Ήταν η μάτσο συμπεριφορά του Χέμινγουεϊ απλώς μια βιτρίνα;

Γεννημένος το 1899, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ ήταν φανατικός με την πυγμαχία, το κυνήγι, το ψάρεμα και τις ταυρομαχίες. Πολέμησε σε τρεις διαφορετικούς πολέμους και επέστρεψε στην πατρίδα του ως ήρωας. Πήγε σε αποστολές στην Αφρική όπου κυνηγούσε μεγάλα θηράματα.

Και η συμπεριφορά του απέναντι στις γυναίκες συχνά παρουσιάζεται ως σκληρή και καταχρηστική. Εν ολίγοις, δημιούργησε ένα πρότυπο ανδρισμού με το οποίο οι άνδρες μετρήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Ακόμα και η γραφή του ήταν ωμή, με τον λυρισμό, τις μεταφορές και τις περίτεχνες περιγραφές να έχουν αντικατασταθεί από σύντομη και γλαφυρή πρόζα. Αυτή την εικόνα γεμάτη τεστοστερόνη θα την έπαιρνε μαζί του στον τάφο. Ο πραγματικός Έρνεστ Χέμινγουεϊ ήταν, ωστόσο, τελείως διαφορετικός.

Όπως επεσήμανε η Ζέλντα, η ασταθής αλλά διαυγής σύζυγος του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ: «Κανείς δεν μπορεί να είναι τόσο μάτσο!».

Η βιογράφος που τον έβαλε στο στόχαστρο

Μια βιογραφία, του 2017, της Αμερικανίδας συγγραφέως Mary V. Dearborn ξεκίνησε να διερευνήσει τις σεξουαλικές ανασφάλειες του Χέμινγουεϊ. «Ήταν μέρος αυτού που κατέστρεψε το τέλος της ζωής του» λέει η Dearborn, η οποία έχει γράψει για άλλα είδωλα αρρενωπότητας στον λογοτεχνικό κόσμο, όπως ο Νόρμαν Μέιλερ και ο Χένρυ Μίλλερ και είναι η πρώτη γυναίκα που ασχολείται με τον Χέμινγουεϊ.

Η βιογραφία, που αριθμεί 750 σελίδες, εξετάζει όλες τις πτυχές της ζωής και του έργου του συγγραφέα, αλλά είναι η μελέτη της Dearborn για τη σεξουαλικότητα του Χέμινγουεϊ που την κάνει να ξεχωρίζει από τις άλλες εκδόσεις για τον συγγραφέα. Το βιβλίο αποκαλύπτει τη γοητεία του για το ανδρόγυνο και ένα συγκεκριμένο φετίχ μαλλιών – ζητούσε από τις συντρόφους του να έχουν τα μαλλιά τους όσο το δυνατόν πιο κοντά, ενώ άφηνε τα δικά του μαλλιά να μεγαλώνουν και τα έβαφε ξανθά και καστανόξανθα, κι όταν κάποιος τον ρωτούσε, έλεγε ότι έφταιγε ο ήλιος.

Η ανεξερεύνητη (;) φύση του

Επιστρέφοντας από τη δεύτερη αποστολή του στην Αφρική, ο Χέμινγουεϊ ήθελε απεγνωσμένα να τρυπήσει τα αυτιά του. «Το να φοράς σκουλαρίκια θα είχε θανατηφόρες συνέπειες για τη φήμη σου», του είπε η τέταρτη σύζυγός του Μαίρη Γουέλς, για να τον μεταπείσει.

Ήταν λοιπόν ο Χέμινγουεϊ καταπιεσμένος ομοφυλόφιλος; «Η σύντομη απάντηση είναι όχι» λέει η Dearborn. «Κατάφερε να αποφύγει να προσδιορίσει τον εαυτό του ως ομοφυλόφιλο. Ταρακούνησε τις προσδοκίες των ανθρώπων για τη σεξουαλικότητα και τη συμπεριφορά ανδρών και γυναικών» προσθέτει, επισημαίνοντας ότι στο ημιτελές, μεταθανάτιο μυθιστόρημά του «Ο κήπος της Εδέμ», το alter ego του Χέμινγουεϊ, ένας συγγραφέας που ονομάζεται Ντέιβιντ Μπορν, ζήτησε από τη γυναίκα του να της κόψει τα μαλλιά και στη συνέχεια προχώρησε σε σοδομισμό με έναν δονητή, κάτι που είχε κάνει ο ίδιος ο Χέμινγουεϊ με την Μαίρη Γουέλς.

Σύμφωνα με την Dearborn, δεν επρόκειτο για ομοφυλοφιλία. Επρόκειτο για την υιοθέτηση του γυναικείου ρόλου κατά τη διάρκεια του σεξ. Στην πραγματικότητα, ο συγγραφέας ήταν απλώς μπροστά από την εποχή του, ανοίγοντας τις δυνατότητες μιας πιο ρευστής σεξουαλικότητας για την οποία μιλάμε ανοιχτά σήμερα.

