Ρωσία: Η ρωσική ελίτ κουράστηκε με τον πόλεμο του Πούτιν – Αμφισβητεί ότι μπορεί να κερδίσει

Βαθιά απογοήτευση κυριαρχεί στη ρωσική ελίτ, που δεν βλέπει φως στην άκρη του τούνελ στον πόλεμο του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία.

Οι πιο αισιόδοξοι ολιγάρχες πιστεύουν ότι το καλύτερο σενάριο για τη Ρωσία είναι το «πάγωμα» της σύγκρουσης.

Οι περισσότεροι ωστόσο από τον πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο της χώρας έχουν κουραστεί και θέλουν να τελειώσει αυτός ο πόλεμος εδώ και τώρα, παρότι δεν πιστεύουν ότι ο Ρώσος πρόεδρος είναι διατεθειμένος να κάνει έστω και ένα βήμα πίσω.

Όπως γράφει το περιοδικό Time, που επικαλείται άρθρο του Bloomberg, ουδείς μεταξύ των Ρώσων ολιγαρχών έχει το σθένος να σηκώσει ανάστημα στον Πούτιν, η εμπιστοσύνη όμως στο πρόσωπο του και στην ηγεσία του έχει κλονιστεί σοβαρά.

Το μη χείρον βέλτιστον σενάριο

Κατά τους ίδιους, η καλύτερη έκβαση γι’ αυτό τον πόλεμο θα είναι η έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων μέχρι τα τέλη του έτους, που θα επέτρεπε στον Ρώσο πρόεδρο να μιλήσει για πύρρειο νίκη, αφού καταφέρει πρώτα να κρατήσει κάποιες από τις περιοχές, τον έλεγχο των οποίων έχουν αποκτήσει από πέρυσι μέχρι σήμερα οι ρωσικές δυνάμεις.

«Η ρωσική ελίτ βρίσκεται σε αδιέξοδο. Φοβάται να αποτελέσει τον αποδιοπομπαίο τράγο σε αυτόν τον πόλεμο χωρίς ουσίας», εξηγεί ο Κίριλ Ρογκόφ, πρώην σύμβουλος της ρωσικής κυβέρνησης, ο οποίος έφυγε από τη χώρα μετά την κήρυξη του πολέμου και τώρα πια ηγείται του think tank Re: Russia με έδρα τη Βιέννη.

«Προκαλεί μεγάλη έκπληξη, πόσο διαδεδομένη είναι στις τάξεις της, η εκτίμηση ότι ο Πούτιν δεν θα κερδίσει αυτόν τον πόλεμο», συμπλήρωσε.

Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια ενδέχεται να ενδυναμώσει την όλη συζήτηση για το ποιος φέρει την ευθύνη γι’ αυτή την αποτυχημένη στρατιωτική εκστρατεία, που έχει ήδη διχάσει τους σκληροπυρηνικούς εθνικιστές και το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας.

Αυξάνεται η ανασφάλεια της ρωσικής ελίτ

Με την ουκρανική αντεπίθεση σε πλήρη εξέλιξη, η οποία διεξάγεται με τα όπλα αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που της παρείχαν οι ΗΠΑ και η ΕΕ, οι προσδοκίες μεταξύ των ανώτερων αξιωματούχων για νίκη της Ρωσίας δεν είναι μεγάλες, ιδιαίτερα αφού ο χειμώνας –πάντα δυνατό σημείο της χώρας του Βλαντιμίρ Πούτιν – πέρασε χωρίς να γυρίσει η πλάστιγγα υπέρ του Κρεμλίνου, που μετρά σημαντικές ανθρώπινες απώλειες στα πεδία των μαχών.

Η καταστροφή του μεγάλου φράγματος Καχόβκα στο Χάρκοβο της νότιας Ουκρανίας την περασμένη Τρίτη έχει επίσης περιπλέξει την κατάσταση, πλημμυρίζοντας τα σημεία σύγκρουσης των δύο στρατοπέδων. Μέχρι στιγμής οι δυο πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη και καμιά τους δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την καταστροφή της.

Οι επιθέσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας, ακόμα και στο κέντρο της Μόσχας με drones, έχουν αυξήσει την ανασφάλεια της ελίτ. Οι δε συγκρούσεις στην περιοχή Μπέλγκοροντ στα σύνορα με τη Ρωσία έχουν πλήξει την εικόνα του Πούτιν ως προστάτη της ρωσικής κυριαρχίας.

Ακόμα και όσοι υποστήριζαν την εισβολή έχουν, πια, χάσει την αισιοδοξία τους και έχουν αρχίσει να «τρώγονται» μεταξύ τους, όπως φάνηκε πρόσφατα και από την ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ του ιδρυτή του μισθοφορικού Wagner Group, Γεβγένι Πριγκοζίν, με τον Ρώσο Υπουργό Άμυνας,  Σεργκέι Σοϊγκού και τον Αρχηγό του Ρωσικού Στρατού, Βαλέρι Γκεράσιμοφ.

Το τέλος των ψευδαισθήσεων

«Εγιναν πάρα πολλά και μεγάλα λάθη», δήλωσε από την πλευρά του ο Σεργκέι Μάρκοφ, που διατηρεί στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο. «Υπήρχαν προσδοκίες ότι η Ρωσία θα έπαιρνε τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της Ουκρανίας, αλλά δεν υλοποιήθηκαν».

