FT: Οι αυξήσεις των επιτοκίων αναστέλλουν τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές στις ευρωπαϊκές τράπεζες

Η επιθετική σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει καθυστερήσει για τουλάχιστον δύο χρόνια τις εξαγορές και συγχωνεύσεις στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο. Οι dealmakers στην Ευρώπη προειδοποιούν ότι ένα τιμωρητικό χαρακτηριστικό που περιλαμβάνουν οι λογιστικοί κανόνες σημαίνει ότι η πολυαναμενόμενη ενοποίηση στον κλάδο αντιμετωπίζει ακόμη μεγαλύτερα εμπόδια.

Όπως γράφουν οι Financial Times, οι διαπραγματευτές είχαν στοιχηματίσει ότι τα υψηλότερα επιτόκια θα παρείχαν περισσότερα μετρητά για εξαγορές, καθώς οι τράπεζες επωφελήθηκαν από τα καλύτερα περιθώρια και την άνοδο των τιμών των μετοχών τους, καθώς βελτιωνόταν η κερδοφορία τους.

Πολλοί ήλπιζαν επίσης ότι η κρατική χρηματοδότηση της UBS για τη διάσωση της Credit Suisse θα μπορούσε να πυροδοτήσει παρόμοιες συμφωνίες μεταξύ άλλων εθνικών πρωταθλητών.

Ωστόσο, οι τράπεζες σε όλη την ήπειρο διαθέτουν τεράστια αποθέματα εταιρικών και καταναλωτικών δανείων, καθώς και κρατικό χρέος, τα οποία πωλήθηκαν σε ένα περιβάλλον πολύ χαμηλότερων επιτοκίων.

Και εξηγούν οι FT, ότι στο πλαίσιο οιασδήποτε εξαγοράς, αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα έπρεπε να χαρακτηριστούν στην αγορά και να αποτιμηθούν σημαντικά χαμηλότερα από τα νεότερα δάνεια που εκδόθηκαν με πιο προσοδοφόρα επιτόκια.

Το εμπόδιο για τις συγχωνεύσεις

«Οι λογιστικοί κανόνες και ο αντίκτυπός τους στο κεφάλαιο αποτελούν μεγάλο εμπόδιο για συγχωνεύσεις και εξαγορές αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Dirk Lievens, επικεφαλής του ομίλου ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Goldman Sachs.

Σύμφωνα με τους διεθνείς λογιστικούς κανόνες, μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς, τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις της εξαγοραζόμενης εταιρείας επανεκτιμώνται με τις τιμές της αγοράς σύμφωνα με μια διαδικασία που είναι γνωστή ως κατανομή τιμής αγοράς.

Εάν μια εταιρεία αγοράζεται για λιγότερο από την αξία των περιουσιακών της στοιχείων – όπως διαπραγματεύονται οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες – ο αγοραστής επωφελείται από ένα λογιστικό κέρδος γνωστό ως αρνητική υπεραξία ή «κακή θέληση». Αλλά αυτό το κέρδος μπορεί να εξαλειφθεί εάν οι αξίες των περιουσιακών στοιχείων μειωθούν ως μέρος της διαδικασίας κατανομής της τιμής αγοράς.

«Με τα επιτόκια να αυξάνονται, έχουμε αρνητική προσαρμογή της εύλογης αξίας κατά την σήμανση περιουσιακών στοιχείων στην αγορά κατά την απόκτηση και μέρος της κακής θέλησης εξατμίζεται», είπε ο Lievens.

Τα χαρτοφυλάκια

Η ταχύτητα των αυξήσεων στα επιτόκια τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στην Ευρώπη συνέβαλε επίσης στα λογιστικά ζητήματα. Ένας βραδύτερος ρυθμός θα σήμαινε ότι ένα υψηλότερο ποσοστό των χαρτοφυλακίων δανείων θα είχε αναχρηματοδοτηθεί με την πάροδο του χρόνου, μειώνοντας την επίδραση του κεφαλαίου.

Για περισσότερο από μια δεκαετία, σχεδόν όλοι οι μεγάλοι ευρωπαίοι δανειστές διαπραγματεύονται με έκπτωση στη λογιστική αξία των περιουσιακών τους στοιχείων καθώς αγωνίζονται με υψηλό κόστος και χαμηλή κερδοφορία.

Επενδυτές, ρυθμιστικές αρχές και πολιτικοί απηύθυναν έκκληση για ενοποίηση στον κατακερματισμένο κλάδο με πολλαπλούς συνδυασμούς που διερευνήθηκαν, από την UniCredit που εξαγοράζει τη Société Générale ή την Deutsche Bank που απορροφά την εγχώρια αντίπαλό της Commerzbank.

Αλλά κανένας δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη γραμμή, μέχρι την αναγκαστική εξαγορά της Credit Suisse από την UBS τον Μάρτιο. Αυτή η συμφωνία υπόκειται σε προσαρμογή εύλογης αξίας 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μειώνοντας το κέρδος «κακής θέλησης» της UBS, ανέφερε η τράπεζα αυτόν τον μήνα.

«Ο συνδυασμός των ταχέως αυξανόμενων επιτοκίων και της λογιστικής αντιμετώπισης της εύλογης αξίας έχει δημιουργήσει ένα βραχυπρόθεσμο εμπόδιο στις συγχωνεύσεις και εξαγορές τραπεζών», δήλωσε ο Andreas Lindh, συνεπικεφαλής του ομίλου χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων Emea στην JPMorgan.

Τα μηδενικά επιτόκια

Σύμφωνα με το δημοσίευμα των FT, τον Ιούνιο του 2021 — όταν το επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν μηδέν — ο αμερικανικός όμιλος ιδιωτικών μετοχικών κεφαλαίων Cerberus συμφώνησε να αγοράσει τη γαλλική καταναλωτική επιχείρηση της HSBC έναντι του συμβολικού 1 ευρώ.

Ωστόσο, τον περασμένο μήνα η τράπεζα προειδοποίησε ότι η Cerberus μπορεί να αποχωρήσει από τη συμφωνία επειδή η «σημαντική, απροσδόκητη» αύξηση του επιτοκίου στο 3,5% σήμαινε «σχετική λογιστική αντιμετώπιση εύλογης αξίας κατά την απόκτηση . . . και θα αυξήσει σημαντικά το ποσό του απαιτούμενου κεφαλαίου».

Το σημαντικότερο ζήτημα είναι τα μακροπρόθεσμα καταναλωτικά δάνεια, ιδιαίτερα τα στεγαστικά δάνεια διάρκειας 30 ετών, που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου δανείων των 21,5 δισ. ευρώ, δήλωσε άτομο που γνωρίζει το θέμα.

Η Cerberus θα έπρεπε να σηματοδοτήσει για να διαθέσει τα στεγαστικά δάνεια που εκδόθηκαν με βασικό επιτόκιο σε μηδέν, αφήνοντάς τα να αποτιμώνται σημαντικά χαμηλότερα από εκείνα που εκδίδονται επί του παρόντος με υψηλότερα επιτόκια.

Επομένως, για να εξασφαλίσει την έγκριση των ρυθμιστικών αρχών για τη συμφωνία, θα έπρεπε να εισφέρει περισσότερο κεφάλαιο την πρώτη μέρα. Ενώ με την πάροδο του χρόνου το χαρτοφυλάκιο των στεγαστικών δανείων θα γινόταν πιο προσοδοφόρο καθώς αναχρηματοδοτείται και επανατιμολογείται, η απότομη αρχική επίδραση θα μπορούσε να προκαλέσει την απόσυρση του Cerberus.