Το πρώτο οικονομικό στοίχημα

Το μεγαλύτερο μετεκλογικό στοίχημα της χώρας είναι η κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται η ελληνική οικονομία την ώρα που θα ξεκινά η μεγάλη διαπραγμάτευση στην Ευρώπη για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες. Από αυτές τις αποφάσεις εξαρτάται το άμεσο μέλλον μας και πρέπει να μας βρει πανέτοιμους. Αρχές φθινοπώρου θα ξεκινήσουν οι πρώτες επίσημες διαπραγματεύσεις. Αν είμαστε σε καλύτερη θέση κατά την έναρξή τους από αυτήν που έχουμε δηλώσει στην Ευρώπη, προφανώς το πλεονέκτημα θα βρίσκεται στη μεριά μας, μειώνοντας τις πιέσεις που αυτόματα προκαλεί το υψηλό δημόσιο χρέος. Αν αντίθετα η οικονομία βρίσκεται σε τροχιά απόκλισης από τους στόχους, τότε θα σηκωθούν πολλά χέρια και θα δείχνουν προς τη μεριά μας για αυστηρότερο πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων.

Για την ώρα, παρά τη μακρά προεκλογική περίοδο, τη συνήθη δημοσιοϋπαλληλική εκλογική παραλυσία, συν την υποχρεωτική συγκρότηση υπηρεσιακής κυβέρνησης, αποκλίσεις σημαντικές δεν παρατηρούνται. Και αυτό από μόνο του είναι μια επιτυχία. Ωστόσο η επίδοση της οικονομίας στο πρώτο τρίμηνο μάλλον μας προσγείωσε σε ό,τι αφορά τις προϋποθέσεις υπεραπόδοσης.

Το θέμα είναι πώς θα καταφέρουμε στον λίγο χρόνο μεταξύ της συγκρότησης κυβέρνησης μετά τις εκλογές και της έναρξης των διαπραγματεύσεων στην Ευρώπη να επιστρέψουμε σε μονοπάτι υπεραπόδοσης στην επίτευξη των στόχων.

Το τμήμα αναλύσεων της Εθνικής Τράπεζας σε χθεσινό του σημείωμα παρατηρούσε ότι η οικονομία παραμένει σε αναπτυξιακή τροχιά υψηλότερη των αναθεωρημένων εκτιμήσεων. Προβλέπει ότι μετά το ήπιο, αλλά πολύ καλύτερο της υπόλοιπης Ευρώπης, πρώτο τρίμηνο, θα ακολουθήσουν δύο πολύ καλύτερα τρίμηνα, το 2ο και το 3ο, κυρίως λόγω της σύγκρισης με τα αντίστοιχα περσινά τρίμηνα όταν και είχαν κορυφωθεί οι πιέσεις από το ενεργειακό κόστος. Παράλληλα εξέφρασε την εκτίμηση ότι η επενδυτική δαπάνη θα ενισχυθεί εν μέσω αυξανόμενης στήριξης των επενδυτικών σχεδίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το θέμα είναι ότι ήδη η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα υπεραποδίδει. Στο πρώτο τρίμηνο μετρήθηκε σε επίπεδα προ Μνημονίων, στο 14,5%, με κινητήρια δύναμη τις κατασκευές κατοικιών που κινούνται με ετήσια άνοδο 48%. Περίπου τα δύο τρίτα της αύξησης των επενδύσεων οφείλονται στην κατασκευή νέων σπιτιών. Το υπόλοιπο ένα τρίτο οφείλεται σε νέες επενδύσεις σε μεταφορικό εξοπλισμό. Φανταστείτε να μπει στο παιχνίδι και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Βαρόμετρο για την υπεραπόδοση των στόχων αναμένεται να αποτελέσει και πάλι το κομμάτι των εξαγωγών, το οποίο με μια πιο προσεκτική ανάλυση δείχνει να έχει πιο υγιή χαρακτηριστικά από αυτά που φαίνονται. Για παράδειγμα, οι εξαγωγές υπηρεσιών, δηλαδή ο τουρισμός, αυξάνονται με ρυθμό 6,2%. Οι εξαγωγές αγαθών κινούνται υψηλότερα με +10,6% και καταγράφουν ιστορικό υψηλό ύψους 10 δισ. ευρώ για το συγκεκριμένο τρίμηνο. Οι οικονομολόγοι της Εθνικής κόντρα στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα καταστροφολογίας για το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας προβλέπουν, εξ αυτού του λόγου συν την επιβράδυνση των εισαγωγών που παρατηρείται, σημαντική μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για το σύνολο του 2023.

Τι μπορεί να μην πάει καλά; Να γυρίσει απότομα προς το τέλος της χρονιάς το παγκόσμιο οικονομικό κλίμα επηρεασμένο από τα υψηλά επιτόκια και τυχόν νέα γεωπολιτική ανάφλεξη, αποδυναμώνοντας τις εξαγωγές.

Αν ωστόσο έχουμε τη μεγάλη εικόνα καλή, με επιδόσεις ανώτερες των στόχων και το ταμείο συνεχίζει να δείχνει πλεόνασμα, τότε ο νέος υπουργός Οικονομικών θα μπορέσει να αφοσιωθεί στα πρακτικά της διαπραγμάτευσης. Να αντιμετωπίσει δηλαδή ανενόχλητος τις άγριες διαθέσεις των Γερμανών και των συμμάχων τους.