ΕΕ: Πώς θα χρησιμοποιηθούν τα «παγωμένα» ρωσικά στοιχεία για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλησιάζει ολοένα και περισσότερο στη διαμόρφωση ενός λεπτομερούς σχεδίου σχετικά με τον τρόπο χρήσης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την πληρωμή της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος στο CNBC. Η ΕΕ επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια ευρώ και ξεχωριστά 20 δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία σε ολόκληρο το μπλοκ που ανήκουν στη ρωσική κεντρική τράπεζα και σε Ρώσους ιδιώτες, αντίστοιχα. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία «πάγωσαν» από τις ευρωπαϊκές αρχές στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Είχαμε αρκετά μακροχρόνιες συζητήσεις για το [πώς να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία για να πληρώσουμε για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας]», δήλωσε στο CNBC ο Σουηδός Anders Ahnlid, ο οποίος προεδρεύει των συζητήσεων μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ για αυτό το θέμα. «Και είμαστε τώρα, ελπίζω, σε θέση να προωθήσουμε σύντομα ιδέες για το πώς θα χρησιμοποιήσουμε τα έσοδα από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία», είπε ο Ahnlid. Το θέμα είναι εξαιρετικά τεχνικό, νομικά περίπλοκο και πολιτικά προκλητικό.

Οι πρώτες προτάσεις

Η ΕΕ θεωρεί ότι η Ρωσία θα πρέπει να πληρώσει για τη ζημιά και τον πόνο που προκαλεί στην Ουκρανία. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε στο CNBC τον Φεβρουάριο ότι θα ήταν «αδιανόητο» να μην συμβεί κάτι τέτοιο.

Μιλώντας τον Νοέμβριο, η φον ντερ Λάιεν είπε ότι η ιδέα είναι να δημιουργηθεί μια δομή για τη διαχείριση των παγωμένων κεφαλαίων, να τα επενδύσει και στη συνέχεια να δοθούν τα έσοδα στην Ουκρανία. Πρόσθεσε τότε ότι αυτά τα κεφάλαια θα πρέπει επίσης να διατεθούν για τις προσπάθειες ανοικοδόμησης, μόλις τελειώσει ο πόλεμος και αρθούν οι κυρώσεις από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία.

Προς το παρόν, οι αξιωματούχοι επικεντρώνονται στο πρώτο βήμα – χρησιμοποιώντας τα έσοδα από περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας – καθώς πιστεύουν ότι αυτός θα ήταν ο ευκολότερος τρόπος για να αποφευχθούν νομικά ζητήματα. Δεν είναι σαφές ωστόσο, πόσα χρήματα θα δώσει στην Ουκρανία και πόσο γρήγορα θα τα λάβει το Κίεβο. «Νομίζω ότι αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι επιβεβαιώνεται ότι [υπάρχουν] περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια ευρώ από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και στη συνέχεια πρέπει να γνωρίσουμε πόσα από αυτά είναι σε μετρητά, πόσα είναι σε άλλους τύπους περιουσιακών στοιχείων και στη συνέχεια φυσικά, σε τι [πόσο] μπορούμε να βασιστούμε», είπε ο Ahnlid.

Νομικά ζητήματα

Οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι υπάρχει πιθανότητα η ΕΕ να καταφέρει να χρησιμοποιήσει τα έσοδα από τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας με νόμιμο τρόπο, αλλά υπάρχουν ευρύτερες ανησυχίες για το πόσο αυτό θα συνεισφέρει πραγματικά στην Ουκρανία. «Αυτό μπορεί να λειτουργήσει νομικά, αν και [δεν] θα αλλάξει το παιχνίδι οικονομικά» δήλωσε επίσης στο CNBC ο Jacob Kirkegaard, ανώτερος συνεργάτης του Peterson Institute for International Economics.

Η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα Ηνωμένα Έθνη και η ουκρανική κυβέρνηση τον Μάρτιο δήλωσαν ότι το συνολικό κόστος της ανοικοδόμησης στην Ουκρανία ανέρχεται στα 441 δισεκατομμύρια δολάρια. Αλλά ο πόλεμος συνεχίζεται και οι συνεχείς απώλειες ζωών και υποδομών αυξάνουν συνεχώς το λογαριασμό. Ένα παράδειγμα είναι η πρόσφατη καταστροφή του φράγματος Nova Kakhovka, η οποία έχει προκαλέσει περαιτέρω περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές βλάβες. Η Παγκόσμια Τράπεζα εξακολουθεί να αξιολογεί το πλήρες κόστος.

«Εάν πρέπει να γίνει οποιαδήποτε ενέργεια αυτού του είδους, θα πρέπει να ληφθεί παράλληλα με εταίρους όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία, η Ελβετία και άλλες χώρες», είπε ο Ahnlid. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενέκριναν τον Μάιο τη μεταφορά στην Ουκρανία κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων από έναν Ρώσο ολιγάρχη που πλήττεται από κυρώσεις. Ο Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ Merrick Garland είπε τότε ότι ήταν η πρώτη μεταφορά κατασχεμένων ρωσικών κεφαλαίων, αλλά «δεν θα είναι η τελευταία», σύμφωνα με το Reuters.