Σταματήστε να προσπαθείτε να είστε ευτυχισμένοι στη δουλειά

Σύμφωνα με έρευνα του ψυχολόγου Roy Baumeister και των συνεργατών του, πέντε παράγοντες διαφοροποιούν το νόημα από την ευτυχία. Ο συγγραφέας τους περιγράφει και στη συνέχεια προσφέρει πρακτικές συμβουλές για τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να βρείτε περισσότερο νόημα στη δουλειά σας.

Γράφονται τόσα πολλά για την ευτυχία στην εργασία – όμως αν κρίνουμε από τις στατιστικές της Gallup που δείχνουν ότι το 85% των εργαζομένων δεν συνδέονται συναισθηματικά με το αντικείμενό τους, λίγοι γνωρίζουν πώς να την επιτύχουν.

Δεδομένου ότι ο μέσος άνθρωπος ξοδεύει 90.000 ώρες στην εργασία του κατά τη διάρκεια της ζωής του, είναι σημαντικό να καταλάβετε πώς να αισθάνεστε καλύτερα για τον χρόνο που περνάτε κερδίζοντας τα προς το ζην. Εδώ είναι η παγίδα, όμως: Αν θέσετε την ευτυχία ως πρωταρχικό σας στόχο, μπορεί να καταλήξετε να αισθάνεστε το αντίθετο. Αυτό συμβαίνει επειδή η ευτυχία (όπως όλα τα συναισθήματα) είναι μια φευγαλέα κατάσταση, όχι μόνιμη.

Μια εναλλακτική λύση είναι να κάνετε το νόημα επαγγελματικό σας στόχο.

Άλλο νόημα άλλο ευτυχία

Όπως έχει περιγράψει η συγγραφέας Emily Esfahani Smith, οι άνθρωποι που εστιάζουν στο νόημα στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή είναι πιο πιθανό να αισθάνονται μια διαρκή αίσθηση ευημερίας. Οι έρευνες δείχνουν ότι το να αποκτήσει η εργασία περισσότερο νόημα είναι ένας από τους πιο ισχυρούς και ανεκμετάλλευτους τρόπους για την αύξηση της παραγωγικότητας, της δέσμευσης και της απόδοσης.

Σε μια έρευνα σε 12.000 εργαζόμενους, το 50% δήλωσε ότι δεν έχει την αίσθηση του νοήματος και της σημασίας από την εργασία του, αλλά εκείνοι που την έχουν, ανέφεραν 1,7 φορές μεγαλύτερη ικανοποίηση από την εργασία τους, ήταν 1,4 φορές πιο αφοσιωμένοι και είχαν περισσότερες από τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να παραμείνουν στον τρέχοντα εργοδότη τους.

«Ως προπονήτρια στελεχών που σκέφτονται την επόμενη επαγγελματική τους κίνηση, ακούω συχνά τους πελάτες να εκφράζουν την επιθυμία τους να βρουν μεγαλύτερο νόημα στην εργασία τους» γράφει η Susan Peppercorn στο Harvard Business Review.

Ας μιλήσουμε με παραδείγματα

Πάρτε για παράδειγμα τον Jon (όχι το πραγματικό του όνομα). Ξεκίνησε μια εταιρεία βιοτεχνολογίας, την οποία ανέπτυξε με επιτυχία σε έσοδα άνω των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι επενδυτές τον περίμεναν πώς και πώς να αναλάβει το τιμόνι ενός άλλου οργανισμού ως διευθύνων σύμβουλος. Ωστόσο, όταν του παρουσιάστηκαν αυτές οι εξωτερικά εντυπωσιακές ευκαιρίες, ο Jon εξομολογήθηκε ότι ήθελε να λύσει αυτό που του φαινόταν ως πιο σημαντικό πρόβλημα στην υγειονομική περίθαλψη – αυτό που κανείς δεν είχε καταφέρει να λύσει. Παρόλο που τον κολακεύει το γεγονός ότι τον φλέρταραν για αυτόν τον κορυφαίο ρόλο, αναζητούσε περισσότερα από τη δουλειά του, συμπεριλαμβανομένης της μακροχρόνιας ικανοποίησης από την καριέρα του και της δέσμευσης.

Η διαφορά μεταξύ νοήματος και ευτυχίας

Σε μια πρόσφατη μελέτη, ο Shawn Achor και η ερευνητική του ομάδα διαπίστωσαν ότι εννέα στους δέκα ανθρώπους θα ήταν πρόθυμοι να ανταλλάξουν ένα ποσοστό των αποδοχών τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους με μια πιο ουσιαστική εργασία. Αυτοί είναι πολλοί εργαζόμενοι που θα δέχονταν μείωση μισθού για να έχει η δουλειά τους νόημα. Αλλά τι πραγματικά ψάχνουμε όταν λέμε ότι θέλουμε περισσότερο «νόημα» και πώς διαφέρει από την ευτυχία;

Να παίρνετε αυτό που θέλετε ή χρειάζεστε. Ενώ η ευτυχία βρέθηκε να συσχετίζεται με την ικανοποίηση των επιθυμιών σας, το νόημα όχι. Στην πραγματικότητα, όπως έγραψε ο Baumeister: «Η συχνότητα των καλών και κακών συναισθημάτων αποδεικνύεται άσχετη με το νόημα, το οποίο μπορεί να ανθίσει ακόμη και σε πολύ απαγορευτικές συνθήκες». Για παράδειγμα, ο Jon μπορεί να απολάμβανε το κύρος ενός τίτλου CEO, αλλά η προσπάθειά του να κάνει κάτι που είχε σημασία -ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι δεν θα έπαιρνε αυτό το όφελος- υπερίσχυε αυτής της επιθυμίας.

