Μεγαλόπολη: Απολιθώματα ελεφάντων και ρινόκερων ανακαλύφθηκαν στο λιγνιτωρυχείο

Ακόμα πέντε θέσεις με παλαιολιθικά ευρήματα –από λίθινα εργαλεία μέχρι απολιθώματα ιπποποτάμων με ίχνη κοπής- βρέθηκαν στο λιγνιτωρυχείο Μεγαλόπολης στην Αρκαδία, στο πλαίσιο πενταετούς ερευνητικού προγράμματος που μόλις ολοκληρώθηκε.

Οι λιγνίτες της Μεγαλόπολης προέρχονται από φυτικό και άλλο οργανικό υλικό που βυθίστηκε στον πυθμένα μιας αρχαίας λίμνης, η οποία λειτούργησε έτσι ως χρονοκάψουλα που διατήρησε πληροφορίες για μια μακρά γεωλογική περίοδο που σημαδεύτηκε από παγετώνες.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, η παλαιότερη από τις πέντε νέες θέσεις, με την ονομασία Κυπαρίσσια 4, βρίσκεται 70 μέτρα κάτω από το επίπεδο του εδάφους πριν τη δημιουργία του ορυχείου, και χρονολογείται στα 700.000 πριν.

Στο σημείο αυτό βρέθηκαν λίθινα εργαλεία της Κατώτερης Παλαιολιθικής περιόδου μαζί με οστά εξαφανισμένων ζώων όπως γιγάντιου ελαφιού Praemegaceros, ιπποπόταμου, ρινόκερου, ελέφαντα και μακάκου.

Κρανίο ελαφιού στην θέση Κυπαρίσσια 4 (InTime)

Στη στρωματογραφικά νεότερη, κοντινή θέση Κυπαρίσσια 3 βρέθηκαν κυρίως οστά ελεφάντων και λίθινα εργαλεία.

Η θέση Κυπαρίσσια 3 βρίσκεται σε μικρότερο βάθος από τη θέση Κυπαρίσσια 4 και είναι επομένως νεότερη (InTime)

Στη θέση Μαραθούσα 2, η οποία χρονολογείται στα 450.000 χρόνια, βρέθηκαν οστά ιπποποτάμου με ίχνη κοπής από εργαλεία προγόνων του σύγχρονου ανθρώπου, «ένα σπάνιο παράδειγμα εκμετάλλευσης ιπποποτάμου στην Ευρώπη του Πλειστόκαινου», όπως σημειώνει το υπουργείο.

Σημαντική χαρακτηρίζεται η θέση Τριπόταμος 4, η οποία βρέθηκε σε βάθος περίπου 15 μέτρων και χρονολογείται στα 400.000 χρόνια. Εκεί βρέθηκαν λίθινα εργαλεία που κατασκευάστηκαν με διαφορετική τεχνική από αυτά που βρέθηκαν σε άλλα σημεία του λιγνιτωρυχείου, «καθιστώντας τη θέση σημαντικό σημείο στις τεχνολογικές εξελίξεις της ύστερης Κατώτερης Παλαιολιθικής».

Πληθώρα λίθινων εργαλείων από τις θέσεις Κυπαρίσσια 4 και Χωρέμη 7 (InTime)

Τέλος, η θέση Χωρέμη 7 βρέθηκε περίπου 8 περίπου μέτρα κάτω από την σημερινή επιφάνεια και χρονολογείται στα 280.000. Βρέθηκαν εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής και θραύσματα οστών, κυρίως ελαφοειδών, ορισμένα από τα οποία φέρουν ίχνη ανθρώπινης επεξεργασίας.

Σύμφωνα με προκαταρκτική ανάλυση των παλαιοπεριβαλλοντικών και παλαιοκλιματικών δεικτών, όλα τα ευρήματα αφορούν παγετώδεις περιόδους του Μέσου Πλειστόκαινου, κάτι που υποδεικνύει ότι η λεκάνη της Μεγαλόπολης αποτέλεσε ένα από τα νοτιότερα οικολογικά καταφύγια της Ευρώπης σε περιόδους ψύχους.

Το πρόγραμμα αποτελεί συνεργασίας της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας και της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών υπό τη διεύθυνση της Ε. Παναγοπούλου-Καράμπελα (εκ μέρους της ΕΠΣ), του Π. Καρκάνα (ΑΣΚΣ) και της Κ. Χαρβάτη (Πανεπιστήμιο Tübingen).

Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (Πρόγραμμα «Human Evolution at the Crossroads»).