Γιασάρ Γκιουλέρ: Η εμπλοκή του νέου υπουργού Άμυνας της Τουρκίας στον θάνατο 34 πολιτών και στο αποτυχημένο πραξικόπημα

Ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ο στρατηγός, Γιασάρ Γκιουλέρ, είναι ο άνθρωπος που αντικατέστησε τον Χουλουσί Ακάρ στη θέση του υπουργού Άμυνας στη νέα κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο ποια είναι τα «μελανά» σημεία του στην πορεία των 49 χρόνων στον τουρκικό στρατό και πώς έγινε τόσο έμπιστος στον Τούρκο πρόεδρο.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Nordic Monitor ο Γκιουλέρ είναι ένας από τους πολλούς στρατηγούς που έχουν διαδραματίσει ρόλο σε μία σειρά από αμφιλεγόμενα συμβάντα στα οποία εμπλέκεται ο στρατός και συγκεκριμένα στη λεγόμενη «σφαγή στο Ρομπόσκι».

Στις 28 Δεκεμβρίου 2011 λαθρέμποροι που διέσχιζαν τα σύνορα της Τουρκίας με το Ιράκ στο χωριό Ρομπόσκι στη νοτιοανατολική επαρχία Σιρνάκ, είχαν λανθασμένα θεωρηθεί μέλη του PKK και είχαν δεχθεί βομβιστική επίθεση από F-16 με αποτέλεσμα 34 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους, 17 εκ των οποίων ήταν έφηβοι.

Σύμφωνα με μία αναφορά 16 σελίδων για το συμβάν από τον στρατιωτικό εισαγγελέα το 2014, ο Γκιουλέρ που εκείνη την περίοδο ήταν υποστράτηγος, είχε πάει στο Κέντρο Ελέγχου του Γενικού Επιτελείου και είδε ένα βίντεο που είχε σταλεί από ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος και είχε εκτιμήσει ότι θα χρειαζόταν μία αεροπορική επιχείρηση.

Μάλιστα σύμφωνα με όσα ανέφεραν τότε τα τουρκικά ΜΜΕ κάποιοι αξιωματικοί είχαν πει στον Γκιουλέρ ότι πιθανότατα οι ύποπτοι ήταν λαθρέμποροι αλλά ο ίδιος αρνήθηκε να τους ακούσει.

Στην κατάθεσή του στον στρατιωτικό εισαγγελέα το 2013 ο Γκιουλέρ είχε ισχυριστεί ότι η απόφασή του ήταν αποτέλεσμα αδιάσειστων πληροφοριών για τις ενέργειες ανώτερων διοικητών του PKK στην περιοχή, επιρρίπτοντας ουσιαστικά την ευθύνη για τη σφαγή στην Υπηρεσία Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT).

Αργότερα το γραφείο του εισαγγελέα του Ντιγιάρμπακιρ επικαλέστηκε έλλειψη δικαιοδοσίας για το συμβάν και ο στρατιωτικός εισαγγελέας αποφάσισε να μην προχωρήσει σε διώξεις.

Η ηχογραφημένη συνομιλία

Το όνομα του Γκιουλέρ ήρθε επίσης στο προσκήνιο το 2014 όταν διέρρευσε μία ηχοραφημένη συνομιλία η οποία στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε και από δικαστικό έγγραφο.

Η ηχογραφημένη συνομιλία αφορούσε μία συνάντηση η οποία έγινε στο γραφείο του τότε υπουργού Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου και στην οποία συμμετείχαν ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών, Φεριντούν Σινιρλίογλου, ο τότε επικεφαλής της MIT, Χακάν Φιντάν και ο τότε υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, στρατηγός, Γιασάρ Γκιουλέρ, οι οποίοι ακούγονται να συζητούν για στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία.

Στην ηχογραφημένη συνομιλία ο Γκιουλέρ λέει πως η αποστολή όπλων και πυρομαχικών σε αντικυβερνητικές ομάδες στη Συρία πρέπει να υποστηριχθεί και ότι η Εταιρεία Μηχανικής και Χημικής Βιομηχανίας θα μπορούσε να παράγει όπλα εάν είχε δεχθεί τέτοιες οδηγίες.

Σύμφωνα με τον Γιασάρ Γκιουλέρ, αυτή η καθοδήγηση θα έπρεπε να γίνει υπό τον συντονισμό της MIT. Στη συγκεκριμένη συνομιλία ακούγεται και ο Χακάν Φιντάν νυν υπουργός Εξωτερικών, να λέει πως «εάν χρειαστεί θα στείλω τέσσερις άνδρες στη Συρία. Μετά θα τους δώσω εντολή να ρίξουν οκτώ βλήματα όλμων προς την τουρκική πλευρά για να δημιουργήσουμε μία αιτία πολέμου».

