Γιάννης Στουρνάρας: Αν… δούμε κεντρικό τραπεζίτη πρωθυπουργό αυτό θα σημαίνει ότι έχουμε κρίση

Εξαιρετικά αισιόδοξος για την ελληνική οικονομία, ήρεμος και με καλή διάθεση, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας μίλησε στο in, δίνοντας σημαντικές ειδήσεις, αλλά και λεπτομέρειες για το πώς η χώρα έφτασε στη χρεοκοπία.

Αν και τα σύννεφα μιας νέας οικονομικής κρίσης έχουν μαζευτεί στον ευρωπαϊκό ουρανό, ο κ. Στουρνάρας εκφράζει την άποψη ότι η Ελλάδα έχει κάνει τεράστιες αλλαγές και βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο. Προτείνει, ωστόσο, σειρά μεταρρυθμίσεων που πρέπει να κάνει με άμεση προτεραιότητα η επόμενη κυβέρνηση.

Επιμένει ότι το πρόβλημα στη φορολογία δεν είναι να αλλάξουμε τους συντελεστές, αλλά να πατάξουμε την τεράστια φοροδιαφυγή, στην οποία είμαστε πρωταθλητές Ευρώπης. «Δεν αντέχει η Ελλάδα να χάσει έσοδα φορολογικά. Αλλιώς θα πέσουμε πάλι σε τοίχο» τονίζει.

Όπως λέει ο κ. Στουρνάρας, η Ελλάδα έφτασε στην έξοδο από το ευρώ δύο φορές: Το 2012 όταν κάποιοι εκτός της χώρας ήθελαν να συμβεί αυτό και το 2015 με την ατελέσφορη διαπραγμάτευση του πρώτου εξαμήνου. Ο ίδιος πάντως αναγνωρίζει τη μεγάλη συνεισφορά και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στη σωτηρία της χώρας.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι οι απόψεις του κεντρικού τραπεζίτη για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στην Υγεία και την Παιδεία, τονίζοντας ότι χρειαζόμαστε καλά δημόσια νοσοκομεία και δημόσια πανεπιστήμια που θα είναι κέντρα αριστείας.

Ο κ. Στουρνάρας διαβεβαιώνει ότι οι αλλαγές που έγιναν στο Ασφαλιστικό διασφαλίζουν όχι μόνο την παροχή συντάξεων αλλά και καλών συντάξεων. Παράλληλα, υπογραμμίζει την ανάγκη να στηριχθούν οι νέοι, οι φτωχοί, οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Αποκαλύπτει στο in, μιλώντας για τους πλειστηριασμούς ακινήτων ότι η Τράπεζα της Ελλάδας έχει έτοιμο και θα παραδώσει στον επόμενο υπουργό Οικονομικών έναν Κώδικα Δεοντολογίας για τις εταιρείες διαχείρισης δανείων, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει ασπίδα προστασίας σε ευάλωτους που κινδυνεύουν τα σπίτια τους.

Εκτιμά ότι η μείωση των επιτοκίων θα ξεκινήσει μέσα στο 2024, αφού η Ελλάδα πάρει την επενδυτική βαθμίδα.

Ερωτώμενος για το αν έρχεται νέα περίοδος λιτότητας με περικοπές μισθών και συντάξεων, αποκλείει κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Εμφανίζεται δε αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος για μισθούς της τάξης των 1.500 ευρώ εφόσον η οικονομία αναπτύσσεται.

Ο Γιάννης Στουρνάρας αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο πολιτικής φύσεως εν μέσω προεκλογικής περιόδου, ωστόσο, τονίζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται μια κυβέρνηση μακράς πνοής που θα κινηθεί με αποφασιστικότητα και ταχύτητα.

Η Ελλάδα έχει φύγει από τη διακεκαυμένη ζώνη δεν κινδυνεύουμε με νέα λιτότητα. Ανταγωνιστικό είναι ότι αυξάνει τις εξαγωγές και μειώνει τις εισαγωγές

Ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γιάννης Στουρνάρας και οι δημοσιογράφοι του in κ. Βασίλης Κανέλλης και η κ. Ελένη Στεργίου

Σε ό,τι αφορά την προσωπική του διαδρομή, ξεκαθαρίζει ότι με τη λήξη της δεύτερης θητείας του στην ΤτΕ, θα είναι 70 ετών και θα αποσυρθεί για να γράψει βιβλία για όσα έγιναν τα τελευταία χρόνια στην οικονομία.

