Την πρωίαν της προπαρελθούσης Κυριακής, επί τη συμπληρώσει τεσσαρακονταετίας (1923-1963) από της καταστροφής του Πόντου, αι οργανώσεις των Ποντίων Αθηνών και Πειραιώς ωργάνωσαν θρησκευτικόν και εθνικόν μνημόσυνον εις μνήμην των μαρτύρων και θυμάτων του ελληνικού Πόντου. Εις τον ναόν του Αγίου Γεωργίου Καρύτση ελειτούργησε και ετέλεσε το θρησκευτικόν μνημόσυνον ο εκ Πόντου Μητροπολίτης Νευροκοπίου και Ζιχνών κ. Αγαθάγγελος και ακολούθως, εις την αίθουσαν του «Παρνασσού», μετά εισήγησιν του προέδρου της οργανωτικής επιτροπής κ. Εφραιμίδη, ωμίλησεν ενώπιον πυκνού ακροατηρίου ο πρώην υπουργός κ. Σταύρος Νικολαΐδης, ο οποίος μετέφερε τους ακροατάς του νοερώς εις όλας τας πόλεις του Πόντου, περιέγραψε συντόμως τα παθήματα και τους μάρτυρες εκάστης, διεπίστωσεν ότι από το εν εκατομμύριον Ελληνοποντίων του Πόντου και της Ρωσίας διεσώθησαν μόνον πεντακόσιαι χιλιάδες, θυσία την οποίαν ουδείς λαός και ουδεμία περιοχή του ελληνισμού υπέστη, και κατέληξεν ως εξής:


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 9.2.1963, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ω γη των πατέρων μας, αξέχαστε Πόντε, που δέχτηκες στους κόρφους σου τους μάρτυρες και τα θύματα των εθνικών μας αγώνων, νανούριζε και κοίμιζε τον τραγικό τους ύπνο με το δροσάτο αγέρι των βουνών σου, με το κλωνοθρόισμα των δέντρων σου, με το κελάδημα των πουλιών σου και με το βούισμα των ποταμιών σου. Τι κι’ αν δεν έμειναν οι τάφοι τους; Αν «ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος», αλλά των μαρτύρων και θυμάτων σου εσύ ολόκληρη έγινες, είσαι και θα παραμένης ένα απέραντο και στοργικό κενοτάφιο. Κοίμιζε τον ύπνο τους! Αλλά και κάποιων άλλων ζωντανών και αγνώστων μαρτύρων και θυμάτων αδελφών μας, που στενάζουν σε κάποιες στέππες μακρυνές και νοσταλγούν κάποιο γυρισμό στην κοινή και πανάρχαιη Ιθάκη, ή εκείνων των αγοριών και κοριτσιών που έχουν τότε απαχθή και ζουν σε σπίτια απίστων, μα θυμούνται αόριστα κάποιες μορφές αγαπημένες και κάποια χάδια – όλων αυτών των ζωντανόνεκρων θυμάτων, ω μητέρα γη του Πόντου, σκούπιζε τα δάκρυα και κοίμιζε τον ανήσυχον ύπνο! Εμείς, γυρίζοντας από το πένθιμο αυτό ταξίδι, θα φυλάμε σαν ατίμητο φυλαχτό τη μνήμη τους και θα λέμε και θα ξαναλέμε με τον πονεμένο βάρδο της Ποντιακής Μούσας: «Βάστα καρδιά μου, βάστα, καθώς βαστάζουν τα βουνά τους πιο βαρειούς χειμώνες, καθώς βαστάει η θάλασσα του κόσμου τα καράβια, καθώς βαστάει ο ουρανός όλα τ’ αστέρια εκείνα. Βάστα καρδιά μου, βάσταξε, αν θέλης, κι’ αν δεν θέλης!

Μετά την τελετήν οι συγκεντρωθέντες κατηυθύνθησαν προς το Μνημείον του Αγνώστου Στρατιώτου, εις το οποίον ο κ. Σ. Νικολαΐδης κατέθεσεν επ’ ονόματί των στέφανον.


*Δημοσίευμα του «Βήματος» με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από την καταστροφή του Πόντου, το 1963. Το εν λόγω άρθρο είχε περιληφθεί στο φύλλο της εφημερίδας που είχε κυκλοφορήσει το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 1963.


Ο Σταύρος Νικολαΐδης (1892-1967) ήταν ελληνοπόντιος εκπαιδευτικός και πολιτικός, ο οποίος εξελέγη κατ’ επανάληψιν βουλευτής Καβάλας, επί σειράν δεκαετιών, ενώ χρημάτισε υπουργός σε διάφορες κυβερνήσεις.

Το παρόν άρθρο μας είναι αφιερωμένο στη μνήμη της οφθαλμιάτρου Άννας Θεοφυλάκτου, εξέχουσας προσωπικότητας του ποντιακού ελληνισμού, που έφυγε σήμερα από τη ζωή, σχεδόν εκατοντούτις.


Η Άννα Θεοφυλάκτου πρωτοστάτησε στους αγώνες του ποντιακού στοιχείου και συνέβαλε ουσιωδώς στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης.

Οι τρεις φωτογραφίες της εκλιπούσης που περιλαμβάνονται στο άρθρο μας ανήκουν στον Φίλιππο Φασούλα (πηγή: pontosnews.gr).

Headlines