Πέραμα: Μακραίνει η λίστα των εργατικών δυστυχημάτων – Από τα λατομεία ως τους διανομείς

Ήταν 5 Ιουνίου 2018 όταν το Συνδικάτο Μετάλλου Αττικής κατήγγειλε ένα ακόμη ατύχημα στο πλοίο «ΑSΤΕRΙΟΝ 2» που δεξαμενιζόταν στη δεξαμενή Πειραιάς 3 του ΟΛΠ στο Πέραμα.

Σύμφωνα με ο Συνδικάτο, επρόκειτο για το τέταρτο ατύχημα στο συγκεκριμένο πλοίο καθώς είχαν προηγηθεί «τρία ατυχήματα από Παρασκευή 25/5 έως και Δευτέρα 28/5/2018»

«Παρά το γεγονός ότι την επόμενη ημέρα Τρίτη 29/5/2018, κλιμάκιο του Υπουργείου Εργασίας πραγματοποίησε έλεγχο στο πλοίο, όπου και δόθηκαν οι ανάλογες συστάσεις, την Πέμπτη 31/5/2018 στις 8.30 μ.μ. σημειώθηκε νέο ατύχημα κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες , το οποίο ουδέποτε δηλώθηκε πουθενά», ανέφερε τότε η σχετική ανακοίνωση, με το Συνδικάτο Μετάλλου να καταγγέλλει ότι «η κυβέρνηση όλο αυτό το διάστημα και πάρα τα δελτία τύπου και τις συγκεκριμένες κάθε φορά καταγγελίες μας δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα, με αποτέλεσμα να μετράμε καθημερινά και νέα σοβαρά ατυχήματα στην Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη, γεγονός που δείχνει και το μέγεθος του προβλήματος».

Πέντε χρόνια μετά, κατά τον δεξαμενισμό του ίδιου πλοίου στην ίδια πλωτή δεξαμενή του Περάματος η πτώση ενός πτερυγίου προπέλας πάνω σε εργαζόμενους οδήγησε σε έναν θάνατο και δύο σοβαρούς τραυματισμούς, με το Συνδικάτο Μετάλλου να κάνει λόγο για «προδιαγεγραμμένο έγκλημα». Λογικό, δεδομένης της «προϊστορίας». Όμως δυστυχώς τα ατυχήματα δεν αφορούν μόνο το «Asterion 2», ούτε βεβαίως αποκλειστικά τη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη.

Εκτόξευση του αριθμού των νεκρών

Μόλις προ ολίγων ημερών τα επίσημα στοιχεία αναφορικά με τα εργατικά δυστυχήματα αποκάλυπταν ότι μόνο τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2023 οι νεκροί σε εργατικά ατυχήματα είχαν φτάσει τους 57, ενώ όλο το 2022 ο αριθμός των θυμάτων ήταν 104.

Το 2021, οι νεκροί από εργατικά δυστυχήματα ήταν 31, το 2020, 41, το 2019 σκοτώθηκαν ή πέθαναν εν ώρα εργασίας 51 άνθρωποι ενώ το 2018 έχασαν τη ζωή τους στη δουλειά 46 άτομα.

Σύμφωνα με στοιχεία του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, την εικοσαετία 1999-2009 τουλάχιστον 2.000 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους εν ώρα εργασίας ενώ μόνο στον κλάδο του επισιτισμού τα τελευταία 6 χρόνια σημειώθηκαν 53 θάνατοι, κυρίως διανομέων με μηχανάκι.

Ερμηνεύοντας την εκτόξευση του αριθμού των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων τα τελευταία χρόνια, ο διοικητής της νέας Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας έκανε πρόσφατα λόγο για μια ακόμη συνέπεια της πανδημίας και του διετούς lockdown, καθώς μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας όλες οι δραστηριότητες αυξήθηκαν κατακόρυφα, ενώ ταυτόχρονα χαλάρωσαν τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρηση Εργασίας

Από την πλευρά της η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρηση Εργασίας υπογραμμίζει ότι οι εργασίες και οι συντηρήσεις που είχαν καθυστερήσει ή δεν έγιναν – λόγω πανδημίας – αναλαμβάνονται από εργαζόμενους που δεν έχουν την κατάλληλη εξειδίκευση.

