Ο μιζεραμπιλισμός, το αντηχείο των social media και ο εγκλωβισμός του ΣΥΡΙΖΑ

Η έννοια της ευτυχίας χρησιμοποιήθηκε από πολλές κυβερνήσεις που βρέθηκαν αντιμέτωπες με τις συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και τα δυσθεώρητα πακέτα διάσωσης που χρησιμοποίησαν για να μην αμφισβητήσουν το σύστημα που τα κατέστησε απαραίτητα.

Ο μιζεραμπιλισμός

Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου ΕΝΑ, η επιστήμη της ευτυχίας υπηρετεί αυτόν το στόχο, καθώς επιτρέπει την ανάγνωση των αιτιών της κρίσης ως απόρροια ατομικών συμπεριφορών (και όχι συστημικών αποτυχιών) και έτσι η ευτυχία και οι «αρετές» της εργαλειοποιούνται για πολιτικούς και οικονομικούς σκοπούς. Στην ίδια έρευνα του Απριλίου του 2022, υπό τον τίτλο «Το Πολιτικό Φαντασιακό της Ευτυχίας στην Ελλάδα» προκύπτει ότι ο επίσημος κυβερνητικός λόγος τείνει να ταυτίζεται με τον εκσυγχρονισμό και κάθε μορφή κριτικής αποδοκιμάζεται ως «μιζεραμπιλισμός», εκείνων που πάντα παραπονούνταν και που θα συνεχίσουν να το κάνουν, καθώς δεν μπορούν να είναι ευτυχισμένοι.

Ο μιζεραμπιλισμός είναι ένας τρόπος να απαξιωθεί η ριζοσπαστική, δομική κριτική στην κατάσταση πραγμάτων στη χώρα σημειώνουν οι ερευνητές Δημήτρης Σουδίας και Φίλιππος Κατσίνας.

Ο αντιπολιτευτικός λόγος, το προεκλογικό στρατήγημα και αφήγημα και η τηλεοπτική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ είχαν τα χαρακτηριστικά του μιζεραμπιλισμού και δεν έπεισαν το εκλογικό σώμα. Κάποιοι στο εκλογικό σώμα δεν έβλεπαν παντού καταστροφικές συνέπειες στην προσωπική καθημερινή ζωή τους, ίσως κάποιοι άλλοι δεν έβλεπαν ευτυχία με τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Πιθανότατα, μετά τα μνημόνια κάποιοι είδαν βελτίωση στην προσωπική τους ζωή και αγνοούσαν την ριζοσπαστική κριτική, την διαφορετική προσέγγιση και αριστερή πολιτική πρόταση.

Η κοινωνία ίσως ένιωθε ότι αρχίζει να επανέρχεται μια κανονικότητα στη χώρα, μετά τα «πέτρινα» χρόνια των μνημονίων. Μία κανονικότητα που μπορεί να οδηγούσε σε καταστάσεις της δεκαετίας του 2000. Και οι κεραίες του ΣΥΡΙΖΑ δεν το αντιλήφθηκαν. Δεν έσπασαν την «φούσκα» της ευτυχίας.

Το αντηχείο των social media

Στα κοινωνικά δίκτυα συνήθως διακινείται μεροπληπτικό και μονομερές περιεχόμενο. Το γεγονός ότι αναρτήσεις που κατακεραύνωναν την κυβέρνηση και τις πολιτικές της είχαν δεκάδες χιλιάδες shares και likes δεν σημαίνει ότι έχουν την ίδια απήχηση στο κοινωνικό σύνολο. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι- καμιά ή πολλές φορές διαδικτυακά troll – που αναπαράγουν και επιδοκιμάζουν το περιεχόμενο που διαμοιράζεται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

Το φαινόμενο που ονομάζεται επιστημονικά echo chamber (αντηχείο) εγκλώβισε τον ΣΥΡΙΖΑ στην θεώρηση ότι οι πολιτικές του έχουν απήχηση. Πολλά στελέχη του «αυτοθαύμαζαν» τα επιτεύγματα της προσπέλασης στα social media χωρίς να βλέπουν ότι πρόκειται για έναν φαντασιακό χώρο.

Ταυτόχρονα, εχθροπαθείς και τοξικές αναρτήσεις που συγκέντρωναν πάθος, σχολιασμό και «καρδούλες» ανατροφοδοτούσαν την ψευδαίσθηση ενώ πιθανότατα απομάκρυναν πιο μετριοπαθείς και συμπαθούντες τον ΣΥΡΙΖΑ ή και όσους είχαν απηυδίσει με την κυβέρνηση Μητσοτάκη ύστερα από τις υποκλοπές και τα Τέμπη.

Ο αλγόριθμος των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης βασίζεται σε αυτή τη διαδικασία, καθώς οι άνθρωποι αλληλεπιδρώντας τον ανατροφοδοτούν ώστε να τους οδηγεί σε μεγαλύτερες προκαταλήψεις και στην ακραία πόλωση.

Προφανώς, υπήρξαν και πολλές άλλες αστοχίες από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ με κορυφαία την παλινδρόμηση για τις κυβερνήσεις συνεργασίας.

Το βασικότερο πρόβλημα ήταν στο μήνυμα που έστελνε στους πολίτες για την διακυβέρνησή του. Δεν ήταν σαφές και καθαρό. Και όταν ένα μήνυμα απαιτεί επεξήγηση τότε δεν είναι καλό επικοινωνιακό μήνυμα.

Απομένει να δούμε εάν το πάθημα έγινε μάθημα και κατά πόσο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να διορθώσει τη ζημιά.