Ένα φίδι στον κόρφο μας

«Φίδι κατάφερε να μπει σε διαμέρισμα στην Άνω Πόλη στη Θεσσαλονίκη, όμως έπεσε πάνω σε μια γάτα που δεν το φοβήθηκε..»

«To περιστατικό εμφάνισης φιδιού στον αστικό ιστό της πόλης δεν ήταν το μοναδικό αυτή την εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη, αφού η ομάδα εθελοντών διάσωσης ζωών κλήθηκε πέντε φορές από την αστυνομία, προκειμένου να παρέμβει για να απομακρύνει φίδια από σπίτια, αυλές ακόμη και αυτοκίνητα».

«Τα περιστατικά αφορούσαν, πέραν του τυφλίνου στην Άνω Πόλη, σε ένα νερόφιδο στη Γιαννιτσών, έναν λαφιάτη στον Εύοσμο, μια οχιά από αυλή σπιτιού στο Πανόραμα και μια ακόμα περίπτωση στο Χορτιάτη».

«Την εμφάνιση του έκανε ένα φίδι σε κεντρικό δρόμο του Αγρινίου, κοντά στην πλατεία Δημοκρατίας, το μεσημέρι της Πέμπτης 25/5».

«Φίδια εμφανίστηκαν τις τελευταίες ημέρες σε Μεσολόγγι, Λάρισα, Βόλο. Στη Θεσσαλονίκη οδηγός βρήκε φίδι κάτω από καπό».

Με αφορμή την πράξη απομάκρυνσης της οχιάς από την εθελόντρια που παραλίγο να χάσει τη ζωή της από δάγκωμα σε σπίτι στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης, μάθαμε πώς τα φίδια βγήκαν στις πόλεις. Για εμάς που μεγαλώσαμε στην εξοχή τα φίδια ήταν πάντοτε συγκάτοικοι.

Τα συναντούσαμε συχνά στο μονοπάτι μας. Οι μεγάλοι μας έλεγαν να στεκόμαστε ακίνητοι μπροστά σε μια οχιά και να μη αποπειραθούμε να την σκοτώσουμε. Τα πιο τολμηρά παιδιά έπαιρναν βέργες για να τις απομακρύνουν. Τις αναγνωρίζαμε από το κυλινδρικό τους σχήμα, και τα σκούρα σχέδια στη ράχη τους σε σχήμα τεθλασμένης γραμμής, καθώς και το σημάδι που έχουν στο κεφάλι σε σχήμα Χ ή Λ.

Σήμερα υπάρχει η αίσθηση πως τα ερπετά κατέβηκαν στις πόλεις. Πώς ήρθαν μέσα στα σπίτια μας, στους κεντρικούς μας δρόμους, απειλώντας μας; Όμως δεν είναι τα φίδια που κατέβηκαν στις πόλεις, αλλά εμείς οι άνθρωποι που ανεβήκαμε στα βουνά.

Χτίζουμε ανεξέλεγκτα μη σεβόμενοι το περιβάλλον, καλλιεργούμε χωρίς όριο, και περιορίζουμε τον χώρο των ερπετών αλλά και όλων των ειδών. Όταν αυτά εμφανίζονται μέσα στα σπίτια μας αναζητούν τροφή, νερό ή και φωλιές, καθώς το φυσικό τους περιβάλλον έχει υποβαθμιστεί τόσο πολύ που δεν μπορεί να τους τα προσφέρει. Tα αναζητούν πλέον κοντά μας.

Η έντονη αστικοποίηση αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή τους. Η εντατικοποίηση της γεωργίας και της βιομηχανικής παραγωγής, τα έχει κάνει να ασφυκτιούν.

Και η κλιματική αλλαγή έχει κάνει τη ζωή τους ακόμη πιο αποπνικτική. Σύμφωνα με την ερπετολόγο Μαριλένα Σταματίου και συνέντευξη της στο Alphanews, τα ερπετά, ως εξώθερμα, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις μεταβολές της θερμοκρασίας και του περιβάλλοντος γενικότερα.

«Λόγω της διατάραξης των οικοσυστημάτων τους, δυσκολεύονται περισσότερο να βρουν τροφή και θέσεις φωλεοποίησης και ως αποτέλεσμα συχνά μεταβάλλεται η περιοχή κατανομής τους, ή αυξάνονται τα ποσοστά θνησιμότητας τους. Εκτός από τις μεταβολές της θερμοκρασίας, σε αυτό συμβάλλουν και οι πολύ άμεσες ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως η χρήση τοξικών λιπασμάτων και εντομοκτόνων, η κατάχρηση του υδροφόρου ορίζοντα για σκοπούς άρδευσης».

Τι θα γίνουμε όμως χωρίς τα φίδια στους αγρούς και στα δάση που έχουν απομείνει;

Τα φίδια ρυθμίζουν τους πληθυσμούς της λείας τους. Είναι αποκλειστικά σαρκοφάγα δηλαδή αρπακτικά. Μερικές φορές είναι και θήραμα για άλλους θηρευτές, συμπεριλαμβανομένων άλλων φιδιών. Τόσο η εισαγωγή όσο και η αφαίρεση των φιδιών μπορεί να έχουν απρόβλεπτες επιπτώσεις σε ένα οικοσύστημα.

Ρυθμίζουν ακόμη και την οικονομία. Το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα εκτιμά ότι τα ποντίκια προκαλούν ζημιά 20 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως μόνο στη Νεμπράσκα. Τα φίδια έχουν την ικανότητα και μπορούν να εισέρχονται σε νεκροταφεία και στενούς χώρους, όπου άλλοι θηρευτές όπως οι γάτες ή τα γεράκια δεν μπορούν να πάνε, και που ο άνθρωπος δεν μπορεί κάποιος να βάλει παγίδες.

Αν δούμε ένα φίδι λοιπόν στο διάβα μας δεν είναι εχθρός μας. Εμείς είμαστε ο εχθρός του. Ας αναλογιστούμε πώς έφτασε μέχρι το κατώφλι μας. Και πώς καταφέραμε να βάλουμε ένα φίδι στον κόρφο μας.

*Στην Ελλάδα, από τα περίπου 70 είδη ερπετών που μπορεί να συναντήσει κανείς, μόνο 7 φέρουν δηλητήριο και είναι όλα τους είδη φιδιών. Τα 5 ανήκουν στην οικογένεια των Εχιδνιδών (Οχιές) και είναι σωληνόγλυφα με σχετικά ισχυρό δηλητήριο, ενώ τα υπόλοιπα 2 στην οικογένεια των Κολουβρίδων και είναι οπισθόγλυφα με ασθενές δηλητήριο, ακίνδυνα για τον άνθρωπο.