Τέλος, επισημαίνει ότι η μετάβαση ενός τεχνοκράτη στη θέση του πρωθυπουργού γίνεται μόνο σε περιόδους κρίσης κι αν… δούμε κεντρικό τραπεζίτη να γίνεται πρωθυπουργός αυτό θα σημαίνει ότι έχουμε κρίση.

«Εχουμε νέους πολιτικούς με όραμα. Δεν χρειάζονται λύσεις εκτός πολιτικής», καταλήγει.

Για την πορεία της οικονομίας: Είμαι πολύ αισιόδοξος

Ο Γιάννης Στουρνάρας τονίζει ότι είναι φύσει αισιόδοξος λόγω DNA και ανατροφής αλλά για την ελληνική οικονομία πιστεύει ότι έχουν γίνει μεγάλες αλλαγές προς το καλύτερο. «Αν κοιτάξω πίσω, από εκεί που ξεκινήσαμε, το 2010 και εδώ που είμαστε σήμερα, έχουμε κάνει μια πάρα πολύ μεγάλη αλλαγή, πολύ σημαντική αλλαγή προς το καλύτερο, πολλοί δεν την περίμεναν ούτε έξω ούτε μέσα, αλλά η Ελλάδα και επέζησε στο ευρώ και πάει και πολύ καλά τώρα».

Για την πιο δύσκολη στιγμή που έζησε: Ηταν το 2015

Ο διοικητής της ΤτΕ θυμάται τις κρίσιμες για την Ελλάδα περιόδους που έφτασε να βγει από το ευρώ. «Ηταν δυο φορές, το 2012 που τότε ορισμένοι κύκλοι στην Ευρώπη ήθελαν την Ελλάδα εκτός ευρώ, το αντιμετωπίσαμε, δυο χρόνια. Η τότε κυβέρνηση Σαμαρά, Βενιζέλου, Κουβέλη έκανε αυτά που έπρεπε να κάνει, βγήκαμε από τον κίνδυνο, η Ελλάδα άρχισε να ανακάμπτει. Και ξανά βεβαίως το 2015, το α’ εξάμηνο. Εκεί με τη δική μας τότε ατελέσφορη διαπραγμάτευση η οποία ευτυχώς άλλαξε μετά. Η συμβολή στη σωτηρία της Ελλάδας ήταν σημαντική και από την τότε κυβέρνηση».

Για τους λόγους που φτάσαμε στη χρεοκοπία: Ηταν τα δίδυμα ελλείμματα

«Ξεκινήσαμε πολύ χαμηλά, ξεκινήσαμε από δίδυμα ελλείμματα, δηλαδή έλλειμμα του κρατικού τομέα και έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της τάξης του 15% του ΑΕΠ, το οποίο μας έφερε στην κρίση. Μην ξεχνάτε, είμαστε η μόνη χώρα που είχαμε δίδυμα ελλείμματα τότε, δηλαδή και έλλειμμα του δημόσιου τομέα και έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Οι άλλες χώρες που μπήκαν στα μνημόνια, μπήκαν μόνο με το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ή με τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα. Εμάς ήταν καθαρά πρόβλημα του Δημοσίου και πρόβλημα ανταγωνιστικότητας».

Για τις κακοδαιμονίες της χώρας: Μεγάλες καθυστερήσεις παντού

«Η Ελλάδα κατατάσσεται ακόμα χαμηλά στους λεγόμενους δείκτες διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας. Γιατί; Καθυστερήσεις στη Δικαιοσύνη, καθυστερήσεις στη χορήγηση αδειών στο δημόσιο τομέα, χωροταξικά σχέδια, Κτηματολόγιο, προβλήματα αξιολόγησης στο δημόσιο τομέα, στα Πανεπιστήμια, αρκετά μεγάλες συγκεντρώσεις σε πολλούς τομείς της οικονομίας, στις Τράπεζες για παράδειγμα. Ενώ έχουμε κάνει πολύ μεγάλη πρόοδο στον τραπεζικό τομέα, έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί οι Τράπεζες, υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και επιτοκίων χορηγήσεων. Τι πρέπει να κάνουμε; Να ενισχύσουμε τις μικρότερες τράπεζες».

