Eίναι η μεγαλύτερη γενιά στον κόσμο αυτή τη στιγμή και θα αποτελεί το 27% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού μέχρι το 2025, παίρνοντας τα ηνία της παγκόσμιας οικονομίας από τις προηγούμενες γενιές. Γεννημένοι μεταξύ 1996 και 2012, τα μέλη της γενιάς Ζ διαμορφώνουν το δικό τους προφίλ: κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό. Και έχουν σημαντικές διαφορές από τις προηγούμενες γενιές. Τα προβλήματα και οι προσδοκίες τους βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας του αύριο.

Μεγάλο μέρος αυτής της γενιάς βρίσκεται ακόμη στα χρόνια της διαμόρφωσης του χαρακτήρα τους και της επαγγελματικής τους αφετηρίας και τα παγκόσμια γεγονότα θα συνεχίσουν να διαμορφώνουν τις αξίες και τη στάση τους απέναντι στην εργασία τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, καθώς τα παραδοσιακά μοτίβα απασχόλησης εξαφανίζονται λόγω της ψηφιοποίησης και της αυτοματοποίησης, πολλά μέλη αυτής της γενιάς θα έχουν μη συμβατικά μονοπάτια σταδιοδρομίας.

Η γενιά Ζ έφτασε στην ενηλικίωση κατά τη διάρκεια μιας περιόδου, όπου υπήρχαν μεγάλες οικονομικές κρίσεις που υπονόμευσαν την παγκόσμια σταθερότητα. Οι ζωές τους έχουν επηρεαστεί δραματικά από μεγάλα κοινωνικά, πολιτικά και περιβαλλοντικά γεγονότα όπως οι αυξανόμενες οικονομικές ανισότητες, οι διαμαρτυρίες για τη φυλετική αδικία, η κλιματική κρίση και η πανδημία της Covid-19. Για αυτούς τους λόγους, η Γενιά Ζ τείνει να έχει μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση ως προς την εργασία από τους αμέσως μεγαλύτερους, που εκτιμούν την παραδοσιακή οικονομική ασφάλεια, όπως σταθερό εισόδημα, μόνιμη εργασία και αποταμιεύσεις.

Οντας η πρώτη πραγματικά και εγγενώς ψηφιακή γενιά, η εργασία και η συνεργασία σε ψηφιακά περιβάλλοντα είναι φυσιολογικά φαινόμενα για τη Γενιά Z. Δίνουν προτεραιότητα στην ψυχική υγεία και απαιτούν σεβασμό στη διαφορετικότητα, ισότητα και συμπερίληψη στον εργασιακό χώρο. Τα μέλη αυτής της γενιάς τείνουν επίσης να προτιμούν την ευελιξία στην απασχόληση έναντι των άκαμπτων δομών δείχνοντας την αποστροφή τους για τις ιεραρχίες.

Προσδοκίες

Παρά την πραγματιστική προσέγγισή τους, η Gen Z βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις προσδοκίες εργασίας τους. Με τα παλαιότερα μέλη της γενιάς να έχουν ξεκινήσει την καριέρα τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η γενιά Z διεκδικεί ήδη νέους κανόνες στον χώρο εργασίας. Απαιτεί ποικιλομορφία, ισότητα και αναμένει από τους εργοδότες να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των εργαζομένων και τον σεβασμό στην ιδιαιτερότητα.

Αυτή είναι ίσως και η μεγαλύτερη διαφορά τους από τους μεγαλύτερους, έτσι όπως αναδεικνύεται ανάμεσα στις άλλες αξίες που διέπουν την Gen Z, σε μια έρευνα σε 36.000 άτομα σε 30 χώρες, η οποία ανατέθηκε από την εταιρεία συμβούλων στρατηγικής επικοινωνίας BCW. Οσον αφορά την πολύ μεγάλη επιτυχία και την αναγνώριση των επιτευγμάτων τους από τους άλλους ανθρώπους, το 44% της ηλικιακής ομάδας δήλωσε ότι είναι σημαντικό γι’ αυτούς. Σε σύγκριση με το 37% των millennials (γεννηθέντες μεταξύ 1981 και 1996) που αισθάνονταν το ίδιο, το 23% της γενιάς X (1965 έως 1981), το 13% των boomers (1946 έως 1964) και το 14% της λεγόμενης σιωπηλής γενιάς (1925 έως 1945).

Πολλαπλές έρευνες δείχνουν ότι η Gen Z δίνει προτεραιότητα στην αξία που έχει η εργασία για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας έναντι της αμοιβής. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της πλατφόρμας εύρεσης ταλέντων Lever, το 42% της γενιάς Z προτιμά να εργάζεται σε μια εταιρεία που τους παρέχει την αίσθηση του σκοπού παρά σε μια εταιρεία που πληρώνει περισσότερα. Στις προηγούμενες γενιές το μεγαλύτερο ποσοστό έδινε προτεραιότητα σε υψηλότερες αμοιβές.

