«Ακρως ανησυχητικές οι εξελίξεις στα Βαρώσια»

Σε στάση αναμονής για τα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης Ερντογάν είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, με τον υπουργό Εξωτερικών, Κωνσταντίνο Κόμπο, να σημειώνει ωστόσο ότι οι προσπάθειες αναβάθμισης του κατοχικού καθεστώτος από την πλευρά της Τουρκίας είναι διαρκείς. Οπως επισημαίνει ο κύπριος ΥΠΕΞ στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», η καλλιέργεια θετικού κλίματος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σίγουρα μπορεί να λειτουργήσει υποβοηθητικά σε σχέση με το Κυπριακό, ωστόσο το ερώτημα για τη Λευκωσία είναι τόσο η διάρκεια των χαμηλών τόνων στη μετεκλογική Τουρκία όσο και αν αυτοί θα μετουσιωθούν σε πράξεις σε σχέση με το Κυπριακό. Ο Κόμπος, δε, χαρακτηρίζει άκρως ανησυχητικές τις εξελίξεις στα Βαρώσια, οι οποίες – όπως λέει – προβληματίζουν ιδιαίτερα τη Λευκωσία.

Πρόεδρος της Τουρκίας για μία ακόμα φορά αναδείχθηκε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τι θα σημάνει αυτό για το Κυπριακό; Μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις και σε ποιον βαθμό ο επανασχεδιασμός των ενεργειακών δρόμων λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία;

Τους τελευταίους μήνες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέπτυξε μια συγκεκριμένη πρωτοβουλία για ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Θεωρούμε ότι αυτός ο σχεδιασμός μπορεί να ενεργήσει καταλυτικά σε σχέση με την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο την επανένωση της χώρας μας. Σε αυτό το πλαίσιο, είχαμε κατ’ επανάληψη αναφέρει ότι οι εκλογές στην Τουρκία θα αποτελούσαν ορόσημο, υπό την έννοια ότι θα μπορούσαμε να δούμε τις προθέσεις της Αγκυρας σε σχέση με την πρωτοβουλία που ανέπτυξε η πλευρά μας. Η εκλογική διαδικασία έχει ολοκληρωθεί και έχουμε επανεκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Προεδρία της Τουρκίας. Είμαστε σε στάση αναμονής και περιμένουμε να δούμε τις κινήσεις του και τα πρώτα δείγματα γραφής.

Την ίδια ώρα, δεν καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια.  Συνεχίζουμε στον ίδιο δρόμο που πορευόμαστε τους τελευταίους μήνες, ενημερώνοντας και ενεργοποιώντας χώρες και παράγοντες που μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο, είτε αυτό αφορά την επιρροή τους προς την Αγκυρα είτε λειτουργώντας υποβοηθητικά σε σχέση με την πρωτοβουλία της πλευράς μας. Αυτό είναι το πρώτο ζήτημα που θέτουμε τόσο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης όσο και εγώ στις συναντήσεις που είχαμε το τελευταίο διάστημα, και μπορώ να πω ότι η ανταπόκριση των συνομιλητών μας ήταν θετική και συνοδευόταν από ουσιαστική συζήτηση και συγκεκριμένες εισηγήσεις και από την πλευρά τους. Σε κάθε περίπτωση, ο ρόλος του ΟΗΕ θα είναι δεδομένος, ενώ ταυτόχρονα σημειώνεται ότι καμία άλλη πρωτοβουλία δεν έχει εκδηλωθεί.

Ως προς το δεύτερο ερώτημά σας, σημειώνεται ότι οι συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και η ώθηση που έχει δοθεί στην ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας και ενεργειακών διαδρόμων ευνοούν αυτή τη στιγμή την Κύπρο και τους ενεργειακούς σχεδιασμούς μας. Το ζητούμενο είναι να μπορούμε να έχουμε εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, είτε της Κύπρου είτε της περιοχής, προς όφελος της εσωτερικής και ευρωπαϊκής αγοράς. Στοχεύουμε επίσης στην ανάπτυξη περιφερειακών συνεργασιών, πάντοτε με γνώμονα τις ανάγκες της αγοράς. Αυτοί είναι οι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη τόσο σε επίπεδο κυβέρνησης όσο και από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.

Θεωρείτε ότι οι – προς το παρόν – χαμηλοί τόνοι απέναντι στην Ελλάδα δίνουν ευκαιρία και στο Κυπριακό ή θα χρειαστεί να εξισορροπήσει την επιθετικότητά του μέσω Κύπρου;

Η καλλιέργεια θετικού κλίματος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σίγουρα μπορεί να λειτουργήσει υποβοηθητικά σε σχέση με το Κυπριακό. Θα πρέπει όμως να αναμένουμε να δούμε, πρώτον, κατά πόσο οι χαμηλοί τόνοι θα έχουν διάρκεια και θα συνεχιστούν και στη μετεκλογική περίοδο στην Τουρκία.  Και, δεύτερον – και κυριότερο -, κατά πόσο οι ήπιοι τόνοι θα μετουσιωθούν σε πράξεις σε σχέση με το Κυπριακό.