Ειδικότερα στον κατασκευαστικό κλάδο, αναλαμβάνουν να εκτελέσουν εργασίες σε πολλά διαφορετικά αντικείμενα (ηλεκτρολογικά, υδραυλικά, κτισίματα, συντηρήσεις, οξυγονοκολλήσεις) χωρίς να έχουν τις ανάλογες γνώσεις για τα μέτρα προστασίας που προβλέπονται.

Ταυτοχρόνως, οι αναθέτοντες εργοδότες παρακάμπτουν τα μέτρα ασφαλείας δίνοντας προτεραιότητα στην υλοποίηση του έργου με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Από την Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας πραγματοποιήθηκαν συνολικά 7.859 έλεγχοι στον τομέα της Ασφάλειας και Υγείας το διάστημα από 1η Ιανουαρίου έως και 25 Απριλίου 2023, ενώ επιβλήθηκαν συνολικά πρόστιμα ύψους 925.716 ευρώ.

«Επιδημία» ατυχημάτων

Πάντως, εκ του αποτελέσματος οι έλεγχοι αποδεικνύονται ανεπαρκείς καθώς τα εργατικά ατυχήματα και δυστυχήματα έχουν λάβει μορφή «επιδημίας».

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Συνδικάτο Μετάλλου αναφορικά με το τελευταίο δυστύχημα στη Ζώνη, «μόλις τους τελευταίους έξι μήνες, το συνδικάτο Μετάλλου έχει κάνει τέσσερις απεργίες, δεκάδες καταγγελίες και στάσεις εργασίας για τα ζητήματα αυτά. Δεν είμαστε μάντεις, κάθε μέρα προειδοποιούμε για αυτό που βιώνουμε.

»Κάθε μέρα που ξεκινάμε για δουλειά, σε κάθε κινητοποίηση που κατεβαίνουμε η πρώτη και η τελευταία μας σκέψη είναι “ποιος θα είναι ο επόμενος νεκρός μας”. Σήμερα ήταν ο συνάδελφός μας, ο Γιάννης Νομικός ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή μέσα στο χώρο εργασίας του ενώ ακόμα δύο συνάδελφοί μας σακατεύτηκαν από την ανυπαρξία στοιχειωδών μέτρων ασφαλείας.

»Μόνο το τελευταίο χρονικό διάστημα, εδώ στο Πέραμα έχουν τραυματιστεί σοβαρά 3 συνάδελφοι μας, στη Σύρο πέθανε ακόμα ένας και τραυματίστηκαν δύο, στη Σαλαμίνα τραυματίστηκε ένας.»

Η μακάβρια λίστα

Το τελευταίο διάστημα, σοβαρά εργατικά δυστυχήματα έχουν σημειωθεί – μεταξύ άλλων:

• Στα λιπάσματα Καβάλας, στις 21/12/2022, με θύμα 30χρονο εργάτη της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων. «Τα ερωτήματα για το τελευταίο εργατικό δυστύχημα είναι πολλά και οι υπεύθυνοι του εργοστασίου πρέπει να τα απαντήσουν άμεσα. Το μηχάνημα συντήρησης ήταν σε λειτουργία όταν κλήθηκε ο συντηρητής για επιδιόρθωση; Συνόδευσε τον συντηρητή στο σημείο των εργασιών ο υπεύθυνος για τον συγκεκριμένο τομέα παραγωγής του εργοστασίου; Στο εργοστάσιο τηρούνται τα μέτρα υγείας και ασφάλειας; Το τελευταίο διάστημα εκτός από τα εργατικά ατυχήματα που έχουν δηλωθεί έχουν γίνει και άλλα τα οποία δεν έχουν καν δηλωθεί; Τι γίνεται γενικότερα με τη συντήρηση των εγκαταστάσεων; Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη λιπασματοβιομηχανία είναι η μοναδική παγκοσμίως η οποία λειτουργεί με εργαζόμενους αποκλειστικά ορισμένου χρόνου», ανέφερε η ΓΣΕΕ.
• Στους Βωξίτες της IMERYS, στις 5/10/2022, με έναν νεκρό και δύο τραυματίες. Το δυστύχημα συνέβη στη στοά 617 των Μεταλλείων Βωξίτη όπου κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες αποκολλήθηκε ένας βράχος και έπεσε πάνω σε ένα όχημα 4χ4, σε απόσταση κάτι παραπάνω από 1 χιλιόμετρο από την είσοδο της στοάς. Από την πτώση του βράχου έχασε τη ζωή του 45χρονος που επέβαινε στο όχημα για την επίβλεψη της στοάς, ενώ άλλοι δύο εργαζόμενοι εγκλωβίστηκαν.
• Στις 20/5/2022 ένας εργάτης λατομείου σκοτώθηκε στην Καβάλα, με τη ΓΣΕΕ να καταγγέλλει ότι «δεν περνάει εβδομάδα στην οποία να μην έχει καταγραφεί εργατικό δυστύχημα ή ατύχημα και τονίζει ότι αυτά τα περιστατικά έχουν λάβει χαρακτήρα χιονοστιβάδας».
• Είχε προηγηθεί, στις 16 Νοεμβρίου 2021, εργατικό δυστύχημα με μηχάνημα έργων στις γραμμές του ΗΣΑΠ. Μετά από βλάβη που σημειώθηκε σε μηχάνημα που χρησιμοποιούσε αυστριακό συνεργείο για εξειδικευμένες εργασίες λείανσης των γραμμών, τραυματίστηκαν τρεις εργαζόμενοι, δύο Έλληνες κι ένας Αυστριακός. Διακομίστηκαν στο νοσοκομείο «Γεννηματάς», όπου τελικά ο ένας από του Έλληνες κατέληξε.
• Διαδοχικά εργατικά δυστυχήματα έχουν καταγραφεί στις εγκαταστάσεις της COSCO στον Πειραιά. Στις 26 Οκτωβρίου η ΓΣΕΕ κατήγγειλε ότι τα εργατικά δυστυχήματα έχουν λάβει «μορφή χιονοστιβάδας», με «έναν ακόμη συνάδελφό μας να βρίσκει τραγικό θάνατο εν ώρα εργασίας, αυτή τη φορά στην προβλήτα 2 της COSCO στον Πειραιά, όταν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες χτυπήθηκε από γερανογέφυρα».
• Ατελείωτη είναι η λίστα των νεκρών διανομέων.
• Η τραγωδία των Τεμπών αποτέλεσε ταυτόχρονα και εργατικό δυστύχημα, καθώς σκοτώθηκαν συνολικά εννέα υπάλληλοι της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Οι «μαύροι» κλάδοι

Σύμφωνα με την Έρευνα Εργατικών Ατυχημάτων της ΕΛΣΤΑΤ για το έτος 2020, από τα 3.963 ατυχήματα, τα περισσότερα (1.093 ατυχήματα, 27,6%) συνέβησαν στον κλάδο Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου, Επισκευής Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Μοτοσυκλετών και ακολούθησαν τα ατυχήματα στους κλάδους της Μεταποίησης (759 ατυχήματα, 19,2%) και στις Μεταφορές και Αποθήκευση (399 ατυχήματα, 10,1%).

Αντίστοιχα, τα περισσότερα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα, κατά το έτος 2020 συνέβησαν στον κλάδο των Κατασκευών (10 ατυχήματα, 24,4%) και ακολούθησαν οι κλάδοι του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου, Επισκευής Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Μοτοσυκλετών (9 ατυχήματα, 22%) και της Μεταποίησης (8 ατυχήματα, 19,5%) .