Χρονικό πλαίσιο. Ο Baumeister διαπίστωσε ότι ενώ η ευτυχία σχετίζεται άμεσα με το εδώ και τώρα, το νόημα «φαίνεται να προέρχεται από τη συναρμολόγηση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος σε κάποιο είδος συνεκτικής ιστορίας». Στην περίπτωση του Jon, παρόλο που το να γίνει διευθύνων σύμβουλος μπορεί να έφερε άμεση ευτυχία, ήταν πρόθυμος να παραιτηθεί από αυτό προκειμένου να αναζητήσει κάτι που να αντικατοπτρίζει το ευρύτερο πλαίσιο και τις μακροπρόθεσμες αξίες του.

Κοινωνική ζωή. Οι συνδέσεις με τους άλλους είναι σημαντικές τόσο για την ευτυχία όσο και για το νόημα, αλλά ο χαρακτήρας αυτών των συνδέσεων καθορίζει το είδος της ικανοποίησης που σας προσφέρουν. Ο Baumeister διαπίστωσε ότι το να βοηθάς άλλους ανθρώπους οδηγεί σε νόημα, ενώ το να σε βοηθούν οι άλλοι σε οδηγεί στην ευτυχία. Η επιθυμία του Jon να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές του για να βοηθήσει τους άλλους τον προδιέθεσε να αναζητήσει αυτού του είδους τον ρόλο.

Προκλήσεις. Το άγχος, οι διαμάχες και οι αγώνες μειώνουν την ευτυχία, «αλλά φαίνεται να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας ζωής με υψηλό νόημα», σύμφωνα με τον Baumeister. Ο Jon ήταν διατεθειμένος να ακολουθήσει την πιο δύσκολη οδό της εξεύρεσης μιας εναλλακτικής λύσης στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, προκειμένου να αυξήσει τις πιθανότητες να βρει νόημα στην εργασία του.

Προσωπική ταυτότητα. Μια σημαντική πηγή νοήματος είναι οι ενέργειες ή οι δραστηριότητες που «εκφράζουν τον εαυτό μας». Αλλά είναι «ως επί το πλείστον άσχετες» όταν πρόκειται για την ευτυχία. Η έλξη του Jon προς ένα διαφορετικό είδος εργασίας ήταν μια έκφραση αυτού που είχε γίνει πιο σημαντικό γι’ αυτόν.

Πώς να δώσετε προτεραιότητα στο νόημα

Οι παραπάνω διακρίσεις παρέχουν οδηγούς για να κατευθύνετε την επαγγελματική σας ζωή προς το νόημα, το οποίο, όπως διαπίστωσε έρευνα της ψυχολόγου Pninit Russo-Netzer, μπορεί τελικά να οδηγήσει και στην ευτυχία. Ακολουθούν τέσσερα πρακτικά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να δώσετε περισσότερο νόημα στην εργασία σας:

Κρατήστε ένα ημερολόγιο δραστηριοτήτων. Προσδιορίστε τα έργα και τις εργασίες που σας ικανοποιούν βαθιά (σε αντίθεση με αυτά που σας ικανοποιούν βραχυπρόθεσμα). Νιώθετε ικανοποίηση όταν κάνετε παρουσιάσεις στους πελάτες σας, για παράδειγμα; Ενεργοποιείστε όταν καθοδηγείτε και καθοδηγείτε νεότερους υπαλλήλους, σκεπτόμενοι πώς οι σημερινές σας προσπάθειες συμβάλλουν θετικά στο μέλλον τους;

Ευθυγραμμίστε τις αξίες και τις ενέργειές σας όταν επιλέγετε σε τι θα δώσετε προτεραιότητα. Αν η καθοδήγηση συνδέεται με την προσωπική σας ταυτότητα και την αυτοέκφρασή σας, κάντε την καθοδήγηση μέρος των εβδομαδιαίων δραστηριοτήτων σας. Εάν η αυτοανάπτυξη αποτελεί βασική σας αξία, ενσωματώστε καθημερινές τελετουργίες, όπως το να ακούτε podcasts, να παρακολουθείτε ένα μάθημα ή να συμμετέχετε σε μια ομάδα mastermind.

Εστιάστε στις σχέσεις, όχι μόνο στα αποτελέσματα. Αλλά καθώς το κάνετε αυτό, να είστε προσηλωμένοι στον τρόπο που το κάνετε, θυμόμενοι τη διαπίστωση του Baumeister ότι η συμβολή στην ευημερία των άλλων συνδέεται στενά με τη βίωση νοήματος.

Το να ζείτε με νόημα και σκοπό μπορεί να μην σας κάνει ευτυχισμένους – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Απαιτεί αυτοκριτική, προσπάθεια και πάλη με θέματα που αρχικά μπορεί να είναι απογοητευτικά.

Αλλά όταν προσεγγίζετε τις εργασιακές καταστάσεις με γνώμονα το μυαλό, με στόχο να συνεισφέρετε στους άλλους, τιμώντας παράλληλα την προσωπική σας ταυτότητα, θα βρείτε ευκαιρίες να εξασκήσετε τις δεξιότητες που σας βοηθούν να βρείτε την εσωτερική αξία στην εργασία σας.

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο hbr.org