Πέθανε σε ηλικία 96 ετών ο Κένεθ Άνγκερ, δημιουργός οραματικών και παραβατικών ταινιών

Ο Κένεθ Άνγκερ, μια μνημειώδης μορφή του αμερικανικού, πρωτοποριακού κινηματογράφου και της τέχνης της κινούμενης εικόνας, πέθανε στις 11 Μαΐου σε ίδρυμα υποστηριζόμενης διαβίωσης στην Yucca Valley της Καλιφόρνια. Ήταν 96 ετών. Τον θάνατό του επιβεβαίωσαν η Monika Sprüth και η Philomene Magers, οι γκαλερίστες που εκπροσωπούσαν τον Άνγκερ από το 2009.

Ο Άνγκερ ήταν περισσότερο γνωστός για τα παραβατικά, οριακά κινηματογραφικά έργα του, συμπεριλαμβανομένων ταινιών όπως τα Fireworks (1947) και Scorpio Rising (1963), τα οποία πήγαν ενάντια στους τυπικούς και κοινωνικούς περιορισμούς της εποχής τους και, κατά τη διαδικασία, βοήθησαν στη χάραξη νέου εδάφους για τον αμερικανικό underground κινηματογράφο και τελικά για την ποπ κουλτούρα γενικότερα.

Photo: Wikimedia Commons

Τα «σινε-ποίηματα»

Ο Άνγκερ γεννήθηκε το 1927 στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας, ως μέλος μιας μεσοαστικής πρεσβυτεριανής οικογένειας, του Κένεθ Γουίλμπουρ Άνγκλεμαγιερ. Αν και αργότερα θα ισχυριζόταν, σε μια χαρακτηριστική πράξη αυτομυθοποίησης, ότι είχε παίξει σε μια εκδοχή της ταινίας Όνειρο Θερινής Νυκτός του 1935, η πρώτη του επιβεβαιωμένη εμπειρία με τον κινηματογράφο ήρθε το 1937 -σε ηλικία δέκα ετών- όταν γύρισε την πρώτη του ταινία μικρού μήκους, τον Φέρντιναντ Τον Ταύρο, σε ένα ρολό φιλμ 16 χιλιοστών που είχε απομείνει από οικογενειακές διακοπές.

Συνέχισε να γυρίζει ταινίες καθ’ όλη τη διάρκεια της εφηβείας του, συχνά με αφορμή την κλασική μυθολογία και τις σειρές επιστημονικής φαντασίας. Γρήγορα ανέπτυξε ένα ταλέντο στον τυπικό και εννοιολογικό πειραματισμό. «Τα ονομάζω σινε-ποιήματα», δήλωσε ο ίδιος για το έργο του σε συνέντευξή του στο Dazed το 2011. «Δεν είναι αφηγηματικές ταινίες, αλλά μάλλον ιστορίες ειπωμένες σε εικόνες».

Photo: YouTube

Photo: YouTube

Σουρεαλισμός στο έπακρο

Αυτοί οι πειραματισμοί αποκρυσταλλώθηκαν τελικά στην ταινία του Fireworks του 1947, «ένα νευρικό, jump-cut παρασκεύασμα υπεροπτικού δράματος με ελληνική χροιά σουρεαλιστικού ψυχοσεξουαλικού πολτού» όπως έγραψαν τότε οι κριτικές, που ήταν επίσης ένα από τα πρώτα παραδείγματα queer πειραματικού κινηματογράφου.

Η ταινία, η οποία διαθέτει μία οργιαστική σύνθεση μαζοχιστικής, ανδρικής βίας, έγινε τελικά το αντικείμενο μιας δίκης περί αισχροκέρδειας, η οποία, αφού έφτασε μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο της κομητείας του Λος Άντζελες το 1959, συνέβαλε στη χαλάρωση των περιορισμών για το λεγόμενο «άσεμνο» περιεχόμενο στις τέχνες.

Δείτε το βίντεο

Στα όρια του κακού γούστου και των αντι-ιδεών

Στα χρόνια που ακολούθησαν τα πυροτεχνήματα, ο Άνγκερ συνέχισε να πιέζει τα αισθητικά και πολιτικά όρια του τακτ και του καλού γούστου. Ξεκίνησε μια σειρά από δημιουργικά έργα, συμπεριλαμβανομένων μιας πληθώρας ταινιών μικρού μήκους καθώς και του διαβόητου μυθιστορήματός του Hollywood Babylon του 1959, το οποίο περιέγραφε λεπτομερώς μια σειρά από άθλιες μισές αλήθειες για τη ζωή και τον θάνατο διαφόρων διασημοτήτων της Tinseltown.

Το 1963, κυκλοφόρησε ίσως την πιο διάσημη ταινία του, το Scorpio Rising, ένα μείγμα σάρκας, θρησκείας και αυταρχικής βίας, του οποίου το σκόπιμα βλάσφημο περιεχόμενο -περιλαμβανομένων εικόνων μοτοσικλετιστών με δερμάτινα, που συνδυάζονται με ναζιστική εικονογραφία- συμβαδίζει με το ενδιαφέρον του Άνγκερ για τις αποκρυφιστικές διδασκαλίες του Aleister Crowley και του σατανιστή Anton LaVey. Κατά την επόμενη δεκαετία, ο Άνγκερ θα επεκτείνει την αναζήτηση αυτών των αποκρυφιστικών οραμάτων, με αποκορύφωμα το Lucifer Rising του 1972. Μετά την κυκλοφορία του, ο Άνγκερ δεν παρήγαγε άλλη ταινία για σχεδόν 30 χρόνια.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Kenneth Anger (@kennethangerofficial)

Επηρέασε τον Ντέιβιντ Λιντς και τον Μάρτιν Σκορτσέζε

Κατά τη διάρκεια αυτής της παύσης, το μοναδικό σήμα της ποπ παραβατικότητας του Άνγκερ άνθισε σε κάτι απίθανο: Έγινε ένα γνήσιο καλλιτεχνικό στήριγμα. Σπουδαίοι δημιουργοί του Χόλιγουντ, όπως ο Ντέιβιντ Λιντς και ο Μάρτιν Σκορτσέζε, ανέφεραν τον Άνγκερ ως επιρροή, ενώ τα προωθητικά soundtracks και το μοντάζ του έχουν πιστωθεί ακόμη και ως προάγγελοι (και πιθανώς διαμορφωτές) της αισθητικής των μουσικών βίντεο.

Παρόλο που ο Άνγκερ μπορεί να παρέμεινε σταθερά στην πλευρά της υπέρβασης, η καλλιτεχνική του επιρροή έχει εξαπλωθεί σε πολλές γωνιές του οπτικού mainstream – ίσως μια κατάλληλη κληρονομιά για έναν επίμονο παραβιαστή των ορίων.

«Ο Κένεθ ήταν πρωτοπόρος» ανέφεραν οι Sprüth και Magers σε δήλωσή τους. «Η κινηματογραφική του ιδιοφυΐα και η επιρροή του θα συνεχίσουν να ζουν και να μεταμορφώνουν όλους όσους συναντούν τις ταινίες, τις λέξεις και το όραμά του».

Photo: YouTube

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Kenneth Anger (@kennethangerofficial)

*Με στοιχεία από theartnewspaper.com