Αναφορικά με το επάγγελμα του παθόντος εργατικό ατύχημα, από τα 3.963 ατυχήματα κατά το έτος 2020, τα περισσότερα ατυχήματα συνέβησαν σε Ανειδίκευτους Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες (1.260 ατυχήματα, 31,8%), σε Χειριστές Σταθερών Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων, Μηχανημάτων και Εξοπλισμού και Συναρμολογητές (μονταδόροι) (823 ατυχήματα, 20,8%) και σε Απασχολούμενους στην Παροχή Υπηρεσιών και Πωλητές σε Καταστήματα και Υπαίθριες Αγορές (757 ατυχήματα, 19,1%).

Αντίστοιχα, τα περισσότερα θανατηφόρα ατυχήματα κατά το έτος 2020 αφορούσαν σε Χειριστές Σταθερών Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων, Μηχανημάτων και Εξοπλισμού και Συναρμολογητές (μονταδόροι) (15 ατυχήματα, 36,6%), σε Ανειδίκευτους Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες (11 ατυχήματα, 26,8%), και σε Ειδικευμένους τεχνίτες και ασκούντες συναφή τεχνικά επαγγέλματα (6 ατυχήματα, 14,6%).

Απεργία στη Ζώνη

Επιστρέφοντας στο Πέραμα, το Συνδικάτο Μετάλλου Αττικής καλεί την Τρίτη 30/5/2023 στην 24ωρη απεργία και στη συγκέντρωση στις 8 π.μ. στη κεντρική πύλη Περάματος στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη.

Στη σχετική ανακοίνωση, το Συνδικάτο αναφέρει ότι «στο νέο προδιαγεγραμμένο έγκλημα που σημειώθηκε σήμερα το μεσημέρι, οι τρεις συνάδελφοι μας εκτελούσαν εργασίες αποσυναρμολόγησης της προπέλας του πλοίου Asterion ll στη πλωτή δεξαμενή lll της Cosco. Το τέταρτο πτερύγιο της προπέλας έπεσε και τους καταπλάκωσε λόγω ελλείψεως κατάλληλου εξοπλισμού για την εκτέλεση εργασιών. Περιμένουμε άμεσα να ενημερωθούμε αν ευσταθούν οι πληροφορίες ότι δεν υπήρχε άδεια για τις εν λόγω εργασίες, γεγονός που αφήνει έκθετους τη πλοιοκτήτρια εταιρεία και τον εργολάβο.»

«Με προεκλογικό αέρα», συνεχίζει η ανακοίνωση του Συνδικάτου, «ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήρθε στο Πέραμα αλλά είδε μόνο χαμόγελα. Τα χαμόγελα των μεγαλοεργολάβων, μπροστά στα νέα τεράστια κέρδη που βγάζουν από την απλήρωτη, ανασφαλή και επικίνδυνη εργασία μας. Δεν είδε τα πρόσωπα των δικών μας οικογενειών που αγωνιούν αν θα επιστρέψουμε ζωντανοί και υγιείς στο σπίτι μας. Αυτή είναι η ανάπτυξη για την οποία πανηγυρίζουν και κάνουν προεκλογικές φιέστες. Εργαζόμενοι χωρίς Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, χωρίς μέτρα προστασίας, με μισθούς πείνας ενώ η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, ο Σύνδεσμος των Ακτοπλόων, η Cosco, η Onex πανηγυρίζουν αμύθητα κέρδη.

»Απαιτούμε εντατικοποίηση των ελέγχων για τη τήρηση των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου, άμεση κήρυξη της ΤΣΣΕ ναυπηγοεπισκευαστικών εργασιών υποχρεωτικής για όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου από το Υπουργείο Εργασίας και εφαρμογή της σε όλους τους χώρους εργασίας», καταλήγει η ανακοίνωση.

Πηγή: OT