Ισορροπία θέλουν

Η ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής  παραμένει η κορυφαία προτεραιότητά τους. Ετσι, ζητούν ευέλικτες εργασιακές συµφωνίες, συµπεριλαµβανοµένων των θέσεων µερικής απασχόλησης που γίνονται πιο ελκυστικές. Σε φετινή έρευνα της Deloitte για τη γενιά αυτή, διερευνάται πώς τα ανατρεπτικά γεγονότα των τελευταίων τριών ετών διαµόρφωσαν τις ζωές και τις απόψεις τους, με συμμετοχή 22.000 νέων σε 44 ώρες. Οι απαντήσεις τους αποκαλύπτουν ότι, ενώ αναγνωρίζουν κάποια θετική αλλαγή, εξακολουθούν να είναι βαθιά ανήσυχοι για το µέλλον τους.

Περίπου το 1/3 των νέων εργαζοµένων πλήρους ή µερικής απασχόλησης δηλώνει ικανοποιηµένο µε την ισορροπία µεταξύ της εργασίας και της ζωής τους, σε σύγκριση µε µόνο έναν στους πέντε το 2019. Οι ευέλικτες εργασιακές συµφωνίες αποτελούν υψηλή προτεραιότητα. Θα ήθελαν δηλαδή να δουν τους εργοδότες τους να προσφέρουν καλύτερες ευκαιρίες εξέλιξης και σταδιοδροµίας για υπαλλήλους µερικής απασχόλησης, περισσότερες θέσεις εργασίας µερικής απασχόλησης συνολικά και την επιλογή για πιο ευέλικτο ωράριο για τους εργαζόµενους πλήρους απασχόλησης (π.χ. τετραήµερη εργασία την εβδοµάδα).

Το κόστος ζωής παραµένει µία από τις κύριες ανησυχίες και η οικονοµική αβεβαιότητα εµποδίζει την ικανότητα των ερωτηθέντων να σχεδιάσουν το µέλλον τους. Περίπου έξι στους δέκα πιστεύουν ότι η οικονοµία θα επιδεινωθεί ή θα παραµείνει στάσιµη στη χώρα τους τον επόµενο χρόνο. Μεταξύ αυτών, πολλοί εκτιµούν ότι θα γίνει πιο δύσκολο ή αδύνατο να αγοράσουν ένα σπίτι ή να δηµιουργήσουν οικογένεια.

Για να προσελκύσουν και να διατηρήσουν τα ταλέντα της Gen Z, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προσαρμόσουν τις δομές απασχόλησης, τα γραφεία και το μοντέλο λειτουργίας τους στις απαιτήσεις αυτής της γενιάς. Καθώς αυτή η γενιά θα απλώνεται στην επαγγελματική ζωή, τα οφέλη όπως η ψυχική υγεία και τα υβριδικά μοντέλα εργασίας πιθανότατα θα γίνουν οι νέοι κανόνες στον χώρο εργασίας.

Σε ποσοστό 43% τα μέλη της γενιάς Z δηλώνει ότι «είναι σημαντικό γι’ αυτούς να κάνουν πράγματα που μπορούν να τους δώσουν ευχαρίστηση» και ότι «αναζητούν κάθε ευκαιρία για να διασκεδάσουν». Το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 38% των millennials και στο 27% της γενιάς X. Περίπου το ένα τρίτο (32%) της γενιάς Z αναφέρει ότι θέλει να έχει έναν συναρπαστικό τρόπο ζωής – ποσοστό μεγαλύτερο σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές.

Τι απορρίπτουν

Τα ήθη των γονέων τους έχουν εγκαταλείψει οριστικά τα μέλη της γενιάς Ζ, τα οποία αποφεύγουν επίμονα κάθε έκφανση ενηλικίωσης. Τα μέλη της γενιάς αυτής δεν θέλουν, για παράδειγμα, να αποκτήσουν δίπλωμα οδήγησης ή καθυστερούν τη διαδικασία. Οπως γράφουν οι «New York Times», στα 18 τους, απορρίπτουν τα γνωρίσματα και τις συνήθειες της ενηλικίωσης, όπως το ποτό, η μισθωτή εργασία και το σεξ. Οταν τα μέλη της προηγούμενης γενιάς Χ ήταν στην Γ’ Γυμνασίου, σχεδόν 40% από αυτούς είχαν κάνει σεξ. Το 2021, μόλις 15% των μελών της γενιάς Ζ στην Γ’ Γυμνασίου είχαν εμπειρία ερωτικής επαφής. «Οι 18χρονοι σήμερα μοιάζουν με 14χρονους προηγούμενων γενεών», εξηγεί ψυχολόγος, που μελετά τους αργούς ρυθμούς της νέας γενιάς στις ερωτικές επαφές.

Βέβαια, η ψηφιακή γενιά έχει άλλους τρόπους προσέγγισης. Πρόσφατη έρευνα της εφαρμογής γνωριμιών Tinder δείχνει ότι το 50% των χρηστών της είναι ηλικίας 15-25 ετών. Η αυθεντικότητα είναι επίσης στην κορυφή της λίστας τους. Το 78% της Gen Z που συμμετείχε σε άλλη πρόσφατη έρευνα δήλωσε ότι δίνει προτεραιότητα στον σεβασμό στους συντρόφους, ενώ το 79% εκτιμά την αφοσίωση ως σημαντική ιδιότητα και το 61% εκτιμά την ανοιχτόμυαλη διάθεση. Σχεδόν το 75% των νέων λένε ότι βρίσκει ένα ταίρι πιο ελκυστικό αν είναι ανοιχτό στο να εργαστεί για την ψυχική του ευεξία.

Headlines