Ο Πούτιν και οι κορυφαίοι αξιωματούχοι του επιμένουν πως η Ρωσία θα κερδίσει, ακόμη και αν δεν είναι σαφές τι σημαίνει νίκη, αφού ο στρατός απέτυχε να καταλάβει το Κίεβο στις αρχές του πολέμου. Δεν υπάρχει κανέναν σημάδι αμφισβήτησης της εξουσίας του εντός του κύκλου του.

Οι περισσότεροι στην ελίτ κρατούν χαμηλό προφίλ και συνεχίζουν τη δουλειά τους, πεπεισμένοι ότι δεν μπορούν να επηρεάσουν τα γεγονότα, σύμφωνα με τέσσερα άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση. Ο Πούτιν εξάλλου δεν δείχνει καμία ένδειξη ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο, είπαν οι ίδιοι.

Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης κατευνάζουν τις ανησυχίες για τις επαναλαμβανόμενες ανατροπές στο μέτωπο του πολέμου, μεταδίδοντας το μήνυμα ότι η Ρωσία διεξάγει έναν πόλεμο δια αντιπροσώπων στην Ουκρανία ενάντια στις ΗΠΑ και τους συμμάχους της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, παρότι ήταν ο Πούτιν αυτός που ξεκίνησε την απρόκλητη εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022.

Η στήριξη των απλών Ρώσων

Το Κρεμλίνο έχει εξαπολύσει τη σκληρότερη καταστολή των τελευταίων δεκαετιών για να τιμωρήσει ακόμα και τους ήπια διαφωνούντες με ποινές φυλάκισης.  Η μεσαία τάξη της Ρωσίας που είχε αποτελέσει τη βάση υποστήριξης του αγώνα της αντιπολίτευσης κατά της εξουσίας του Πούτιν στις μεγάλες πόλεις την περασμένη δεκαετία, έχει σιωπήσει ή έχει εγκαταλείψει τη χώρα ως μέρος του μεγαλύτερου κύματος μετανάστευσης από τη δεκαετία του 1990 μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Για την ώρα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το μεγαλύτερο μέρος των Ρώσων συνεχίζει να υποστηρίζει τον Πούτιν, που χρησιμοποιεί τη νοσταλγία τους για το σοβιετικό και αυτοκρατορικό παρελθόν της χώρας, προκειμένου να τους πείσει ότι υπερασπίζεται τα συμφέροντα της, διεκδικώντας ιστορικά εδάφη με την προσάρτηση περιοχών της ανατολικής και της νότιας Ουκρανίας.

Ωστόσο, η ανησυχία, που προκάλεσε η ανακοίνωση της επιστρατεύσης 300.000 Ρώσων εφέδρων το περασμένο φθινόπωρο από τον ίδιο τον Πούτιν, δεν έχει σβήσει. Δημοσκόπηση που διεξήχθη στις 9-21 Μαΐου αποδεικνύει ότι το 53% των Ρώσων ανησυχούν για το τι μέλλει γενέσθαι, όταν το αντίστοιχο ποσοστό τον περασμένο Απρίλιο ήταν μόλις 11%.

Για να αλλάξει αυτή την εικόνα ο Πούτιν επισκέφτηκε σήμερα, ανήμερα της εθνικής επετείου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το στρατιωτικό νοσοκομείο Βισνέφσκι στο Κρασνογκόρσκ, στα περίχωρα της Μόσχας, όπου συνάντησε και παρασημοφόρησε στρατιώτες που τραυματίστηκαν στη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Χωρίς φως στην άκρη του τούνελ

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι ο ιδρυτής της Wagner έχει ξεκινήσει πολιτική τουρνέ στις ρωσικές πόλεις, προειδοποιώντας για την πιθανότητα μίας «νέας επανάστασης του 1917» και καλώντας προς επιβολή στρατιωτικού νόμου και πλήρους επιστράτευσης. Από την πλευρά του ο ακροδεξιός Κονσταντίν Μαλοφέεφ ζητά τη συνέχεια του πολέμου «μέχρι η Ουκρανία να σταματήσει να υφίσταται ως χώρα».

Αν και η Ρωσία έχει ακόμα τεράστιο αριθμό πόρων, η Ουκρανία έχει αρνηθεί οποιαδήποτε πρόταση ειρηνευτικής διαδικασίας η οποία θα οδηγήσει σε νομιμοποίηση των περιοχών, οι οποίες βρίσκονται υπό τον ρωσικό ζυγό.

«Αν και πολλοί πολιτικοί έχουν προσαρμοστεί στη νέα αυτή πραγματικότητα, κανείς τους δεν βλέπει φως στο τούνελ και κανείς δεν είναι αισιόδοξος όσον αφορά το μέλλον», τόνισε η πρώην δημοσιογράφος, πρώην σύμβουλος της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας και νυν στέλεχος του Carnegie Russia Eurasia Center του Βερολίνου, Αλεξάντρα Προκοπένκο.

«Το μόνο στο οποίο μπορούν να ελπίζουν είναι πως η Ρωσία δε θα χάσει, εκτός από τον πόλεμο, και την τιμή της», κατέληξε η ίδια.