Σίλβιο Μπερλουσκόνι: Το «σύστημα» του Καβαλιέρε

Οι ιστορικοί του μέλλοντος αναμένεται να σταθούν με ιδιαίτερη προσοχή στο «κεφάλαιο» Μπερλουσκόνι, σε μια προσπάθεια ανάλυσης των δρώμενων στην πορεία της Ιταλίας τα τελευταία πενήντα χρόνια.

Δρώμενα που καθορίστηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό από μεγάλα ονόματα κι ένα απ’ αυτά είναι αναμφίβολα ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός που έφυγε σήμερα από τη ζωή.

Η ζωή του μεγιστάνα απ’ το Μιλάνο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όχι μόνο γιατί ο Καβαλιέρε κατόρθωσε να ανελιχθεί στην οικονομική ζωή της γειτονικής χώρας, αλλά κυρίως γιατί επηρέασε (σε απίστευτο βαθμό) σχεδόν κάθε τομέα της ιταλικής ζωής.

Από πού ν’ αρχίσει και που να τελειώσει κάποιος; Αγγίζει τα όρια του μύθου ο τρόπος με τον οποίο κατάφερε να κυριαρχήσει ο Μπερλουσκόνι, σε σημείο μάλιστα που πολλοί είναι εκείνοι που θ’ αναρωτηθούν αν όλα αυτά που περιβάλουν τον «μύθο» ανταποκρίνονται τελικά και στην πραγματικότητα.

Αυτό που είναι πάντως δεδομένο αφορά την κυριαρχία (αυτή είναι η λέξη που τα περιγράφει όλα) του Μπερλουσκόνι σε όλους τους κρίσιμους τομείς που επηρεάζουν την πρόοδο και την εξέλιξη μιας κοινωνίας.

Η δραστηριοποίηση στα μαζικά μέσα ενημέρωσης, η ενασχόληση με το ποδόσφαιρο, οι επιχειρήσεις που «φύτρωναν» σαν… μανιτάρια σ’ ένα ομιχλώδες οικονομικά τοπίο κι εντέλει, η πολιτική.

Μπορεί εύκολα να ισχυριστεί κάποιος ότι δεν άφησε τίποτα όρθιο, επηρεάζοντας τους πάντες και τα πάντα, με απώτερο στόχο το προσωπικό κέρδος.

Βλέποντας κάποιος τις εξελίξεις στην οικονομική, πολιτική και αθλητική ζωή της Ευρώπης, είναι αδύνατον να συναντήσει σε κάποια χώρα της «Γηραιάς» ηπείρου, τα όσα έκανε ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι στη γειτονική Ιταλία.

Ο απίστευτος τρόπος επιβολής

Είναι πραγματικά απίστευτος ο τρόπος με τον οποίο κατάφερε να επιβάλει (γιατί μιλάμε ξεκάθαρα για επιβολή) τα «θέλω» του, εκμεταλλευόμενος μια κατάσταση ανασφάλειας και αβεβαιότητας που βασάνιζε την ιταλική κοινωνία.

Δεν χωρά αμφιβολία πως ήταν ένας δυνατός παίκτης και ήξερε πολύ καλά τους «κανόνες» του παιχνιδιού. Δεν ήταν λίγες άλλωστε οι φορές που ο ίδιος θέσπισε συγκεκριμένους κανόνες για να προωθηθούν τα συμφέροντα του.

Τι έκανε με λίγα λόγια ο Μπερλουσκόνι στα πρώτα του βήματα; Φρόντισε να σαρώσει το «σύστημα» (που έπνεε τα λοίσθια) με στόχο την εγκαθίδρυση ενός νέου μοντέλου κυριαρχίας.

Ένα μοντέλο που κατά κύριο λόγο βασίστηκε στην αρχή του ενός, πάνω σε «κολώνες» φιλελευθερισμού και άκρατου καπιταλισμού. Δεν το έκρυψε ποτέ ο Μπερλουσκόνι, ένιωθε παντοδύναμος κι αυτή του η πεποίθηση «πήγαζε» από την αδυναμία των θεσμών να περιορίσουν τα φαινόμενα που αναπτύχθηκαν επί ημερών του στην Ιταλία.

Είπαμε, ο Μπερλουσκόνι ήθελε το νέο μοντέλο να έχει σε περίοπτη θέση το «εγώ» του Καβαλιέρε κι αυτό το «εγώ» ήταν αναμφίβολα πολύ μεγάλο.

Το ποδόσφαιρο 

Χρήζει ιδιαίτερης μνείας πως η ενασχόληση του με το ποδόσφαιρο ήταν απόλυτα επιτυχημένη καθώς η πορεία της Μίλαν επί ημερών Μπερλουσκόνι, χαρακτηρίζεται (και ήταν) εντυπωσιακή.

