Σάββας Στρούμπος: Για πόσο ακόμα θα συνεχίζεται η τραγωδία της χειμαζόμενης ανθρωπότητας;

Η Ομάδα Σημείο Μηδέν και ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος αυτό το καλοκαίρι θα παρουσιάσουν τους«Πέρσες» του Αισχύλου και την«Αντιγόνη» (β’ εκδοχή) του Σοφοκλή.

Πρώτος σταθμός για τους Πέρσες του Αισχύλου θα είναι το Θέατρο Βράχων στο Βύρωνα την Τρίτη 11 Ιουλίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ «Στη Σκιά των Βράχων». Στη συνέχεια η παράσταση θα παρουσιαστεί στην Πρέβεζα και συγκεκριμένα στο Ρωμαϊκό Ωδείο Νικόπολης το Σάββατο 5 Αυγούστου, ενώ την Τρίτη 29 Αυγούστου στο Θέατρο Δάσους στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Δάσους που διοργανώνεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.

Παράλληλα, η Ομάδα Σημείο Μηδέν θα παρουσιάσει – για μία τελευταία παράσταση – την Αντιγόνη του Σοφοκλή (εκδοχή β΄), στο Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Πέτρας.

Η Αντιγόνη πρωτοπαρουσιάστηκε το 2019 και έκτοτε έχει ταξιδέψει σε πολλούς σταθμούς ανά την Ελλάδα καθώς και στην Κύπρο σε συνεργασία με το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Τιμήθηκε από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών με το Βραβείο Αρχαίου Δράματος 2020-2021.

Οι δύο παραστάσεις θα παρουσιαστούν και εκτός συνόρων και συγκεκριμένα στην Αυστρία. Η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 18 Αυγούστου και θα ακολουθήσει η παρουσίαση των Περσών του Αισχύλου το Σάββατο 19 Αυγούστου.

Λίγο πριν την έναρξη της καλοκαιρινής περιοδείας μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη Σάββα Στρούμπο για τους «Πέρσες».

Ποια είναι η Ομάδα Σημείο Μηδέν και πώς επιλέγει τα έργα που ανεβάζει;

Μετά από 15 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας, με πολλές όμορφες αλλά και δύσκολες εμπειρίες, μετά από έντονη αναμέτρηση με διαφορετικά υλικά, πολύ αναστοχασμό και αυτοκριτική, μπορώ να πω ότι η Ομάδα Σημείο Μηδέν είναι μια κοινότητα καλλιτεχνών που συνδέονται με το πνεύμα του θεατρικού εργαστηρίου ως τόπο καλλιέργειας ανθρώπινων, καλλιτεχνικών και κοινωνικών δεσμών, ως πεδίο μελέτης της τέχνης του ηθοποιού και της τέχνης συνολικότερα, αλλά και ως έδαφος όπου μπορεί να ανθίσει το όραμα της ανθρώπινης χειραφέτησης ως μια εφικτή και συγκεκριμένη ουτοπία.

Ως Ομάδα δεν δουλεύουμε επικαιρικά. Αυτό σημαίνει ότι δεν κοιτάμε την επικαιρότητα για να επιλέξουμε το ένα ή το άλλο έργο. Την ίδια, όμως, στιγμή προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ευαίσθητοι δέκτες των δονήσεων και των κραδασμών της εποχής, των αγωνιών και των προσδοκιών, του φόβου και της ελπίδας όπως κινούνται γύρω μας και μέσα μας.

Μπορεί να επιλέξουμε ένα έργο από περιέργεια, από ένστικτό ή και από τη θέληση να ασχοληθούμε με αυτό.

Ωστόσο, αυτή η κάπως αντιφατική συνθήκη μας έχει οδηγήσει να δουλεύουμε την «Αναφορά για μια Ακαδημία» του Κάφκα που θέτει στο επίκεντρο τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση μέσα στην πανδημία, τους αντιπολεμικούς «Πέρσες» την περίοδο του πολέμου στην Ουκρανία και τον «Γλάρο» μέσα στο μεγάλο κίνημα των καλλιτεχνών αλλά και σε καιρούς τόσο μεταιχμιακούς που προσομοιάζουν με την εποχή και τα ζητήματα που απασχολούσαν τον Τσέχωφ.