Η έρευνα για τη συνομιλία που διέρρευσε μετατράπηκε σε ποινική υπόθεση εναντίον αρκετών αξιωματούχων για  παράνομη παρακολούθηση. «Είναι προφανές ότι οι συζητήσεις στο ηχητικό απόσπασμα έπρεπε να μείνουν κρυφές και να θεωρούνται κρατικό μυστικό», ανέφερε το δικαστήριο.

Η εμπλοκή στο πραξικόπημα

Ο Γκιουλέρ υπηρετούσε ως υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου κατά τη διάρκεια του αποτυχημένου πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016. Σύμφωνα με όσα αναφέρει το Nordic Monitor  υπάρχουν αρκετές αναφορές που κάνουν λόγο για στοιχεία ότι κορυφαίοι αξιωματικοί που ήταν τότε στην ηγεσία του Γενικού Επιτελείου Στρατού και συγκεκριμένα Χουλουσί Ακάρ και ο Γκιουλέρ εμπλέκονται σε εργασίες με τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών, Φιντάν και τον πρόεδρο Ερντογάν για ένα κατασκευασμένο πραξικόπημα ώστε να δημιουργήσουν μία αφορμή για μία πρωτοφανή μαζική απομάκρυνση αξιωματικών στον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ.

Το αποτυχημένο πραξικόπημα βοήθησε τον Ερντογάν να απομακρύνει αξιωματικούς υπέρ των θέσεων του ΝΑΤΟ και το 70% των στρατηγών και των ναυάρχων ανεξαρτήτου αν είχαν ρόλο ή όχι στο πραξικόπημα και να τους αντικαταστήσει με ισλαμιστές και με εθνικιστές που ήταν αντίθετοι με τις θέσεις της βορειοατλαντικής συμμαχίας.

Ο συνταγματάρχης, Τζεμίλ Τουρχάν, ένας από τους αξιωματικούς που κατηγορούνται ότι είχαν εμπλοκή στο πραξικόπημα, ισχυρίστηκε στο δικαστήριο ότι είχε δεχθεί εντολή από τον Γκιουλέρ, εν γνώση των διοικητών του για επιβολή στρατιωτικού νόμου σε βάσεις του στρατού.

Επίσης, μερικά έγγραφα δείχνουν ότι ο Ακάρ και ο Γκιουλέρ εν γνώσει τους είχαν αφήσει το πραξικόπημα να διεξαχθεί εντός της αλυσίδας της ηγεσίας. Συγκεκριμένα μυστικά έγγραφα τα οποία αποκτήθηκαν από έναν υπολογιστή από τα κεντρικά του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ο οποίος είχε χρησιμοποιηθεί για να γραφτεί η προκήρυξη του πραξικοπήματος καθώς και μερικά προσχέδια τα οποία υπογράφονται από τον ίδιο τον Ακάρ για λογαριασμό του Συμβουλίου για την Ειρήνη στην Πατρίδα, το όνομα που είχαν δώσει στην ομάδα τους οι πραξικοπηματίες.

Το όνομα του Γκιουλέρ επίσης περιλαμβάνεται σε ορισμένα δικαστικά έγγραφα ως ο άνθρωπος που είχε «φακελώσει» κάποιους αξιωματικούς ως Γκιουλενιστές.

Θα ακολουθήσει τα «χνάρια» του Ακάρ;

Μέλη της οικογενείας του Γκιουλέρ είναι πιστοί οπαδοί του κυβερνώντος κόμματος του AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης). Ο αδερφός του απόστρατος συνταγματάρχης, Ατίλα Γκιουλέρ, ήταν υποψήφιος βουλευτής στην πόλη Μπαϊμπούρτ το 2015.

Μάλιστα το υπουργείο Άμυνας υπό την ηγεσία του Ακάρ άλλαξε στάση με τον ίδιο να λειτουργεί και σαν αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων. Εγκαθίδρυσε ένα ηγετικό κλιμάκιο με διοικητές πιστούς στον ίδιο λειτουργώντας ουσιαστικά ως ο μοναδικός διοικητής του στρατού. Μάλιστα υπό την ηγεσία του Ακάρ το υπουργείο δημοσίευε συχνά μηνύματα με εθνικιστικό περιεχόμενο για να προωθήσει την εικόνα και το έργο του υπουργού Άμυνας.

Η τελετή παράδοσης – παραλαβής έγινε σε εγκάρδιο κλίμα με τον νέο υπουργό Άμυνας να «ευχαριστεί» τον Χουλουσί Ακάρ για το εργασιακό περιβάλλον που έχει εγκαθιδρύσει στο υπουργείο, αλλά και για τις πολύτιμες υπηρεσίες στο κράτος και στο έθνος. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Γκιουλέρ αυτές οι υπηρεσίες «δεν θα ξεχαστούν και θα τις θυμόμαστε με ευγνωμοσύνη».

Πλέον μένει να φανεί αν ο Γιασάρ Γκιουλέρ θα ακολουθήσει τα χνάρια του προκατόχου του στο υπουργείο Άμυνας ή θα ακολουθήσει ένα διαφορετικό μονοπάτι.