολφ, έναν Αυστριακό επενδυτή και πρώην οδηγό αγώνων που είχε φιλικές σχέσεις με τον Λάουντα.
«Αφού κερδίσαμε με τη Mercedes το τελευταίο πρωτάθλημα στο Αμπού Ντάμπι πριν αρρωστήσει το 2017, επιστρέφαμε αεροπορικώς και δειπνήσαμε. Τον κοίταξα και του είπα: «Νίκι! Έχεις ένα δάκρυ στο μάτι σου;’
«Όχι!» είπε. ‘Δεν θα είχα ποτέ δάκρυ στο μάτι μου’.
Στη συνέχεια επανέλαβε αυτό που έλεγε πάντα ότι δεν είχε πραγματικούς φίλους – το οποίο, φυσικά, δεν ήταν απολύτως αληθινό – και είπε ότι δεν θα είχε κανέναν να τηλεφωνήσει αν βρισκόταν στο χαντάκι στις δύο το πρωί.
Είπα: «Νίκι, δεν μπορώ να πιστέψω ότι μόλις το είπες αυτό! Γίνεσαι συναισθηματικός στα γεράματά σου;» Το αρνήθηκε, φυσικά. Αλλά εκείνη τη στιγμή, μπορούσες να δεις μια μικρή αλλά σημαντική αλλαγή μέσα του- σαν να ήξερε ότι κάτι συνέβαινε».
Ο Χάμιλτον συνεχίζει την αφήγηση στο βιβλίο του: «Ήταν πάρα πολύ καλός οικογενειάρχης, με μεγάλη φροντίδα για τους άλλους ανθρώπους. Αλλά όντας φαινομενικά ένας άνθρωπος χωρίς συναισθήματα, δεν το έδειχνε ποτέ αυτό.
»Όταν μιλάς με ανθρώπους που τον γνώριζαν πριν από το ατύχημα του ’76, λένε ότι υπήρχαν δύο Νίκι Λάουντα – ο ένας πριν από το ατύχημα και ο άλλος μετά. Ο ένας μετά ήταν σίγουρα πιο ήπιος και ελαφρώς πιο μαλακός, σίγουρα όσο θα μπορούσε να είναι ούτως ή άλλως, ως άνθρωπος, δεδομένου ότι όλη η αξιολόγησή του για τη ζωή και ιδιαίτερα για τη δική του, είχε αλλάξει εντελώς.
»Ήταν αρκετά απότομος, πολύ αυστρογερμανικός στην προσέγγισή του και αρκετά δύσκολος στην αντιμετώπισή του. Αλλά κάτω από την ελαφρώς ψυχρή εξωτερική του εμφάνιση ήταν στην πραγματικότητα ένας πολύ αξιοπρεπής άνθρωπος».
Οι αιώνιοι αντίπαλοι / Photo: YouTube
Ο Τζέιμς Χαντ στην πρώτη θέση και δίπλα του ο Νίκι Λάουντα / Photo: Wikimedia Commons
Το ατύχημα που άλλαξε τα πάντα
Το τραγικό ατύχημα συνέβη τον Αύγουστο του 1976 στο γερμανικό γκραν πρι στο Νίρμπουργκρινγκ. Μια σειρά από ατυχήματα σήμαιναν ότι η ασφάλεια των οδηγών ήταν ήδη ένα πολυσυζητημένο θέμα στον κόσμο της Φόρμουλα 1 εκείνη την εποχή.
Έχοντας ενταχθεί στη Ferrari το 1974, ο Λάουντα καθιερώθηκε γρήγορα ως κορυφαίος οδηγός εκείνης της εποχής, κατακτώντας το πρώτο του Παγκόσμιο Πρωτάθλημα το 1975.
Ωστόσο, ανησυχώντας για τις ρυθμίσεις ασφαλείας της γερμανικής πίστας, ο ίδιος προέτρεψε τους συναθλητές του να μποϊκοτάρουν τον αγώνα που θα κατέληγε να κοστίσει σχεδόν τη ζωή του Λάουντα.