Γιατί επιλέξατε (και) αυτό το καλοκαίρι να παρουσιάσετε τους Πέρσες του Αισχύλου;

Δουλέψαμε για μεγάλη περίοδο πάνω στην τραγωδία του Αισχύλου. Η διάρκεια των προβών μας ήταν από τον Νοέμβριο του 2021 ως τον Ιούνιο του 2022. Το προηγούμενο καλοκαίρι δώσαμε έναν αριθμό παραστάσεων.

Εισπράξαμε μια πολύ θετική ανταπόκριση των ανθρώπων που παρακολουθούν τη δουλειά μας και μας τιμούν με την παρουσία τους στις παραστάσεις μας. Αλλά αισθανόμαστε ότι ο κύκλος αυτής της παράστασης δεν έχει κλείσει. Εύχομαι ολόψυχα να μπορέσουμε να περιοδεύσουμε και το επόμενο καλοκαίρι.

Πώς ο λόγος των Περσών είναι τόσο επίκαιρος ακόμα και σήμερα;

«Πιστεύω ότι αυτό που πέτυχαν οι αρχαίοι Έλληνες τραγικοί είναι κάτι μοναδικό στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Παρ’ όλο που μέσα από το έργο τους προσπαθούσανε να εκφράζουν την αγωνία ή και την κριτική τους πάνω στα φλέγοντα ζητήματα της εποχής τους, το έκαναν με τρόπο τέτοιο που τα έργα τους αγγίζουν τον πυρήνα της τραγικής ανθρώπινης κατάστασης μέσα στον κόσμο. Πρόκειται για την οντολογική διάσταση της τραγωδίας. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι τραγωδίες με τον έναν τρόπο ή τον άλλο είναι διαρκώς επίκαιρες.»

Σε ό, τι αφορά τους “Πέρσες”, έχουμε την παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία, αλλά και τη μόνη που διαθέτουμε με αμιγώς ιστορικό θέμα. Ο Αισχύλος κάνει το αδιανόητο. Γράφει μόλις οχτώ χρόνια μετά την ναυμαχία της Σαλαμίνας όπου οι Αθηναίοι συνέτριψαν τους Πέρσες.

Γράφει, όμως, υπό το πρίσμα των ηττημένων Περσών, φωτίζοντας τη στιγμή του μανικού θρήνου που συνοδεύει την επίγνωση της καταστροφής τους. Ωστόσο δεν δημιουργεί ούτε ένα πατριωτικό δράμα υπέρ των Αθηναίων νικητών, ούτε ένα ηθικοπλαστικό αντιπολεμικό κείμενο.

Φωτίζοντας την αλαζονεία των Περσών και των βαθμό διάβρωσης τους από το δίπολο πόλεμος και εξουσία, προειδοποιεί τους συμπολίτες του για την κατεύθυνση που ακολουθούν πολιτικά και ηθικά, καθώς έχουν αρχίσει να μοιάζουν στους χειρότερους εχθρούς τους υιοθετώντας μια αμιγώς εξουσιαστική και ιμπεριαλιστική στάση απέναντι στις υπόλοιπες Ελληνικές πόλεις και νησιά.

Τους προειδοποιεί αγωνιώντας με τρόπο βαθιά ποιητικό: Η αλαζονεία των κρατούντων οδηγεί στη συνειδησιακή και ηθική τύφλωση και τελικά στην καταστροφή όλων πολιτικά και υπαρξιακά, η αδηφάγα στάση απέναντι στους πιο αδύναμους οδηγεί στην απώλεια των δημοκρατικών χαρακτηριστικών για τα οποία πολέμησαν και τα οποία υπερασπίστηκαν με τις ζωές τους οι Αθηναίοι.

Δεν νομίζω ότι κάποιο από αυτά τα ζητήματα έχει κλείσει στις μέρες μας.

Ποιο είναι το μήνυμα της δικής σας παράστασης;

Ο Αισχύλος μέσα από τους Πέρσες δείχνει τους Αθηναίους, κι έτσι δημιουργεί ένα ποιητικό φίλτρο κριτικής στάσης για να εκφράσει την πολιτική, κοινωνική και υπαρξιακή του αγωνία σε ότι αφορά την ίδια τη δημοκρατία ως ηθικό και πολιτικό πρόταγμα. Ας πράξουμε αναλόγως.

