Σιγά μην έφευγε…

Οχι που θα έχανε. Και σιγά μην έφευγε. Αλλά και να έχανε, πάλι σιγά μην έφευγε. Ομως ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν είναι, κακά τα ψέματα, «καλύτερος» απ’ αυτό. Δηλαδή, από το να έχει ανάγκη να φτάσει σε ανοιχτή δικτατορία για να παραμείνει στην εξουσία. Αλλωστε, το ίδιο έργο το έχει παίξει, σε διάφορες παραλλαγές, ξανά και ξανά. Το σύνταγμα της χώρας του το έχει κάνει κουρελόχαρτο με χίλιους τρόπους, ενώ οικοδομεί το καθεστώς του συστηματικά και βίαια επί είκοσι χρόνια τώρα.

Ετσι που έχει πλέον κατασκευάσει ένα πολιτικό υβρίδιο που τυπικά παραμένει δημοκρατία, ενώ στην πραγματικότητα μόνον αυτό δεν είναι. Και το υβρίδιο δούλεψε: του εξασφάλισε για μία ακόμα φορά την παραμονή στην εξουσία. Ο Ερντογάν θριάμβευσε στον δεύτερο κύκλο των εκλογών και πάει για το… παγκόσμιο. Και εν προκειμένω η έννοια θρίαμβος δεν είναι ζήτημα ποσοστών, αλλά ετών. Το ρεκόρ που είναι ίσως άσπαστο για ηγέτη χώρας που στήνει κάλπες.

Διάτρητες και εν πολλοίς προσχηματικές, αλλά, όπως και να έχει, τις στήνει. Και «καλύπτεται». Εστω κι αν αυτές κάνουν βόλτες έξω από τα εκλογικά τμήματα σε σπίτια για να ψηφίσουν υπερήλικες και, πιθανόν, σταματούν και στον δρόμο για σάντουιτς και καφέ… Είναι ένα ρεκόρ το οποίο θα του ανήκει αν η νέα του θητεία ολοκληρωθεί κανονικά όπως προβλέπεται: η παραμονή επί ένα τέταρτο αιώνος στην εξουσία.

Οπως αναφερόταν εδώ πριν από μερικές εβδομάδες, ο Ερντογάν πλέον δεν είναι απλώς ένα πρόσωπο, ένας ηγέτης. Είναι ένα σύστημα, που έχει από χρόνια καταλύσει τον κεμαλισμό. Και που τώρα προφανώς νιώθει το αυτοκρατορικό όνειρό του να πλησιάζει επειδή έχει πάρει τελεσίδικα το κράτος στα χέρια του. Κάτι που βέβαια δεν αρκεί για να φτιάξει αυτοκρατορία. Ελέγχει απόλυτα τον στρατό, τη δικαιοσύνη, τη διοίκηση. Αυτό το τεράστιο σύστημα απλώνεται παντού. Γιατί δεν είναι μόνον το κράτος, που στη γείτονα χώρα έχει έτσι κι αλλιώς υπερμεγέθη ρόλο. Παράλληλα, ελέγχει απόλυτα τα ΜΜΕ, κάτι που επηρέασε τις κάλπες: όσα δεν ήταν μαζί του έχουν σβηστεί από τον χάρτη. Και πολλοί από τους δημοσιογράφους που τον επέκριναν έχουν εξαφανιστεί από τον ορίζοντα, είτε στις φυλακές, είτε ποιος ξέρει πού.

Υπάρχουν όμως και κάποια που έχουν μείνει. Αλλά είναι περιορισμένα. Δεν μπορούν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη μιας χώρας 100 εκατομμυρίων ανθρώπων. Εξίσου όμως ελέγχει και, σε μεγάλο βαθμό, την οικονομία: η Τουρκία έχει γεμίσει από φίλους του «ολιγάρχες». Ταυτόχρονα, οι αντίπαλοί του έχουν το κράτος, τη διοίκηση και τα όργανά τους, επίσημα και μη, επιθετικά απέναντί τους. Αυτό το σύστημα, λοιπόν, που συνιστά σήμερα τη ραχοκοκαλιά της χώρας, δεν θα μπορούσε να επιτρέψει την πτώση του δημιουργού και οδηγού του, η οποία θα συμπαρέσυρε και το ίδιο και μάλιστα με μεγάλο ποινικό κίνδυνο πέραν της καθαρά πολιτικής λειτουργίας της πτώσης του. Η επιβίωση συνεπώς του Ερντογάν ήταν ζήτημα επιβίωσης της νέας τάξης πραγμάτων την οποία ο ίδιος έχει χτίσει. Και γι’ αυτό στις εκλογές δεν συγκρούστηκαν απλώς ούτε ηγέτες, ούτε οπαδοί, ούτε κόμματα, ούτε παρατάξεις. Συγκρούστηκαν δύο ολόκληροι πολυεπίπεδοι, διαφορετικοί κόσμοι.

Ο δεύτερος ευτυχέστερος άνθρωπος μετά τον ίδιο τον Ερντογάν για τη νίκη του, είναι ο ρώσος ομόλογός του Πούτιν. Οχι επειδή μοιράζονται τις ίδιες μεθόδους εξουσίας, αλλά κυρίως επειδή ο Πούτιν τον χρειάζεται όσο ελάχιστους με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και ακριβώς γι’ αυτό, εμείς θα έπρεπε να είμαστε οι επόμενοι πιο ευτυχείς: επειδή ο Ερντογάν μάς διασφαλίζει τα μέγιστα ότι η Τουρκία θα παραμείνει απέναντι στη Δύση. Και, αυτό, είναι το μόνο πλην μέγα δώρο που έκανε ποτέ τούρκος ηγέτης στην Ελλάδα. Πάντως τώρα, μια πιο ακόμα επιθετική περίοδος ξεκινά.