Το θέμα τέθηκε σε ψηφοφορία μεταξύ των διαγωνιζομένων, με την πλειοψηφία να απορρίπτει την πρόταση, με αποτέλεσμα ο αγώνας να διεξαχθεί όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.
Στη συνέχεια, στον δεύτερο γύρο, η Ferrari ο Λάουντα εξετράπη της πίστας. Το αυτοκίνητό του συγκρούστηκε στη συνέχεια με το Surtees-Ford του Μπρετ Λούνγκερ και κατά συνέπεια τυλίχθηκε στις φλόγες. Ενώ ο Λούνγκερ δεν τραυματίστηκε σοβαρά, ο Λάουντα παγιδεύτηκε μέσα στο όχημα. Όταν τελικά κατάφεραν αν τον απεγκλωβίζουν ο παγκόσμιος πρωταθλητής είχε σοβαρά εγκαύματα και είχε εισπνεύσει τοξικά αέρια.
Ο Λάουντα θυμήθηκε σε συνέντευξή του το 2015 στο BBC Radio Five Live: «Υπήρχαν βασικά δύο ή τρεις οδηγοί που προσπαθούσαν να με βγάλουν από το αυτοκίνητο, αλλά ο ένας ήταν ο Αρτούρο Μερτζάριο, ο οποίος επίσης έπρεπε να σταματήσει εκεί στο σημείο, επειδή έκλεισα τον δρόμο. Και πραγματικά μπήκε ο ίδιος στο αυτοκίνητο, απενεργοποίησε τη ζώνη ασφαλείας και στη συνέχεια με τράβηξε έξω.
»Ήταν απίστευτο το πώς μπόρεσε να το κάνει αυτό. Όταν τον συνάντησα μετά του είπα: «Πώς μπόρεσες να το κάνεις;». Μου είπε: «Ειλικρινά, δεν ξέρω, αλλά το να ανοίξω τη ζώνη ασφαλείας σου ήταν τόσο δύσκολο, επειδή την έσπρωχνες τόσο δυνατά, και όταν άνοιξε, σε έβγαλα από το αυτοκίνητο σαν πούπουλο».
Ο Λάουντα είχε τις αισθήσεις του και μπορούσε να σταθεί όρθιος αμέσως μετά το ατύχημα, αλλά στη συνέχεια έπεσε σε κώμα.
Η κατάστασή του ήταν τόσο άσχημη που ένας ιερέας έφτασε στο σημείο για να του δώσει την τελευταία του ευχή.
«Νόμιζαν ότι δεν θα άντεχε» θυμάται ο Χάμιλτον. «Δεν ήταν τόσο τα εγκαύματα στην επιφάνεια, όσο η εισπνοή. Οι πνεύμονές του ήταν σε σοκαριστική κατάσταση.
»Απ’ ό,τι είπαν οι γιατροί, αν ήταν οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος, θα είχε πεθάνει. Αλλά επειδή είχε αυτή την απίστευτα εσωτερική δύναμη δε φοβήθηκε τον πόνο και ζήτησε να του βάλουν αντλία στους πνεύμονές του για να απομακρύνουν τη μόλυνση, μια σοκαριστικά επώδυνη διαδικασία και οι περισσότεροι άνθρωποι θα απέφευγαν.
»Αλλά εκείνος ζήτησε να το ξανακάνουν. Αν δεν είχε αυτή την αποφασιστικότητα να περάσει αυτό το φράγμα πόνου, θα είχε πεθάνει, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό».
Το ατύχημα του Λάουντα
«Αλλά δεν λυπόταν καθόλου τον εαυτό του, το αντίθετο μάλιστα»
Ο Χάμιλτον συνεχίζει: «Δεν μπορούσε να δει τίποτα. Δεν μπορούσε να μιλήσει. Αλλά μπορούσε να ακούσει. Το χρησιμοποιούσε αυτό ως μέσο για να παραμένει σε εγρήγορση και να διατηρεί τις αισθήσεις του, πιέζοντας τον εαυτό του προς τα εμπρός. Κάποια στιγμή, η νοσοκόμα του είπε: «Θα θέλατε να έρθει ο ιερέας;». Δεν ήταν βαθιά θρησκευόμενος, αλλά σκέφτηκε: «Βεβαίως, γιατί όχι;».
