Μαρία Ρέσα: Η έρευνα του ινστιτούτου της Οξφόρδης απειλεί την δημοσιογραφία

Η βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης Μαρία Ρέσα ισχυρίστηκε ότι το κορυφαίο δημοσιογραφικό ινστιτούτο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης δημοσιεύει λανθασμένη έρευνα που θέτει σε κίνδυνο δημοσιογράφους και ανεξάρτητους φορείς, ιδιαίτερα στον «Παγκόσμιο Nότο».

Μία από τις πιο εξέχουσες και σεβαστές δημοσιογράφους στον κόσμο, η Ρέσα είπε ότι παραιτήθηκε πέρυσι από το συμβουλευτικό συμβούλιο του Reuters Institute for the Study of Journalism (RISJ), λόγω των βαθιών ανησυχιών για τον τρόπο με τον οποίο συντάσσει μια ετήσια έκθεση Digital News.

Στην παρέμβασή της περιλαμβάνεται η αξιολόγηση του Rappler – του μέσου που συνίδρυσε η ίδια η Μαρία Ρέσα και στου οποίου το έργο αναφέρθηκε στην υποψηφιότητά της για το βραβείο Νόμπελ – ως το μέσο ενημέρωσης με τη μικρότερη εμπιστοσύνη σε έναν κατάλογο μέσων ενημέρωσης που εξετάστηκαν στις Φιλιππίνες.

Η ίδια δεν είχε δημοσιοποιήσει την απόφαση να παραιτηθεί, αλλά εξέφρασε τις ανησυχίες της φέτος, αφού δεν έγινε τίποτα για την αντιμετώπισή τους.

Ο Ρέσα είπε ότι η έκθεση, που χρηματοδοτείται εν μέρει από την Google, δεν λαμβάνει υπόψη τον αντίκτυπο των εκστρατειών παραπληροφόρησης, ιδιαίτερα σε χώρες όπου οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τις εξουσίες τους για να επιτεθούν στα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης. Ούτε αντικατοπτρίζει μεροληψία σε τεχνολογικές πλατφόρμες που έχουν τεράστιο έλεγχο στη διανομή ειδήσεων ή τον αντίκτυπο των εκστρατειών παραπληροφόρησης.

«Πέρυσι παραιτήθηκα από το διοικητικό συμβούλιο γιατί θεώρησα ότι ήταν φρικτό που το προχώρησαν και ότι χρησιμοποιήθηκε εναντίον μας, σε μια κρίσιμη στιγμή. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι επικαλούνταν το Reuters Institute for the Study of Journalism του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης για να μας επιτεθούν», είπε στον Guardian.

Τι είναι το Reuters Digital News Report

Το Reuters Digital News Report τρέχει για πάνω από μια δεκαετία. Στόχος του είναι να δώσει μια επισκόπηση της κατανάλωσης ψηφιακών ειδήσεων, με βάση μια έρευνα της YouGov σε περισσότερους από 90.000 καταναλωτές διαδικτυακών ειδήσεων σε 46 χώρες, πάνω από τους μισούς στην Ευρώπη, με την Ινδία, την Ινδονησία, τη Νιγηρία και τη Βραζιλία μεταξύ των μεγάλων αγορών στον «Παγκόσμιο Nότο» που καλύπτονται τώρα.

Ο Rasmus Kleis Nielsen, διευθυντής του RISJ, δήλωσε: «Λυπούμαστε για την αντίδραση της Μαρίας Ρέσα και για τον τρόπο με τον οποίο η έρευνά μας διαστρεβλώθηκε. Έχουμε αντιδράσει δημόσια και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Πιστεύουμε ότι η μεθοδολογία της έκθεσής μας – η οποία καλύπτει σχεδόν 50 χώρες – είναι εμπεριστατωμένη. Για παράδειγμα, μας βοηθάει να τεκμηριώσουμε ότι οι άνθρωποι που βασίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ενημέρωσή τους είναι πιο πιθανό να ανησυχούν για το αν θα συναντήσουν ψεύτικες ειδήσεις στο διαδίκτυο».

Υπάρχουν επιφυλάξεις στην έκθεση, η οποία στο κείμενό της εξετάζει απειλές για μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του Rappler. Σημείωσε ότι «ορισμένα ανεξάρτητα μέσα που γίνονται σεβαστά για τις αναφορές τους σε άτομα που κατέχουν θέσεις εξουσίας συχνά αντιμετωπίζουν ενεργά δυσπιστία από τους υποστηρικτές των εν λόγω πολιτικών […], επομένως οι βαθμολογίες δεν πρέπει να θεωρούνται ως μέτρο της ποιότητας ή της αξιοπιστίας του περιεχομένου».

Η Ρέσα είπε ότι αυτές οι αποχρώσεις απορρίπτονται από τους επικριτές της Rappler που εκμεταλλεύονται τα ευρήματα για να επιτεθούν στο κατάστημα ως αναξιόπιστες. «Στις Φιλιππίνες αυτή η έρευνα υποβαθμίζει αυτό που είναι δημοσιογραφία. Οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί που προσπαθούν να σταθούν όρθιοι, να κάνουν δημόσιο διάλογο μαζί, τιμωρούνται με αυτή τη μεθοδολογία», είπε.

Υπονόμευση των ελεύθερων μέσων ενημέρωσης

Οι ανησυχίες της δεν αφορούν μόνο τις Φιλιππίνες. Η προσέγγιση και η μεθοδολογία που καθιστούν την έκθεση τόσο επικίνδυνη για τους δημοσιογράφους στη χώρα της, παρέχουν επίσης όπλα σε κάθε κυβέρνηση που θέλει να επιτεθεί και να υπονομεύσει τα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης, είπε η Ρέσα.

«Δεν είμαστε μόνοι μας. Αυτή η «μελέτη» είναι σαν να δίνουμε ένα γεμάτο όπλο σε αυταρχικές κυβερνήσεις που προσπαθούν να φιμώσουν τους ανεξάρτητους δημοσιογράφους όχι μόνο στις Φιλιππίνες, αλλά και σε χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδία, όπου οι επιχειρήσεις πληροφόρησης και ο νόμος χρησιμοποιούνται για διώξεις και παρενοχλήσεις».

«Παραδέχεται ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αναλάβει τη διανομή, αλλά δεν ασκεί κριτική στις προκαταλήψεις που εμπεριέχονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πώς αυτό έχει ανατρέψει τον κόσμο», είπε.

Τα στοιχεία του ίδιου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης δείχνουν ότι η Google ήταν ο μεγαλύτερος χορηγός της έκθεσης Digital News και του σχετικού έργου Digital News, παρέχοντας 4,77 εκατομμύρια λίρες για τη χρηματοδότηση της έρευνας για την τριετία έως το 2023. Από το 2015 έως το 2020, η Google παρείχε 8,47 εκατομμύρια λίρες για τη χρηματοδότηση της έκθεσης και του έργου, μαζί με πάνω από δώδεκα άλλους χορηγούς.

Η Ρέσα κάλεσε τους ακαδημαϊκούς που σπουδάζουν δημοσιογραφία για να διασφαλίσουν ότι η έρευνά τους δεν θα χρησιμοποιηθεί για να της επιτεθούν. «Στις Φιλιππίνες μπορούμε να κερδίσουμε τη μάχη μας για τα γεγονότα, για τη δημοκρατία – αλλά όχι εάν οι αντιληπτοί σύμμαχοί μας, οι άνθρωποι που υποτίθεται ότι βοηθούν τη δημοσιογραφία να επιβιώσει, μας σκοτώσουν».