Φαντάσματα πολέμου πάνω από την Ασία

Η τυπική και μάλλον αμήχανη χειραψία την οποία αντάλλαξαν στη Σιγκαπούρη την Παρασκευή οι υπουργοί Αμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας αποτέλεσε μία ακόμη ένδειξη για την επιδείνωση των σχέσεων ανάμεσα στη νυν και την ανερχόμενη παγκόσμια υπερδύναμη σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου του γεωπολιτικού και του οικονομικού.

Είχε προηγηθεί, άλλωστε, η άρνηση του Πεκίνου να αποδεχθεί την πρόσκληση του Λόιντ Οστιν για μια κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον ομόλογό του Λι Σανγκφού, στο περιθώριο του ετήσιου φόρουμ διαλόγου που διοργανώνεται εκεί από το βρετανικό Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών (IISS).

Οσο για την απόδειξη, ήρθε την αμέσως επόμενη ημέρα, όταν – σύμφωνα και με βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα το Πεντάγωνο την Κυριακή – στα Στενά της Ταϊβάν σημειώθηκε ένα παρ’ ολίγον «θερμό επεισόδιο» ανάμεσα σε δύο πολεμικά πλοία των ΗΠΑ και του Καναδά και ένα της Κίνας, το οποίο πραγματοποίησε ταχεία διέλευση μπροστά τους, σε απόσταση μικρότερη των 150 μέτρων.

Το αμερικανικό ναυτικό κατηγόρησε τους Κινέζους για «μη ασφαλή» συμπεριφορά στο συγκεκριμένο συμβάν, για να λάβει την απάντηση από τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών που επέρριψε την ευθύνη στην άλλη πλευρά, χαρακτηρίζοντας τη στάση της ως «προκλητική».

Το σίγουρο είναι ότι η αύξηση παρόμοιων περιστατικών, τα οποία αναμφίβολα αυξάνουν την πιθανότητα του «λάθους» και μπορεί να εξελιχθούν σε μια πραγματική σύγκρουση – είχε προηγηθεί, πριν από μερικές ημέρες, μια «εμπλοκή» ανάμεσα σε κινεζικό και αμερικανικό αεροσκάφος -, αποτελεί πηγή έντονης ανησυχίας για ολόκληρη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού.

Οι δύο υπουργοί φρόντισαν δε να επιβεβαιώσουν την επιδείνωση των διμερών σχέσεων, καθώς από το βήμα του φόρουμ διαλόγου Shangri-La (στο οποίο συμμετείχαν εκατοντάδες αντιπρόσωποι από 54 χώρες) αλληλοκατηγορήθηκαν για τις επιδιώξεις και τις μεθόδους της κάθε πλευράς.

Την ίδια στιγμή, κινέζοι αναλυτές υπενθύμιζαν ότι εις βάρος του Λι, ο οποίος ανέλαβε το συγκεκριμένο πόστο τον περασμένο Μάρτιο, η Ουάσιγκτον έχει επιβάλει κυρώσεις από το 2018 εξαιτίας του ρόλου που έπαιξε στην αγορά μαχητικών αεροσκαφών και άλλου υλικού από τη Ρωσία…

Η Ταϊβάν και η «γειτονιά» του Πεκίνου

Όπως είναι γνωστό, μήλον της Εριδος αποτελεί η Ταϊβάν, καθώς το Πεκίνο επιμένει πως ανήκει στην επικράτεια και τη δικαιοδοσία της Κίνας, ενώ την ίδια στιγμή η Ουάσιγκτον στηρίζει και εξοπλίζει την κυβέρνηση της Ταϊπέι και ο Τζο Μπάιντεν έχει επανειλημμένως διαβεβαιώσει πως σε περίπτωση στρατιωτικής σύγκρουσης οι ΗΠΑ θα σταθούν ενεργά στο πλευρό της.

Επί της ουσίας, ωστόσο, το διακύβευμα είναι πολύ ευρύτερο. Αφορά δε συνολικά την πρωτοκαθεδρία στην ευρύτερη περιοχή, την οποία η Κίνα θεωρεί ως «ζωτικό χώρο» της και κατηγορεί τους Αμερικανούς ότι επιχειρούν αφενός να την περικυκλώσουν, αφετέρου να συγκροτήσουν ένα ασιατικό ΝΑΤΟ.

Αξίζει να σημειώσουμε, επίσης, ότι στο φόντο της έντασης και των κινδύνων που αυτή συνεπάγεται για την παγκόσμια ειρήνη, τον περασμένο μήνα επισκέφθηκε το Πεκίνο ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς.

Επισήμως, στόχος του ήταν να περιορίσει, όσο αυτό είναι δυνατό, το ενδεχόμενο μιας απρόβλεπτης σύρραξης – επεσήμανε στους συνομιλητές του «τη σημασία της διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στις υπηρεσίες πληροφοριών», όπως δήλωσε ανώνυμα στο Reuters αμερικανός αξιωματούχος.

Στην πράξη, ωστόσο, φαίνεται πως τα επιτελεία των ΗΠΑ και της Κίνας έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους να «αποκρυπτογραφήσουν» τις πραγματικές προθέσεις της άλλης πλευράς και να αξιολογήσουν τα διάφορα σενάρια, προτού προχωρήσουν στις επόμενες κινήσεις τους.

Πάντως, αρκετοί από τους συμμετέχοντες στο φόρουμ της Σιγκαπούρης δεν έκρυψαν την ανησυχία και την αγωνία τους για την τροπή που δείχνουν να παίρνουν οι εξελίξεις. Με βάση το ρεπορτάζ της «Washington Post», συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Αντονι Αλμπανέζε προειδοποίησε στην ομιλία του πως ενδεχόμενη κατάρρευση του διαλόγου ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια αλυσίδα κλιμάκωσης «καταστροφικής για τον κόσμο».

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της Ιαπωνίας ισχυρίστηκε πως η διεθνής κοινότητα βρίσκεται σε «κρίσιμο σημείο», με την απειλή του πολέμου να πλανάται πάνω από την Ασία. Τέλος, ο υπουργός Αμυνας της Ινδονησίας είπε, ανάμεσα στα άλλα, πως «ο κίνδυνος της καταστροφής είναι κοντά».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