Το 2019 ο κόσμος ήρθε αντιμέτωπος με την πανδημία του κοροναϊού και όλοι μάθαμε να ζούμε σε μια καινούρια καθημερινότητα, με lockdowns, μάσκες και αποστάσεις ασφαλείας. Η εμφάνιση της πανδημίας σήμανε συναγερμό σε όλες τις χώρες, που πια προετοιμάζονται για την επόμενη μεγάλη πανδημία ή «νόσο Χ» όπως έχει ονομαστεί.

Τι θα συνέβαινε όμως αν αυτή ήταν η τελευταία φορά που ο πλανήτης ήρθε αντιμέτωπος με μια πανδημία;

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια η καθημερινότητα των ανθρώπων σε πολλές γωνιές της Γης είναι γεμάτη κινδύνους. Κάποτε η κατανάλωση ενός γεύματος ή ενός ποτηριού με νερό ήταν κίνηση μεγάλου ρίσκου.

Όταν οι άνθρωποι μετατοπίστηκαν προς τις πόλεις, οι πανδημίες άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους με μεγάλη συχνότητα. Όπως αναφέρει άρθρο γνώμης των New York Times, υπήρξε εποχή που οι επιδημίες πανώλης εμφανίζονταν σχεδόν κάθε 30 χρόνια στην Αγγλία και προκαλώντας κάθε φορά τον θάνατο του ενός πέμπτου του πληθυσμού του Λονδίνου, μπορεί και παραπάνω. Οι μαύρες, γεμάτες με πύον φουσκάλες σε μέγεθος μπάλας του γκολφ, είχαν τρομάξει τόσο πολύ τη βασίλισσα Ελισάβετ Α’  που έφυγε μαζί με την αυλή της για το Ουίνδσορ και διέταξε να εκτελεστεί όποιος την ακολουθούσε.

Στα 1800 πανδημίες χολέρας εμφανίζονταν κάθε μία ή δύο δεκαετίες και τα τελευταία 100 χρόνια οι επιδημίες ευλογιάς εκτιμάται ότι έχουν κοστίσει τη ζωή σε 500 εκατομμύρια ανθρώπους.

Πώς «νικήθηκαν» οι συχνές πανδημίες

Μέχρι και πριν από 100 χρόνια οι ειδικοί εκτιμούσαν ότι ήταν θέμα χρόνου η εγκατάλειψη του μοντέλου των πόλεων με πληθυσμό εκατομμυρίων επειδή θα ήταν αναπόφευκτη η εξάπλωση ασθενειών. Όμως η πρόοδος της τεχνολογίας βοήθησε να αποτραπούν τέτοιες πανδημίες, τουλάχιστον στον αναπτυγμένο κόσμο.

Εκτός από τα εμβόλια και τα φάρμακα, τα οποία προφανώς βοήθησαν στον περιορισμό των πανδημιών, υπάρχουν και άλλα «πολύτιμα» εργαλεία, τα οποία δεν εκτιμάμε όσο θα έπρεπε! Για παράδειγμα, το σαπούνι, το καζανάκι στην τουαλέτα και το καθαρό νερό της βρύσης είναι στην πραγματικότητα επαναστατικές τεχνολογίες πρόληψης ασθενειών.

Αυτές οι άμεσα προσβάσιμες τεχνολογίες στον ανεπτυγμένο κόσμο καταπολεμούν ένα πλήθος επιδημιών, κάτι που δεν συμβαίνει στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Καθαρισμός του αέρα και νέα εμβόλια στη «μάχη» καταπολέμησης των πανδημιών

Ήδη οι ειδικοί προειδοποιούν για την επόμενη πανδημία και οι διαδικασίες πρόληψης θα μπορούσαν να καταστήσουν τον κοροναϊό την τελευταία πανδημία στον κόσμο. Για να συμβεί βέβαια κάτι τέτοιο, θα πρέπει η πρόληψη να γίνει προτεραιότητα των πολιτικών ανά τον κόσμο όπως συνέβη με την αντιμετώπισή της.

Ο κοροναϊός μας απέδειξε πόσο εύκολα μεταδίδεται ένας αναπνευστικός ιός. Κάτι που θα πρέπει οι κοινωνίες να φροντίσουν να αντιμετωπίσουν και όπως βάζουμε ηλεκτρικό στο σπίτι για να μαγειρέψουμε και σήτες στα παράθυρα για τα κουνούπια έτσι θα πρέπει να γίνει βίωμα η προστασία από τις αναπνευστικές πανδημίες.

Το πρώτο βήμα για αυτό είναι ο καθαρισμός του αέρα. Εκτός από τον καλύτερο εξαερισμό των χώρων και το φιλτράρισμα του αέρα, θα μπορούσαν για παράδειγμα να τοποθετηθούν λαμπτήρες που θα σκοτώνουν τα μικρόβια αλλά θα είναι ασφαλή για τον άνθρωπο. Έτσι, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μέχρι και το κοινό κρυολόγημα.

Τα εμβόλια παραμένουν βασικός πυλώνας της πρόληψη των ασθενειών. Οι ερευνητές συνεχίζουν να εργάζονται με ταχείς ρυθμούς για την παροχή εμβολίων εντός 100 ημερών. Γίνονται επίσης προσπάθειες για την παραγωγή εμβολίων αποτελεσματικών κατά ολόκληρων ομάδων ιών, όπως όλοι οι κοροναϊοί. Αλλά για να μπορέσουν τα σύγχρονα εμβόλια να αποτρέψουν πραγματικά τις ταχείες αναπνευστικές πανδημίες, πρέπει να αναπτυχθούν ευρέως και γρήγορα και, ει δυνατόν, εκ των προτέρων.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα δερματικά επιθέματα και τα ρινικά εμβόλια μπορούν ίσως να προκαλέσουν ανοσία στους βλεννογόνους, κάτι που τα σημερινά ενέσιμα εμβόλια δεν κάνουν πολύ καλά.

Είναι τελικά εφικτή η εξαφάνιση των πανδημιών;

Η πρόληψη των πανδημιών είναι μια εξαιρετικά δύσκολη και φιλόδοξη πρόκληση για τον 21ο αιώνα. Αλλά, με βάση την ιστορία, μοιάζει εφικτή και σίγουρα αξίζει την προσπάθεια. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε καλύτερη δυναμική κατά της μάστιγας των μολυσματικών ασθενειών.

Υπάρχουν αυτή τη στιγμή πολλοί άνθρωποι στον πλανήτη που ασχολούνται με την ανάπτυξη και την εφαρμογή τεχνολογιών κατά των πανδημιών από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας.

Τα βήματα προόδου που επιταχύνθηκαν από την πανδημία του κοροναϊού φτάνουν σε ένα σημείο καμπής. Επενδύοντας σε μετασχηματιστικές τεχνολογίες τώρα, όπως κάνει η δημόσια υγεία εδώ και γενιές, ίσως μπορέσουμε να κάνουμε την Covid-19 την τελευταία πανδημία.

Headlines