Στους “Πέρσες” αντικατοπτρίζεται η κάθε αλαζονική, αιμοδιψής κι επεκτατική εξουσία. Πόσο κοντά μας είναι το εκτυφλωτικό αφήγημα περί “τέλους της Ιστορίας”! Πόση αλαζονική υπεροψία των υποτιθέμενων νικητών, πόση επεκτατική μανία, πόσος κενός αγριανθρωπισμός!

Ο χρόνος του τώρα μας βρίσκει σε ένα αντίστοιχο τοπίο Νέμεσης. Όμως, για πόσο ακόμα θα συνεχίζεται η τραγωδία της χειμαζόμενης ανθρωπότητας;

Συνοπτικό Πρόγραμμα Παραστάσεων – Καλοκαίρι 2023

«Πέρσες» του Αισχύλου

11/7 ~ Θέατρο Βράχων – Βύρωνας – Φεστιβάλ «Στη σκιά των Βράχων»

5/8 ~ Ρωμαϊκό Ωδείο Νικόπολης, Πρέβεζα

19/8 ~ Αυστρία – Art Carnuntum – Welttheater Festival

29/8 ~ Θέατρο Δάσους – Φεστιβάλ Δάσους, Θεσσαλονίκη

«Αντιγόνη» (εκδοχή β’) του Σοφοκλή

18/8 ~ Αυστρία – Art Carnuntum – Welttheater Festival

14/9 ~ Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη – Διεθνές Φεστιβάλ Πέτρας (Τελευταία Παράσταση)

Συντελεστές – «Πέρσες» του Αισχύλου

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας

Σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος

Σκηνική εγκατάσταση, κοστούμια: Κατερίνα Παπαγεωργίου

Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης

Ηχοτοπίο: Ζήσης Σέγκλιας

Δραματολόγος: Μαρία Σικιτάνο

Κατασκευή κοστουμιών: Ελένη Χασιώτη

Μακιγιάζ: Βιργινία Τσιχλάκη

Βοηθός σκηνοθέτη: Σπύρος Μπέτσης

Φωτογραφίες παράστασης: Γιάννης Χατζηαντωνίου

Διανομή (με σειρά εμφάνισης):

Κορυφαία Χορού: Ρόζυ Μονάκη

Άτοσσα: Έβελυν Ασουάντ

Αγγελιαφόρος: Μπάμπης Αλεφάντης, Άννα Μαρκά Μπονισέλ

Δαρείος: Έλλη Ιγγλίζ

Ξέρξης: Ντίνος Παπαγεωργίου

Χορός: Η ομάδα

Συντελεστές – «Αντιγόνη» (εκδοχή β’) του Σοφοκλή

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία, διαμόρφωση χώρου, επιμέλεια κοστουμιών: Σάββας Στρούμπος
Μουσική: Λεωνίδας Μαριδάκης
Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης
Δραματολόγος: Μαρία Σικιτάνο
Photo credits: Αντωνία Κάντα, Johanna Weber, Γιώργος Αναστασάκης, Tsoutsas Laskaris
Δημιουργία αφίσας: Soul Design
Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
Οργάνωση περιοδείας: Σάββας Στρούμπος, Μαριάννα Παπάκη

Διανομή:

Αντιγόνη: Έβελυν Ασουάντ
Κρέων: Κωνσταντίνος Γώγουλος
Τειρεσίας – κορυφαία Χορού: Έλλη Ιγγλίζ
Ισμήνη – Αγγελιαφόρος: Άννα Μαρκά – Μπονισέλ
Αίμων: Γιάννης Γιαραμαζίδης
Ευρυδίκη – κορυφαία Χορού: Ρόζυ Μονάκη
Φύλακας – Εξάγγελος: Μπάμπης Αλεφάντης, Ντίνος Παπαγεωργίου
Χορός: η Ομάδα

Ηλεκτρονική Προπώληση:

https://www.ticketservices.gr/event/simeio-miden-parastaseis-2023/