«Εκατοντάδες εκατομμύρια φιλόξενοι πλανήτες» μάς περιμένουν για μετακόμιση

Σε σχέση με τους περισσότερους γείτονές του, ο Ήλιος είναι ένας σπάνιος γίγαντας.

Τα περισσότερα άστρα στον Γαλαξία είναι μικρότερα και ψυχρότερα, με μάζα το πολύ το ήμισυ της μάζας του Ήλιου.

Δισεκατομμύρια πλανήτες γυροφέρνουν αυτά τα μικρά άστρα, γνωστά ως ερυθροί νάνοι.

Νέα μελέτη εκτιμά ότι ένας στους τρεις εξωπλανήτες που περιφέρονται γύρω από ερυθρούς νάνους είναι φιλικός στη ζωή.

Κι αυτό σημαίνει ότι στον Γαλαξία μπορεί να υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια φιλόξενοι πλανήτες, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση PNAS.

Για να θεωρηθεί κατοικήσιμος ένας πλανήτης θα πρέπει να βρίσκεται στην κατάλληλη απόσταση από το μητρικό του άστρο ώστε να διαθέτει υγρό νερό –πιο μακριά από ό,τι πρέπει, το νερό γίνεται πάγος. Πιο κοντά στο άστρο, το νερό γίνεται ατμός και χάνεται στο Διάστημα.

Εκκεντρικοί πλανήτες

Στην περίπτωση των ερυθρών νάνων, οι οποίοι εκπέμπουν πολύ λιγότερη θερμότητα από ό,τι ο Ήλιος, η λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» βρίσκεται κοντά στο άστρο, περίπου όσο κοντά βρίσκεται ο Ερμής στον Ήλιο.

Αυτό όμως δεν επαρκεί για την ύπαρξη υγρού νερού. Όπως εξηγούν οι συντάκτες της νέας μελέτης στην ανακοίνωσή τους, μια παράμετρος-κλειδί είναι η «εκκεντρικότητα» της τροχιάς κάθε πλανήτη. Όσο πιο εκκεντρική είναι η τροχιά, τόσο πιο οβάλ, αντί κυκλικό, είναι το σχήμα της.

Οι πλανήτες που κινούνται σε εκκεντρικές τροχιές σε μικρή απόσταση από το άστρο θεωρούνται αφιλόξενοι, καθώς η αυξομείωση της βαρυτικής έλξης του άστρου προκαλεί ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμεις. Ουσιαστικά ο πλανήτης πρώτα συμπιέζεται και μετά τεντώνεται καθώς κινείται στην τροχιά του, κάτι που δημιουργεί ισχυρές δυνάμεις τριβής. Αυτό απελευθερώνει θερμότητα, όπως συμβαίνει όταν τρίβουμε τα χέρια μας μεταξύ τους. Και η θερμότητα αυτή είναι αρκετή για να εξαφανίσει κάθε ίχνος νερού και να μετατρέψει τον πλανήτη σε καυτή κόλαση.

Η νέα μελέτη αξιοποιεί παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, το οποίο σχεδιάστηκε ειδικά για την ανίχνευση πλανητών, καθώς και δεδομένα από το ευρωπαϊκό τηλεσκόπιο Gaia, το οποίο έχει μετρήσει τις αποστάσεις δισεκατομμυρίων άστρων στον Γαλαξία.

Τα δεδομένα επέτρεψαν στους ερευνητές να υπολογίσουν την εκκεντρικότητα της τροχιάς σε δείγμα 150 πλανητών γύρω από ερυθρούς νάνους. Η ανάλυση έδειξε ότι τα δύο τρίτα των πλανητών αυτών κινούνται σε εκκεντρικές τροχιές και επομένως δεν είναι κατοικήσιμη, λένε οι ερευνητές. Το υπόλοιπο ένα τρίτο, όμως, δείχνει να προσφέρει φιλόξενες συνθήκες.

Η μελέτη διαπιστώνει επίσης ότι ένας πλανήτης είναι πιο πιθανό να κινείται σε κυκλική τροχιά αν υπάρχουν κι άλλοι πλανήτες στο ίδιο σύστημα, ένα χρήσιμο εύρημα για τον εντοπισμό κατοικήσιμων πλανητών.

Όπως σχολίασε η Σάρα Μπάλαρντ του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, επικεφαλής της μελέτης, «Πιστεύω ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι σημαντικά για την επόμενη δεκαετία μελέτης των εξωπλανητών, αφού τα μάτια των αστρονόμων στρέφονται όλο και περισσότερο σε αυτό τον πληθυσμό αστέρων».