Τα πήρε όλα με τους «ροσονέρι» ο Μπερλουσκόνι και κατάφερε να δημιουργήσει μια «αυτοκρατορία» στο ποδόσφαιρο. Όχι της Ιταλίας, αλλά όλης της Ευρώπης.

Ο Μπερλουσκόνι φρόντισε να «περάσει» σε κάθε ιταλικό σπίτι μέσα από την τηλεόραση και η κατοχή πολλών τηλεοπτικών σταθμών, οδήγησε στην μετάδοση μηνυμάτων που αποσκοπούσαν στην μετέπειτα πολιτική ενασχόληση του Ιταλού μεγιστάνα.

Ο Μπερλουσκόνι είχε φιλοδοξίες, δεν το έκρυψε άλλωστε ποτέ. Κι αυτές οι φιλοδοξίες παρέμεναν (μάλλον) ανικανοποίητες όσο ο ίδιος δεν κάθονταν στο «τιμόνι» της χώρας του.

Στο στόχο ήταν πάντα ένα «τιμόνι»

Γιατί καλό το «τιμόνι» της Μίλαν, καλό το κουμάντο στα κανάλια, αλλά ο Σίλβιο δεν «συμβιβάζονταν» με τίποτε λιγότερο από το «τιμόνι» της Ιταλίας.

Το είχε κατά νου πολλά χρόνια πριν κατέβει επίσημα στον πολιτικό στίβο της γειτονικής χώρας, θεωρώντας πως για να πάει μπροστά η Ιταλία, έπρεπε να την κυβερνήσει ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας.

Και με ανάλογο τρόπο διοίκησης, σα να λέμε διοικώντας μια εταιρεία.

Η κυριαρχία του στην ιταλική πολιτική σκηνή ήταν «σαρωτική», καθώς ο Μπερλουσκόνι χρησιμοποίησε τα μέσα για την προβολή των ιδεών του και στο πρόσωπο του «αφεντικού» της Μίλαν, η ιταλική δεξιά βρήκε τον ηγέτη της.

Εκεί «πάτησε» ο Σίλβιο

Ο Μπερλουσκόνι «πάτησε» σε τομείς που ο λόγος του βρήκε απήχηση και ο τρόπος με τον οποίο κυβέρνησε, ήταν βασισμένος στα μοντέλα της δικής του αισθητικής.

Είπαμε άλλωστε, είχε διαλύσει το σύστημα όχι γιατί ήταν κακό για την κοινωνία αλλά γιατί ήθελε ένα άλλο μοντέλο, εφαρμοσμένο στα δικά του επιχειρηματικά και οικονομικά θέλω.

Η αλήθεια είναι πως ο Μπερλουσκόνι «σάρωσε» την πολιτική σκηνή της Ιταλίας και προκάλεσε πολλά προβλήματα σε προοδευτικά μέτωπα και γενικότερα την ιταλική Αριστερά.

Ίσως να’ ναι και σημείο των καιρών, ίσως και όχι. Αυτό όμως που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης είναι ότι ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας κατάφερε να ονοματίσει ένα συγκεκριμένο τρόπο δράσης, σχεδόν σε κάθε έκφανση της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Ο «Μπερλουσκονισμός» ως πολιτικο – οικονομικός όρος

Δεν ήταν τυχαίος λοιπόν ο όρος «Μπερλουσκονισμός», που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον για δεκαετίες, θέλοντας να περιγράψει ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης και πολιτικής συμπεριφοράς.

Βρέθηκε αντιμέτωπος με την ιταλική δικαιοσύνη σε πολλές περιπτώσεις. Οι κατηγορίες για σκάνδαλα ήταν δεκάδες αλλά εντέλει ο Μπερλουσκόνι παρέμενε μια κεντρική φιγούρα στην πολιτική, οικονομική και αθλητική ζωή της Ιταλίας.

Αξίζει επίσης εδώ να σημειωθεί ότι η δημοφιλία του επηρεάστηκε σχεδόν καθόλου από τα όσα προαναφέραμε περί σκανδάλων. Ούτε ακόμα ακόμα από τα περιβόητα πάρτι που «έστηνε» κατά καιρούς στις επαύλεις του.

Σ’ αυτό βεβαίως έπαιξαν σημαντικό ρόλο τα μέσα ενημέρωσης που ήταν στα χέρια του Σίλβιο, γιατί πολύ απλά ο Καβαλιέρε δεν είχε αφήσει τίποτε στην τύχη.

Τίποτε στην τύχη γιατί ποτέ δεν ξέρεις…