Τι συμβαίνει με τις περιουσίες στα Βαρώσια; Πώς αντιμετωπίζετε το ζήτημα των αγοραπωλησιών;

Οι τελευταίες εξελίξεις είναι όντως άκρως ανησυχητικές και μας προβληματίζουν ιδιαίτερα. Σκοπός μας δεν είναι να στοχοποιήσουμε κανέναν. Εμείς επικεντρωνόμαστε στο να εντοπίσουμε και να αξιοποιήσουμε τις πολιτικές και νομικές δυνατότητες του κράτους έτσι ώστε να καθορίσουμε και τις δυνατότητες αντίδρασής μας. Η προσέγγισή μας βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο διαμόρφωσης. Θα ήθελα ιδιαίτερα να εστιάσω σε δύο ζητήματα σε σχέση με αυτό το θέμα: Το πρώτο αφορά το ζήτημα της προσφυγικής πολιτικής του κράτους γενικότερα, την οποία πρέπει να εκσυγχρονίσουμε έτσι ώστε να συμβαδίζει  με τις σημερινές ανάγκες του προσφυγικού κόσμου. Αυτό εκτιμούμε ότι μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Το δεύτερο που θέλω να πω είναι ότι, δυστυχώς, αυτά τα ζητήματα προκύπτουν – και θα συνεχίσουν να προκύπτουν – ενόσω το κυπριακό πρόβλημα παραμένει άλυτο και δεν υπάρχει διαπραγματευτική διαδικασία εν εξελίξει.  Γι’ αυτό για εμάς είναι σημαντικό η τρέχουσα προσπάθεια του Προέδρου της Δημοκρατίας να προχωρήσει και να πετύχει τον επιδιωκόμενο στόχο, δηλαδή την επανέναρξη των συνομιλιών με στόχο την επίλυση του Κυπριακού και την επανένωση του τόπου μας.

Πιστεύετε ότι ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να προχωρήσει ζητήματα όπως η προσέλκυση διεθνών πτήσεων στο παράνομο αεροδρόμιο των Κατεχομένων και με τι πιθανότητες επιτυχίας;

Οι προσπάθειες αναβάθμισης του κατοχικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων και προσπαθειών προσέλκυσης διεθνών πτήσεων, είναι συνεχείς. Είναι κάτι που το βλέπουμε ιδιαίτερα σε σχέση με χώρες οι οποίες διατηρούν στενές σχέσεις με την Τουρκία. Από πλευράς μας γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες – προληπτικά αλλά και αποτρεπτικά – σε διμερές επίπεδο, προς φίλες χώρες που συμμετέχουν σε συγκεκριμένους σχηματισμούς και, φυσικά, μέσω της ΕΕ, η οποία μπορεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που διαθέτει για παράδειγμα σε επίπεδο πολιτικών διαλόγων ή εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες.

Κυρώσεις ΗΠΑ και Βρετανίας στην Κύπρο. Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε «δεν θα καλύψω κανέναν». Τι σημαίνουν για την κυπριακή διπλωματία οι κυρώσεις αυτές, πώς η Λευκωσία θα διαφυλάξει την αξιοπιστία της και τελικά κατά πόσο μπορεί να βλάψουν την οικονομία;

Οι τελευταίες κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία δεν στρέφονται ενάντια στην Κύπρο αλλά επιβλήθηκαν με στόχο να πλήξουν τη Ρωσία, η οποία συνεχίζει την επιθετικότητά της ενάντια στην Ουκρανία. Αυτό δήλωσε δημόσια πριν από λίγες ημέρες και η πρέσβης των ΗΠΑ στην Κύπρο, η οποία ανάφερε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι οι κυρώσεις δεν στοχεύουν την Κύπρο. Αντιθέτως, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Βρετανία ευχαρίστησαν τις Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη στήριξη και συνεργασία τους. Παράλληλα, προβαίνουμε σε ενέργειες για ενίσχυση του συναφούς θεσμικού πλαισίου. Βρισκόμαστε στο στάδιο μελέτης και στο αμέσως επόμενο διάστημα θα έχουμε ανακοινώσεις μέτρων που θα θωρακίζουν το κυπριακό σύστημα, ενισχύοντας την ανθεκτικότητά μας μέσα από την αναδιοργάνωση του εποπτικού πλαισίου.