Για το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών: Να αυξήσουμε τις εξαγωγές

«Πρέπει να προσπαθήσουμε να υποκαταστήσουμε εισαγωγές και ν’ αυξήσουμε εξαγωγές. Ο τουρισμός για παράδειγμα έχει γνωρίσει μια πολύ μεγάλη άνθηση. Επίσης, εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ακόμα και υψηλής τεχνολογίας αγαθά. Πρέπει όμως να κάνουμε κάτι στην υποκατάσταση εισαγωγών. Τρόφιμα, ενέργεια, εξοικονόμηση ενέργειας. Πρέπει να το βάλουμε μπροστά. Πράσινη ενέργεια, και δεν είναι μόνο ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά, πρέπει και αποθηκευτικούς χώρους, πρέπει και δίκτυα. Να ενώσουμε την ηπειρωτική Ελλάδα με τα νησιά. Άρα έχουμε δρόμο ακόμα μπροστά μας».

Για το brain drain: Επενδύσεις για να επιστρέψουν τα λαμπρά μυαλά

«Εχουμε επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και για λόγους άμυνας αλλά και για λόγους βιομηχανικούς. Έχουμε πολύ καλούς επιστήμονες, παρά το γεγονός ότι πολλοί επιστήμονες έφυγαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, αφ’ ενός μεν αρχίζουν και επιστρέφουν τώρα, ακόμα όμως και αυτοί που έμειναν πίσω, θεωρούνται κορυφαίοι στον κόσμο από πλευράς ετεροαναφορών, δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά.

Άρα, τα μυαλά είναι εδώ. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι επενδύσεις και έναν επιχειρηματικό τομέα ο οποίος θα μεταφράσει αυτό το επιστημονικό δυναμικό σε καινοτομία. Και βεβαίως ένας δημόσιος τομέας ο οποίος θ’ ανοίγει το δρόμο. Δηλαδή σήμερα δεν είναι πλέον ιδεολογικό θέμα, το να συνδέσουμε την εθνική παραγωγή με τα Πανεπιστήμια και με τα Ερευνητικά Κέντρα. Είναι μια υποχρέωσή μας».

Για τους φόρους: Να χτυπήσουμε τη φοροδιαφυγή – Στα 60 δισ.

Ο Γιάννης Στουρνάρας τονίζει ότι πρέπει να χτυπηθεί η τεράστια φοροδιαφυγή: «Αναγνώριση ηλεκτρονικών αποδείξεων. Κίνητρα, έκπτωση… Η Ελλάδα χρειάζεται φορολογικά έσοδα. Για να κάνει δαπάνες για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, δηλαδή δαπάνες Παιδείας, δαπάνες Υγείας, αμυντικές δαπάνες. Πρέπει να βελτιώσουμε τη φορολογία εισοδήματος, να δούμε πού πάσχει το ελληνικό φορολογικό σύστημα.»

Ουσιαστικά ο κεντρικός τραπεζίτης προσδιόρισε τη φοροδιαφυγή περίπου στα 60 δισ. ευρώ.

«Θα σας πω ένα νούμερο, απλώς τροφή για σκέψη. Τα εισοδήματα τα οποία δηλώνουμε, είναι 80 δισεκατομμύρια. Η κατανάλωση η οποία δηλώνεται, είναι 140 δισεκατομμύρια. Θα μου πείτε, ναι, αλλά μπορεί ο άλλος να στηρίζει την κατανάλωσή του με μείωση των αποταμιεύσεων. Όχι. παράλληλα έχουμε και αύξηση αποταμιεύσεων. Ας καθίσουμε λοιπόν να δούμε σοβαρά το θέμα της τεράστιας φοροδιαφυγής, πώς με τη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών μπορούμε να τη μειώσουμε, επιτέλους να συνδέσουμε τις ταμειακές μηχανές με τα POS, τις ταμειακές μηχανές με την ΑΑΔΕ».

Για τις ευάλωτες ομάδες: Χρειάζεται στήριξη των συμπολιτών μας

Ο διοικητής της ΤτΕ επισημαίνει ότι στους πλέον ευάλωτους συμπολίτες μας πρέπει να συμπαρασταθούμε, πρέπει να υπάρχει κοινωνική πολιτική, εστιασμένη. «Οχι οριζόντια, εστιασμένη κοινωνική πολιτική και στους νέους που χρειάζονται εκπαίδευση και στους φτωχούς. Πρέπει επίσης να βελτιώσουμε τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, είναι ένα άλλο πολύ μεγάλο πρόβλημα. Αλλά μη χάσουμε τη μακροοικονομική εικόνα, δεν αντέχει η Ελλάδα να χάσει έσοδα φορολογικά. Δεν αντέχει. Αλλιώς θα πέσουμε πάλι σε τοίχο και δεν το θέλει κανένας».

