Πώς θα γίνει η «επιστροφή των μισθών»

Σε τρεις κατευθύνσεις αναμένεται να κινηθεί η κυβερνητική πολιτική μισθών την επόμενη τετραετία, προκειμένου να επιτευχθεί η δέσμευση του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη για κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ, αλλά και ενίσχυση του μέσου μισθού.

Αυτές περιλαμβάνουν τη συνεχή – κατ’ έτος – αύξηση των κατώτατων αμοιβών, την επαναφορά των τριετιών μέχρι το τέλος της τετραετίας και την ενίσχυση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, έτσι ώστε οι αυξήσεις να «περάσουν» στους μέσους μισθούς.

Πολύς λόγος έγινε τις τελευταίες ημέρες για την πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για «αργή αποκλιμάκωση» της ανεργίας, γεγονός που θα σημάνει την καθυστέρηση της επαναφοράς των τριετιών, αφού – για να συμβεί αυτό – απαιτείται η πτώση της ανεργίας κάτω από το 10%.

Αυτό «θα εξαρτηθεί από την ανάπτυξη της οικονομίας τα επόμενα χρόνια, την πιο δυναμική αύξηση του ΑΕΠ και ως εκ τούτου την ταχύτερη πτώση της ανεργίας», σημειώνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Ακης Σκέρτσος.

Την ανάγκη «περαιτέρω αυξήσεων του κατώτατου μισθού πάνω από το κατώφλι της σχετικής φτώχειας και τον σημαντικό ρόλο των συλλογικών διαπραγματεύσεων» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ κ. Γιάννης Παναγόπουλος ως κομβικά στοιχεία για την ενίσχυση του επιπέδου των αμοιβών.

Από 820 έως 830 ευρώ

Προς νέα αύξηση της τάξεως του 5% έως 6% στις κατώτατες αμοιβές οδηγούμαστε εντός του 2024, έτσι ώστε στο ποσοστό αυτό να ενσωματωθεί ο τρέχων πληθωρισμός αλλά και ένα μέρος της αύξησης της παραγωγικότητας. Η διαδικασία για την αύξηση του κατώτατου μισθού θα εκκινήσει – εκ νέου – στο τέλος Ιανουαρίου του 2024, ούτως ώστε να τεθεί σε εφαρμογή ο νέος μισθός μέχρι το τέλος του Μαΐου του 2024.

Με δεδομένα αυτά τα ποσοστά των αυξήσεων ο νέος μισθός θα κυμανθεί από τα 820 έως τα 830 ευρώ, οπότε θα απομένουν 120 έως 130 ευρώ – επιπλέον – έως το 2027 για να επιτευχθεί στόχος για κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «μεταφέρει» χρονικά την επαναφορά των τριετιών στο τέλος της επόμενης διετίας, λόγω της προβλεπόμενης «αργής» αποκλιμάκωσης του ποσοστού της ανεργίας.

Ωστόσο το θέμα έχει έλθει στο προσκήνιο μετά την τελευταία καταγραφή της ανεργίας στο 10,9% κατά τον μήνα Μάρτιο. Σήμερα οι μισθολογικές τριετίες δίδονται μόνο σε όσους είχαν την απαραίτητη προϋπηρεσία έως τον Φεβρουάριο του 2012. Για να επανέλθουν οι τριετίες σε όλους θα πρέπει η ανεργία να πέσει κάτω από το 10%.

Κάτι τέτοιο θα σημάνει προσαύξηση μισθού κατά 30% για τους εργαζομένους που έχουν την απαραίτητη προϋπηρεσία (τρεις τριετίες). Σήμερα κανείς εργαζόμενος δεν μπορεί να διεκδικήσει προσαύξηση για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται από τον Φεβρουάριο του 2012 και μετά. Αντιστοίχως, οι εργαζόμενοι που πρωτοπροσλήφθηκαν μετά τον Φεβρουάριο του 2012 έχουν απολέσει το δικαίωμα της προσαύξησης του μισθού τους λόγω προϋπηρεσίας.

Το γεγονός αυτό οδήγησε σε μια στρέβλωση της αγοράς εργασίας ως προς τις αμοιβές μετά το 2012.

Αναπροσαρμογή

Η «επιστροφή των μισθών» με την αύξηση των μέσων αμοιβών – που προαναγγέλλει ο κ. Μητσοτάκης για την επόμενη τετραετία – προϋποθέτει την αναπροσαρμογή όχι μόνο του κατώτατου μισθού αλλά και των υπολοίπων μισθών, στους οποίους έως τώρα δεν «περνούν οι αυξήσεις» που δίδονται στα κατώτατα όρια.

Για να επιτευχθεί αυτό – όπως και για να φθάσει ο μέσος μισθός τα 1.500 ευρώ, κάτι που προανήγγειλε η Νέα Δημοκρατία – θα πρέπει να αποκατασταθεί το νομικό καθεστώς (που κατήργησαν τα μνημόνια), το οποίο ίσχυε για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Εργαζόμενοι πολλών ταχυτήτων

Η μη εξέλιξη των τριετιών δημιουργεί εργαζομένους πολλών ταχυτήτων ως προς τις αμοιβές τους. Με δεδομένο ότι από την 1η Απριλίου ο νέος κατώτατος μισθός είναι 780 ευρώ, όσοι έχουν προϋπηρεσία μίας τριετίας χάνουν 78 ευρώ τον μήνα, όσοι έχουν δύο τριετίες η απώλειά τους ανέρχεται σε 156 ευρώ, ενώ φτάνουν στα 234 ευρώ, σε μηνιαία βάση, για όσους έχουν συμπληρώσει τρεις τριετίες.