Σκιές για το αγγείο του 5ου αι. π.Χ.

Λίγες ημέρες αφότου η Ελλάδα ανακοίνωσε την ανάκτηση εκατοντάδων αρχαιοτήτων από την εταιρεία του βρετανού εμπόρου Ρόμπιν Σάιμς, η δράση του οποίου συνδέεται με δίκτυα παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού έρχεται αντιμέτωπο με την κατηγορία ότι ένα εξ αυτών, και συγκεκριμένα ένα αγγείο των αρχών του 5ου αιώνα π.Χ., είναι κίβδηλο και η γραπτή διακόσμησή του είναι έργο της δεκαετίας του 1990. Αυτό υποστηρίζει σε άρθρο της η βρετανική εφημερίδα «Guardian», το οποίο μάλιστα φέρει την ένδειξη «αποκλειστικό».

Η εφημερίδα φιλοξενεί δηλώσεις του αρχαιολόγου Χρήστου Τσιρογιάννη – επικεφαλής της έρευνας για την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων στην έδρα της UNESCO στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο -, ο οποίος εξέφρασε την έκπληξή του για το γεγονός ότι το ΥΠΠΟ συμπεριέλαβε την όλπη (ένα είδος οινοχόης) μεταξύ των πολύτιμων αρχαίων αντικειμένων που θα επαναπατριστούν και δηλώνει ότι αν είχαν πραγματοποιηθεί από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ επαρκείς μελέτες θα γνώριζαν ότι το συγκεκριμένο αγγείο είχε απορριφθεί ήδη ως πλαστό από το 1998.

Ο Τσιρογιάννης χαρακτήρισε την ποιότητα της έρευνας ως «απολύτως ντροπιαστική», ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρχουν κι άλλες τέτοιου είδους εκπλήξεις ανάμεσα στα προσφάτως επαναπατρισθέντα. Ομως, το 1998, ο κορυφαίος μελετητής Ντίτριχ φον Μπότμερ είχε συμπεριλάβει το επίμαχο αγγείο σε εκτενή μελέτη για πλαστογραφημένα «αρχαιοελληνικά» αγγεία με τεχνική που είχε υιοθετηθεί μία πενταετία πριν από τη δημοσίευση του άρθρου του στην αρχαιολογική επιθεώρηση «Minerva». Στην ίδια μελέτη υποστηρίζει ότι το αγγείο είναι αυθεντικό, όχι όμως και η διακόσμησή του.

«Ο πλαστογράφος δεν συνειδητοποίησε ότι αν το αντικείμενο είχε κατασκευαστεί σε αττικό εργαστήριο κατά την [αρχαιότητα], θα είχε μια πρόσθετη κόκκινη ταινία γύρω από τη μέση του ως μοναδική πινελιά χρώματος. Αυτή η κόκκινη γραμμή εμφανίζεται τώρα κάτω και πέρα από τις φρεσκοπροστιθέμενες φιγούρες, μια παραγνωρισμένη λεπτομέρεια που χαρακτηρίζει το τελικό προϊόν ως σύγχρονη πλαστογραφία», γράφει ο Μπότμερ.

Η απάντηση του ΥΠΠΟ

To υπουργείο Πολιτισμού σχολιάζοντας το δημοσίευμα αναφέρει ότι «στις περιπτώσεις ανάκτησης παρανόμως διακινηθεισών αρχαιοτήτων, οποιαδήποτε περαιτέρω έρευνα επί αυτών γίνεται όταν πλέον τα αρχαία βρίσκονται στα ελληνικά μουσεία. Μόνο τότε υπάρχει η δυνατότητα να μελετηθούν επισταμένως και, εφόσον απαιτηθεί, να πραγματοποιηθούν εργαστηριακές αναλύσεις».