«Δεν μπορούσε να ακούσει. Τότε ξαφνικά αντιλήφθηκε μια παρουσία. Στην αρχή νόμιζε ότι ήταν η νοσοκόμα. Στη συνέχεια συνειδητοποίησε ότι ήταν ο ιερέας, ο οποίος τον άγγιξε στον ώμο, αλλά δεν είπε λέξη. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτό τον εξόργισε τόσο πολύ που ήταν ακόμα πιο αποφασισμένος από πριν να ξεφύγει από αυτό, να επιβιώσει και να αποδείξει ότι δεν ήταν νεκρός ή ότι επρόκειτο να πεθάνει.
»Ακόμη και στο αποκορύφωμα του ατυχήματος, όταν βρισκόταν σε εκείνη την περιοχή όπου ήταν μια μεγάλη μαύρη τρύπα, το περιέγραψε ως εξής: “ήθελα απλώς να πέσω μέσα της και να κοιμηθώ και να απαλλαγώ από όλο τον πόνο.
»Αλλά δεν λυπόμουν καθόλου τον εαυτό μου, το αντίθετο μάλιστα».
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Λάουντα όχι μόνο ανάρρωσε, αλλά έχασε μόνο δύο αγώνες και αγωνίστηκε ξανά μέσα σε 42 ημέρες από το ατύχημα. Στον πρώτο αγώνα που επέστρεψε, το ιταλικό γκραν πρι στη Μόντσα, ενώ παραδέχτηκε ότι αρχικά είχε τρομοκρατηθεί, τερμάτισε τέταρτος για να εδραιώσει μια απίστευτη επιστροφή.
Παρά το γεγονός ότι ήταν φιλικοί εκτός πίστας, η ένταση της αθλητικής του αντιπαλότητας με τον Τζέιμς Χαντ πλησίαζε στο αποκορύφωμά της. Ενώ ο Λάουντα ήταν εκτός αγωνιστικού χώρου, η Ferrari μποϊκοτάρισε ακόμη και το Γκραν Πρι της Αυστρίας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την προνομιακή μεταχείριση που πίστευε ότι είχε ο οδηγός της McLaren από τις αρχές του αθλήματος.
Προσερχόμενος στο κορυφαίο γεγονός της σεζόν, το ιαπωνικό Grand Prix, ο Νίκι Λάουντα φαινόταν ότι θα εξασφάλιζε έναν δεύτερο παγκόσμιο τίτλο, καθώς βρισκόταν τρεις βαθμούς μπροστά από τον Χαντ στην κορυφή.
Ωστόσο, η καταρρακτώδης βροχή ανάγκασε τον Λάουντα να αποσυρθεί από τον αγώνα μετά από μόλις δύο γύρους, επικαλούμενος ως λόγο τις μη ασφαλείς συνθήκες. Η αποχώρησή του από τη διαδικασία επέτρεψε στον Χαντ να εξασφαλίσει την απαραίτητη τρίτη θέση και να προσπεράσει τον αντίπαλό του στη δόξα. Προφανώς, το ατύχημα είχε επηρεάσει βαθιά τη σκέψη του Λάουντα.
«Του έμαθε να απολαμβάνει περισσότερο τη ζωή και να μην είναι τόσο εκνευρισμένος, αλλά επίσης, του έμαθε την αξία της δικής του ζωής και γιατί δεν άξιζε να παίρνει εντελώς περιττά ρίσκα» λέει ο Χάμιλτον.