Για τα δημόσια σχολεία: Να γίνουν κέντρα αριστείας

Ο ίδιος απόφοιτος δημόσιου σχολείου, επισημαίνει ότι η χώρα χρειάζεται καλά δημόσια σχολεία. «Στην εποχή μου οι καλοί μαθητές των ιδιωτικών σχολείων έρχονταν στο δημόσιο σχολείο και οι κακοί μαθητές του δημόσιου σχολείου πήγαιναν στα ιδιωτικά σχολεία. Πρέπει να το επαναφέρουμε αυτό. Πρέπει τα δημόσια σχολεία, να γίνουν σχολεία, κέντρα αριστείας, να έχουμε ως παράδειγμα τη Φινλανδία».

Για τα funds και τους servicers: Εχουμε έτοιμο Κώδικα Δεοντολογίας.

Ερωτώμενος ο διοικητής της ΤτΕ για τις τράπεζες, τα κόκκινα δάνεια και τους πλειστηριασμούς αποκαλύπτει ότι η κεντρική τράπεζα έχει έτοιμο ένα νέο κώδικα δεοντολογίας για τις σχέσεις των εταιρειών διαχείρισης δανείων με τους δανειολήπτες.

«Οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν με 50 δισεκατομμύρια από το ΤΧΣ και δόθηκαν αυτά τα λεφτά για να σώσουμε τις καταθέσεις των Ελλήνων […] Οι τράπεζες ήταν το θύμα της δημοσιονομικής κρίσης μέσω των ομολόγων που είχαν και κυρίως με τη δημιουργία κόκκινων δανείων από την κρίση λόγω της ανεργίας, λόγω της χρεοκοπίας επιχειρήσεων […] Εμείς επιμένουμε στο ν’ ακολουθηθεί ένας κώδικας δεοντολογίας και από τα funds αυτά, μάλιστα όταν με το καλό έρθει η επόμενη κυβέρνηση θα είμαστε έτοιμοι να κάνουμε εισηγήσεις, για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου εποπτείας και των εταιρειών αυτών».

Για τα σενάρια λιτότητας: Οχι, δεν θα έχουμε λιτότητα

Με αφορμή τη νέα περίοδο που έρχεται με αυστηροποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας ο κ. Στουρνάρας τονίζει: «Όχι δε θα έχουμε λιτότητα, το να έχεις κανόνες δημοσιονομικούς δε σημαίνει λιτότητα. Το αντίθετο. Σε μια οικονομία που αναπτύσσεται, μπορούν ν’ αυξάνονται οι μισθοί. Η Ελλάδα έχει πολύ σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης και μπορεί έτσι να βελτιωθεί και το βιοτικό επίπεδο και των μισθωτών και των συνταξιούχων.

Για τους τεχνοκράτες – πρωθυπουργούς: Αυτά μόνο σε περιόδους κρίσης

Εχοντας ως παράδειγμα τον Μάριο Ντράγκι και τον Λουκά Παπαδήμο που από κεντρικοί τραπεζίτες έγιναν πρωθυπουργοί, ο κ. Στουρνάρας τονίζει ότι αυτό μόνο σε κρίσεις γίνονται. «Σε περιόδους κρίσης τα πολιτικά συστήματα προσπαθούν να βρουν τεχνοκράτες, να μπορέσουν να περάσουν μερικά μέτρα. Δόξα τω θεώ, η Ελλάδα δεν είναι σε κρίση σήμερα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν νέοι πολιτικοί με όραμα, χρόνια μπροστά τους και να χτυπήσω ξύλο, η Ελλάδα πέρασε την κρίση. Δε χρειάζεται λύσεις έξω από την πολιτική σήμερα. Η Ελλάδα χρειάζεται πολιτικές λύσεις σήμερα».

Για το μέλλον του μετά την ΤτΕ: Θα γράφω βιβλία στη Σύρο

Ο Γιάννης Στουρνάρας απέκλεισε το ενδεχόμενο να πάει σε τρίτη θητεία στην Τράπεζα της Ελλάδας. «Θα είμαι 70 χρόνων όταν θα τελειώσω τη δεύτερη θητεία, νομίζω ότι θα είναι η ώρα να αποσυρθώ και να δώσουμε χώρο σε νεότερους. Θα προσπαθήσω να γράψω βιβλίο για το τι έγινε τα προηγούμενα χρόνια. Σημειώσεις δεν κρατούσα, μην ξεχνάτε, έλαβα μέρος και στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΟΝΕ, και μετά, δεν κρατούσα ποτέ σημειώσεις, διότι δεν είχα την πολυτέλεια του χρόνου για σημειώσεις, γιατί διαπραγματευόμουν. Άρα ό,τι γράψω θα είναι ό,τι θυμάμαι»