Ουκρανία: Γιατί τα F-16 δεν θα αλλάξουν τον πόλεμο με τη Ρωσία

Τώρα που ο πρόεδρος Μπάιντεν συμφώνησε ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ μπορούν να εκπαιδεύσουν ουκρανούς πιλότους στα F-16, είναι πιθανό η Ουκρανία ν’ αποκτήσει παλιά αεροσκάφη F-16A/B (φωτογραφία αρχείου, επάνω, από το Reuters/Ann Wang).

Δεν αλλάζουν το παιχνίδι

Αν και έχουν αναβαθμιστεί σε κάποιο βαθμό, αυτά τα αεροπλάνα χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970 ή του 1980.

Δεν αλλάζουν το παιχνίδι. Ισως θα τονώσουν το ηθικό, αλλά μόλις φτάσουν (σε τρεις έως έξι μήνες ή περισσότερο), δεν θ’ αλλάξουν τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τα F-16 του Κιέβου πιθανότατα θα προέρχονται από αποθέματα της Νορβηγίας, της Δανίας ή της Ολλανδίας, πιθανότατα της τελευταίας.

Η Ολλανδία ανέφερε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ της ίδιας και της Ουκρανίας για τη δωρεά των αεροσκαφών, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο για την Πολιτική Ασφάλειας και στο Ινστιτούτο Yorktown.

Πρόκειται για παλιές εκδόσεις του F-16 (F-16A/B) που αναβαθμίστηκαν εν μέρει στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Σε αντίθεση με τη νεότερη έκδοση και την αναβάθμιση των F-16 της Ταϊβάν, αυτά της Ουκρανία δεν θα διαθέτουν προηγμένο ραντάρ AESA.

Πολλές απαιτήσεις

Τα μαχητικά θα μπορούν να μεταφέρουν όπλα αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους, συμπεριλαμβανομένου του πυραύλου αέρος-αέρος μεσαίου βεληνεκούς AIM 120, καθοδηγούμενου από ραντάρ.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι (δεξιά) με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε (φωτογραφία Reuters/Viacheslav Ratynskyi)

Είναι καλύτερα από τα ουκρανικά Mig-29 που προορίζονται ν’ αντικαταστήσουν και πολύ πιο εύκολα στη λειτουργία τους. Αλλά για να αναπτύξει το Κίεβο αυτά τα τζετ, θα χρειαστούν εγκαταστάσεις επισκευής.

Το στήσιμο μιας εγκατάστασης επισκευής στην Ουκρανία θα μπορούσε να διαρκέσει περισσότερο από ένα χρόνο και η εκπαίδευση του προσωπικού ακόμη περισσότερο.

Η διατήρηση αυτών των αεροπλάνων στον αέρα προϋποθέτει τη δυνατότητα επισκευής εξελιγμένων εξαρτημάτων, όπως το ραντάρ ή αφαίρεσης και αντικατάστασης άλλων που έχουν υποστεί βλάβη.

Το λογισμικό για το ραντάρ, οι υπολογιστές και άλλα συστήματα χρειάζεται να συντηρούνται και, όπου χρειάζεται, ν’ αναβαθμίζονται καθώς εξελίσσονται οι απειλές.

Αψογους διαδρόμους

Μόνο η πιο γρήγορη και εύκολη αντικατάσταση εξαρτημάτων είναι πιθανό να επιχειρηθεί εντός της Ουκρανίας. Διαφορετικά, το σέρβις θα πρέπει να γίνεται στην Ευρώπη, πιθανότατα στη χώρα προέλευσης.

Μαζί με τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα, αυτά τα F-16 διαθέτουν έναν κινητήρα General Electric F-110 που θα πρέπει να επισκευαστεί στο εξωτερικό.

Το συγκεκριμένο μαχητικό απαιτεί άψογους μεγάλους διαδρόμους, οι οποίοι μπορεί να μην είναι πάντα διαθέσιμοι στην Ουκρανία.

Ισως χρειαστεί να επιχειρήσουν με μισά φορτία για ν’ απογειωθούν από μικρότερους διαδρόμους και οι τραχείς υπάρχοντες ενδέχεται να προκαλέσουν ζημιά είτε στην άτρακτο του αεροσκάφους είτε στον εξοπλισμό του.