Χαντ και Λάουντα / Photo: Wikimedia Commons
Τα απίστευτα ποσοστά θανατηφόρων ατυχημάτων
«Μην ξεχνάτε ότι εκείνες τις ημέρες, στη Formula 1, οι οδηγοί σκοτώνονταν κατά μέσο όρο ένας το μήνα. Αυτό ήταν το επάγγελμα που είχαν επιλέξει να ακολουθήσουν και αποδέχονταν το ρίσκο.
»Όταν ο Λάουντα δεν τερμάτισε στο ιαπωνικό γκραν πρι, ο Χαντ ήταν πραγματικά λυπημένος. Χαρούμενος που κέρδισε το πρωτάθλημα, αλλά λυπημένος που ο Λάουντα έπρεπε να κάνει αυτό που έκανε, ενώ το σεβόταν απόλυτα» λέει ο Χάμιλτον.
Ο Χαντ δεν θα έφτανε ποτέ ξανά σε αυτά τα ύψη. Αποσύρθηκε το 1979, συνεχίζοντας να εργάζεται ως επιχειρηματίας, ενώ διατήρησε την καριέρα του στη Formula 1 ως σχολιαστής αγώνων. Το 1993, πέθανε ξαφνικά στον ύπνο του.
«Όταν άκουσα ότι πέθανε σε ηλικία 45 ετών από καρδιακή προσβολή δεν εξεπλάγην, απλά στεναχωρήθηκα» είχε σχολιάσει ο Λάουντα, προσθέτοντας ότι ο Χαντ ήταν ένας από τους λίγους ανθρώπους που σεβόταν και ο μόνος που ζήλευε.
Και ενώ η καριέρα του Βρετανού σταρ έσβησε μετά από εκείνη την αξέχαστη επιτυχία του 1976, η καριέρα του Λάουντα έλαμψε ακόμα πιο έντονα στη συνέχεια. Κατέκτησε άλλους δύο παγκόσμιους τίτλους, το 1977 και το 1984, ο τελευταίος μετά την αρχική αποχώρησή του από το άθλημα το 1979, για να εργαστεί με πλήρη απασχόληση στην αεροπορική εταιρεία που είχε ιδρύσει – την Lauda Air.
Για τις εκλογές στις ΗΠΑ μέχρι χθες είχαν ψηφίσει περίπου 60 εκατ. πολίτες, αριθμός που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 40% όσων είχαν λάβει μέρος στις εκλογές του 2020
«Ξεκινάω απεργία πείνας ώσπου η κυβέρνηση να καθίσει (...) στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Εβο Μοράλες, που τις προηγούμενες μέρες είχε πει ότι η κυβέρνηση επιχείρησε να τον δολοφονήσει.
Ομάδα περίπου 70 ατόμων, με ορισμένους να κρατάνε στειλιάρια, κινήθηκε συγκροτημένα σε δρόμους της Ευκαρπίας, ψάλλοντας τον Εθνικό Υμνο και γράφοντας εθνικιστικά συνθήματα σε τοίχους.
Γενικές και συγκεκριμένες πληροφορίες και ανησυχίες για το ενδεχόμενο βίας αναγκάζουν τον κυβερνήτη της Ουάσιγκτον να θέσει σ' επιφυλακή στοιχεία της Εθνοφρουράς...
Ο Αφροαμερικανός Ρίτσαρντ Μουρ καταδικάστηκε σε θάνατο το 2021 στη Νότια Καρολίνα για τον φόνο του Τζέιμς Μαχόνι, ταμία μικρού σούπερ μάρκετ, στο οποίο είχε μπει άοπλος.
Τραυματίστηκαν άνθρωποι από τις επιθέσεις με ρουκέτες που εκτοξεύτηκαν από τον Λίβανο εναντίον του Τελ Αβίβ, ενώ ήχησαν σειρήνες σε πόλεις στο κεντρικό Ισραήλ.
Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες για την υπόθεση με τα νεκρά βρέφη στην Αμαλιάδα, ενώ πρώην φίλη της Ειρήνης και της Πόπης αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της σχέσης τους.