«Ένα μέρος με φαρδιούς κήπους και στενά μυαλά»

Ο Χέμινγουεϊ γεννήθηκε στο Σικάγο και έζησε εκεί μέχρι τα έξι του χρόνια σε ένα τριώροφο βικτοριανό σπίτι στο Όουκ Παρκ, το οποίο αργότερα θα περιέγραφε ως «ένα μέρος με φαρδιούς κήπους και στενά μυαλά».

Σήμερα υπάρχει ένα μικρό μουσείο αφιερωμένο σε αυτόν στον ίδιο δρόμο. Μέσα στο μουσείο υπάρχει μια καρικατούρα του συγγραφέα που τυπώθηκε στο Vanity Fair, το 1933, στην οποία o Χέμινγουεϊ απεικονίζεται να φοράει ένα λεοπάρ εσώρουχο και να βάζει λοσιόν στο στήθος του. Υπάρχει επίσης μια φωτογραφία του συγγραφέα ως μωρό ντυμένος με κοριτσίστικα ρούχα, όπως συνηθιζόταν εκείνη την εποχή μέχρι την ηλικία του ενός έτους.

Η μητέρα του Χέμινγουεϊ, ωστόσο, η Γκρέις συνέχισε να το κάνει αυτό για χρόνια, μεγαλώνοντας τον Χέμινγουεϊ και τη μεγαλύτερη αδελφή του Μαρσελίν, σαν να ήταν δίδυμα, ντύνοντάς τα πανομοιότυπα – με αγορίστικα ρούχα ή με κοριτσίστικα, ανάλογα με τη διάθεσή της.

Το τραύμα

Αυτή η περίοδος της ζωής του θα αποδεικνυόταν πολύ τραυματική για τον συγγραφέα, πυροδοτώντας ένα άγχος που θα οδηγούσε σε μια εμμονή σχετικά με την αρρενωπότητα, σύμφωνα με τη βιογραφία του Kenneth S. Lynn που δημοσιεύτηκε το 1987.

Υπό το πρίσμα αυτό, το έργο του Χέμινγουεϊ είναι ανοιχτό σε ερμηνείες. Ξαναδιαβάζοντας τα μυθιστορήματα και τα διηγήματα του νομπελίστα, αυτό που ξεπηδάει μπροστά σου δεν είναι τόσο ο υπερήρωας όσο οι ανασφάλειες των ανδρών.

Ο βιογράφος Paul Hendrickson, ο οποίος έγραψε το βιβλίο Hemingway’s Boat, δεν πιστεύει ότι ο ακραίος ανδρισμός του Hemingway μπορεί να θεωρηθεί ως ρόλος. «Ο υπερ-ανδροπρεπής χαρακτήρας ήταν μέρος αυτού που ήταν» λέει ο Hendrickson, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. «Ήταν αληθινός και αυθεντικός. Ίσως ήταν μια βολική μάσκα για τον εγωισμό του, αλλά δεν ήταν ψεύτικη. Πιστεύω ότι ήταν ετεροφυλόφιλος, αλλά με πολλά αντιφατικά συναισθήματα όσον αφορά τη σεξουαλικότητά του. Ποτέ δεν βρήκα το παραμικρό στοιχείο που να υποδηλώνει ότι τον έλκυαν οι άνδρες».

Ο Hendrickson μιλάει επίσης για τη δύσκολη σχέση που είχε ο Χέμινγουεϊ με τον μικρότερο γιο του, τον Γκρέγκορι, έναν τραβεστί που τελικά έκανε αλλαγή φύλου στα 63 του χρόνια. Πέθανε ως Γκλόρια σε μια γυναικεία φυλακή στη Φλόριντα, όπου είχε φυλακιστεί για προσβολή της δημοσίας αιδούς. Μια φορά, όταν ο Γκρέγκορι ήταν μικρός, ο Χέμινγουεϊ τον έπιασε να δοκιμάζει το καλσόν της μητέρας του.

Αργότερα ο συγγραφέας θα έλεγε στο γιο του: «Εσύ κι εγώ προερχόμαστε από μια παράξενη φυλή».

Σύμφωνα με τον βιογράφο, η Γκλόρια έζησε αυτό που ο πατέρας της δύσκολα μπορούσε να παραδεχτεί, ακόμη και στον εαυτό του. «Εξ ου και η σχέση αγάπης-μίσους», λέει.

Εν τω μεταξύ, η Dearborn υποστηρίζει ότι αυτή ήταν η φυλακή από την οποία ο Χέμινγουεϊ δεν θα δραπέτευε ποτέ. «Σε έναν καλύτερο κόσμο, ο Χέμινγουεϊ θα είχε τρυπήσει τα αυτιά του» καταλήγει.

*Με στοιχεία από elpais.com