Ο πύραυλος AIM-120

Ενα δομικό στοιχείο για τη βελτίωση της μέσης διάρκειας ζωής του ήταν η επισκευή ρωγμών στην άτρακτο, ειδικά των κρίσιμων διαφραγμάτων.

Αυτές οι επισκευές αποδείχτηκαν αρκετά ωφέλιμες για να παρατείνουν τον χρόνο ζωής των αεροσκαφών προς το τέλος του χρονοδιαγράμματος, το οποίο η ολλανδική αεροπορία έθεσε περίπου στο 2023.

Ηλεκτρονικός πόλεμος

Αλλά ο υπολογισμός για τον χρόνο απόσυρσης έχει λάβει υπόψη κυρίως το ότι υπάρχουν πολύ καλοί διάδρμοι, συνεχής επιθεώρηση και συντήρηση.

Τα αεροσκάφη στο τέλος της ζωής τους δεν είναι και οι καλύτερες πλατφόρμες για κρίσιμες και συνεχείς πολεμικές επιχειρήσεις, ειδικά σε υψηλό ρυθμό.

Η μεγαλύτερη βελτίωση για την Ουκρανία είναι να έχει μια καλή πλατφόρμα για την εκτόξευση του πυραύλου αέρος-αέρος AIM-120.

O AIM-120 είναι ένας πύραυλος πέρα από την οπτική εμβέλεια που συνδυάζει ενημερώσεις από το αεροσκάφος εκτόξευσης με αυτόνομη λειτουργία.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τα εχθρικά αεροσκάφη και οι επίγειες εγκαταστάσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να μπλοκάρουν το ραντάρ AIM-120 ή τις συνδεδεμένες επικοινωνίες του.

Ενα χαρακτηριστικό του πολέμου της Ουκρανίας είναι τα ισχυρά και αποτελεσματικά συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου που διαθέτει η Ρωσία.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια ευρωπαϊκή δύναμη λειτουργεί πραγματικά σ’ ένα τόσο πυκνό περιβάλλον ηλεκτρονικού πολέμου (EW).

Συστήματα αεράμυνας

Ενα πιο σοβαρό πρόβλημα για όλα τα ουκρανικά αεροσκάφη τίθεται από τα συστήματα αεράμυνας της Ρωσίας.

Αυτά μπορεί να περιορίσουν την ικανότητα του F-16 να πλησιάσει αρκετά σε ορισμένες ευαίσθητες ρωσικές εγκαταστάσεις – ειδικά στην Κριμαία, όπου είναι εγκατεστημένο το σύστημα αεράμυνας S-400.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, η Ουκρανία χρειάζεται πολύ το F-16 καθώς η αεροπορία της έχει εξαντληθεί και το υπάρχον απόθεμα μαχητικών αεροσκαφών της, αν συνεχίζει να πετά, χρησιμοποιεί υποβαθμισμένο εξοπλισμό που έχει πληγεί από τις απαιτήσεις της σύγκρουσης.

To Panavia Tornado (φωτογραφία AP/Ministry of Defence)

Υπάρχουν μόνο λίγα αποθέματα μεταχειρισμένων, ικανών αεροσκαφών. Η Ουκρανία πιθανότατα δεν θα πάρει άλλα Mig-29 ή Su-27 επειδή κανένα δεν είναι διαθέσιμο για αγορά ή μεταφορά.

Μαζί με τα F-16 που είναι δυνητικά διαθέσιμα από τη Νορβηγία, τη Δανία και την Ολλανδία, το άλλο υποψήφιο είναι το Panavia Tornado. Η Γερμανία έχει μερικά, όπως και η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ηθική τόνωση

Οι Ουκρανοί δεν τα έχουν ζητήσει και, στην πραγματικότητα, δεν είναι πλέον κανένα ισοδύναμο με τα περισσότερα από τα κορυφαία ρωσικά αεροσκάφη.

Τα χρησιμοποιημένα F-16 στο τέλος της ζωής τους δεν πρόκειται ν’ αλλάξουν πραγματικά την πολεμική σκακιέρα. Η άφιξή τους, παρ’ όλα αυτά, θα τονώσει το ηθικό της Ουκρανίας.